به گزارش سراج24 به نقل از تسنیم، محسن رضایی در هفتمین نشست تخصصی همایش ملی نفت و توسعه اقتصادی با موضوع "رویکرد اقتصادی به نفت" اظهار داشت: بیش از 100 سال است نفت وارد اقتصاد و سیاست ما شده و می توان گفت که نفت یکی از سیاسی ترین کالاهای اقتصادی ماست و سرنوشت دولتها را همین کالای اقتصادی تعیین کرده است.
وی افزود: نفت یک کالایی است که هم اقتصاد و هم سیاست ایران را چه در بعد داخلی و چه در بعد خارجی تحت تاثیر قرار داده است.
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام تصریح کرد: چهار سوال مهم راجع به اقتصاد نفت وجود دارد که به برگزار کنندگان این همایش توصیه می کنم که مطالب ارائه شده در همایش بهمن ماه را در پاسخ یابی به این چهار سوال جمع بندی کنند.
وی ادامه داد: اول اینکه، چقدر نفت در کشور تولید می شود و با لحاظ عدالت بین نسلی چه میزان می بایست تولید شود؟
رضایی در بیان سوال دوم، با بیان اینکه نفت چگونه باید به صورت بهینه تولید شود؟ گفت: امروز در کشور ما در برخی از چاهها، بیش از 60 درصد نفت خام باقی می ماند که قابل برداشت نیست. در واقع بحث تولید صیانتی از همین جا مطرح می شود که ما به گونه ای برداشت کنیم که حداکثر بهره برداری از چاهها صورت بگیرد و همچنین مانع از برداشتهای آتی از آن نباشد.
رضایی اذعان داشت: سوم، چگونه از نفت استخراج شده استفاده بکنیم؟ چند درصد خام فروشی و چند درصد فرآورده نفتی تولید و به فروش برسانیم؟ و سوال چهارم اینکه از درآمدهای نفتی چگونه استفاده کنیم؟ آیا درآمدها را برای مخارج استفاده بکنیم یا آنها را تبدیل به پس انداز و سرمایه گذاری کنیم؟ اگر این درآمدها در بودجه دولت استفاده شود، که تقریبا طی 50 سال اخیر در اقتصاد ایران اینگونه بوده است، منجر به بروز بیماری تورم در اقتصاد کشور می شود.
این کارشناس اقتصاد با بیان اینکه در اکثر کشورهای جهان منبع اصلی هزینه های دولت را درآمدهای مالیاتی تشکیل می دهد، گفت: معنی این حرف آن است که اگر مردم کشور، درآمد و ثروت داشته باشند، دولتها هم ثروت خواهند داشت چون در این کشورها درآمد دولت بخشی از کیکی است که توسط مردم جامعه تهیه می شود که اگر این کیک بزرگ باشد، سهم دولت هم بزرگ است، اما در کشور ما منابع طبیعی همانند نفت وجود دارد که دولت را قادر می سازد از دو جیب هزینه کند؛ یکی از آنها جیب مردم است یعنی مالیات و یکی دیگر استفاده از ثروتهای ملی یعنی درآمد نفتی است.
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام اذعان داشت: آنچه که از مطالعات به دست می آید آن است که متاسفانه دولت به دلیل حجم زیادی که در اقتصاد ایران برای خود ایجاد کرده است، بخش عظیمی از درآمدهای نفتی صرف هزینه های جاری کشور می شود.
رضایی در خصوص سهم ایران از تولید نفت اوپک گفت: مطالعات نشان می دهد که تا 20 سال آینده سه کشور عربستان سعودی، عراق و ایران تامین کننده عمده انرژی در جهان هستند، همچنین ایران به دلیل قرار گرفتن در کانون کشورهای دارای نفت، تاثیر بیشتری بر اقتصاد جهانی دارد.
وی افزود: با بررسی میزان صادرات نفت در کشور از سال 1359 تا 1390، پیک صادرات نفت کشور ، سال 1384 با صادرات 2.6 میلیون بشکه ای نفت در روز بیان بوده و وضعیت صادراتی کشور ما در سال 1391 به کمتر از یک میلیون بشکه در روز رسیده بود که در واقع نشان دهنده برگشت به دهه 60 از لحاظ صادرات نفت است.
رضایی اظهار داشت: از لحاظ مصرف داخلی نفت هم وضعیت کشور از سال 1980 با 625 هزار بشکه در روز طی 30 سال سه برابر شده است و به رقم 1.97 میلیون بشکه در روز رسیده است که اگر این رشد برای 30 سال آینده ادامه داشته باشد ممکن است ما در آینده حتی یک بشکه برای صادرات نفت نداشته باشیم و مهم این است که بررسی شود این مصرفی که صورت می گیرد در چه مسیری است، آیا در جهت تولید ارزش افزوده است یا خیر.
وی ادامه داد: مصرف زیاد به همراه وابستگی 45 درصدی بودجه به درآمدهای نفتی و همچنین نقش تعیین کننده نفت در اقتصاد بین الملل و تجارت خارجی ایران، بایستی ما را به تامل وادار کند تا به یک بازنگری اساسی در رویکردمان به نفت برسیم.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به اینکه این تغییر در رویکرد از 12 سال پیش آغاز شد ولی تا رسیدن به یک رویکرد مطلوب فاصله زیادی داریم، گفت: اولین اقدام ما در تغییر رویکردمان مربوط به قانون قطع وابستگی بودجه های جاری کشور به نفت بود که با اصرار مقام معظم رهبری تحت عنوان برنامه های چهارم و پنجم ذکر شد و قرار شد که تا پایان سالهای برنامه پنجم وابستگی به صفر برسد.
وی خاطرنشان کرد: دومین اقدام، تشکیل صندوق توسعه ملی بود ولی همچنان مسائل زیادی در اقتصاد نفت باقی مانده است که باید برای آنها چاره جویی بکنیم و اگر شیوه ها و راهکارهای استفاده از درآمد نفت را اصلاح کنیم می تواند به اقتصاد ایران در مسیر توسعه کمک بکند.
