تفاوت پیگیری مذاکرات هسته ای با موضوع بهبود روابط با آمریکا

سراج24:  سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران این روزها بیش از همیشه با قدرتی به نام ایالات متحده روبروست. پرونده هسته ای ایران، موضوعات منطقه ای ، اقتصادی سیاسی و این اواخر که موضوع بهبود روابط مطرح شده است. ابتدائا باید در نظر داشته باشیم آمریکا به عنوان یک عضو دائم شورای امنیت و به عنوان کشوری که تقریبا در تمام مسائل بین المللی مداخله دارد، طبیعتا در پرونده هسته ای ایران نیز حضور و نقش پررنگی خواهد داشت. اما باید به این نکته ظریف و حساس نیز توجه داشت که بین دو موضوع مذاکرات هسته ای و برقراری رابطه خلط مبحث نشود. چرا و چگونه؟

 

 

آمریکا یک عضو از گروه 1+5

 

آمریکا نیز به عنوان یکی از اعضای گروه 1+5 در مذاکرات حضور دارد و ایران همزمان مذاکرات را در جلسه ای یکسان با همه اعضا پیش می برد. هریک از کشورها نماینده خود را در جلسه دارند و مواضع خود را اعلام می کنند.

 

 

 

جنس متفاوت مشکلات در مذاکرات هسته ای و رابطه با آمریکا

موضوعات و مشکلات مطروحه در این دو حوزه متفاوت می باشد. ایران به عنوان عضو ان.پی.تی در مورد فعالیت های هسته ای خود مذاکرات را پیش می برد و درگیر درخواست های آژانس و پاسخگویی به آنهاست. در مذاکرات هسته ای چالش درصد غنی سازی وجود دارد و اینکه حق ایران در این زمینه کاملا به رسمیت شناخته شود. رفع تحریم ها وابسته به توافقات در مذاکرات هسته ای است و الزاما اینگونه نیست که فکر کنیم رفع تحریم ها فقط با برقراری روابط حاصل خواهد شد. برقراری رابطه بین ایران و آمریکا مشکلات بنیادینی دارد که به این زودی اینکه ایران و آمریکا هر کدام داعیه محوریت در تحولات جهانی را دارند بر کسی پوشیده نیست اگرچه آمریکا بر روی دولت ها نفوذ فراوانی دارد ولی ایران به همان نسبت کشورهای حامی خود را دارد خصوصا" مرکزیت دنیای شیعه و اینکه کانون حرکت معقول اسلامی حتی در بین کشورهای سنی مذهب به سوی ایران کشیده می شود را نباید نادیده گرفت.

 

 

تقابل خواسته های دو کشور که درست عمود برهم است مانعی بزرگ بر روی دستیابی به توافق محسوب می گردد مثلا" ایران و آمریکا هیچگاه در خصوص اسرائیل به توافقی دست پیدا نخواهند کرد به نحوی که هر گونه تنش بین ایران و اسرائیل بلافاصله موضع گیری آمریکا را در پی داشته است.

 

 

فشارهای داخلی هم در برقراری رابطه بین دو کشور اهمیت بسزایی دارند در ایران بخش تند رو اصولگرایان که همیشه دارای قدرت فراوانی بوده اند هرگونه تلاش برای رابطه با امریکا را به عنوان نوعی تسلیم قلمداد می کنند از سویی در آمریکا نیز لابی صهیونیسم بیش از 80 درصد منابع حیاتی آمریکا را در اختیار دارد و با همین تکیه گاه کنگره و مجلس سنا را تحت نفوذ خود در آورده که همواره از تهدید و فشار بر ایران حمایت کرده اند.

 

 

 

اکنون سه دهه از قطع رابطه بین دو کشور می گذرد و این خود به تابویی مبدل شده است در جامعه ایران اگر بگویی مرگ بر فورا" می گویند آمریکا یا اسرائیل ؛ در آمریکا نیز تبلیغات ایران هراسی ، شیعه هراسی و اسلام هراسی مرتب در رسانه های آمریکا تبلیغ می شود به عنوان مثال نیویورک تایمز و واشنگتن پست بیشترین نقش را در تهییج افکار عمومی داشته و دارند . هرچه مدت قطع ارتباط بین دو دولت تداوم زمانی بیشتری داشته باشد عادی سازی آن نیز به همان میزان طولاتی خواهد شد. عدم اعتماد متقابل را هم می توان به این دلایل افزود از همان ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی آمریکا با حمایت مالی و تسلیحاتی از مخالفان جمهوری اسلامی ایران که دهها هزار برگ سند موجود در سفارت اشغال شده آمریکا نشان از تلاش این کشور برای هدایت جریان انقلاب داشت ، سفارت آمریکا یک سفارتخانه نبود بلکه یک مقر فرماندهی نظامی امنیتی و هدایت براندازی نظام را بر عهده داشت تا تغییراتی در خط و مشی کلی حرکت جامعه ما ایجاد کند از اینرو اشغال آنرا هم تسخیر یک پایگاه جاسوسی و نظامی در داخل کشور باید ارزیابی کرد. اما آمریکا هم به ایران اعتماد ندارد زیرا همواره پشتیبان خط مقاومت در برابر اسرائیل بوده است و نگران نفوذ فزاینده ایدئولوژی اسلامی ایران به کشورهای منطقه می باشد ، شعارهای تند و احساسی در ایران همواره در آمریکا به عنوان سیگنال خطر ارزیابی شده است .

 

 

اگر واقع بین باشیم ماهیت اختلاف ایران و آمریکا هر روز پیچیده تر شده است ، سردی روابط اکنون تنها قطع رابطه دو دولت ، حمایت از تروریسم ، انرژی هسته ای ، حقوق بشر ، مخالف با اسرائیل و .... نیست بلکه بلکه ریشه در دو تفکر دو نگرش و دو دیدگاه مختلف به جهان است بنابر این تغییر تفکر هر روز مشکل تر می شود اما در این میان این پرونده هسته ای است که در چارچوب مذاکرات دوجانبه فارغ از اختلافات عمیق آمریکا و ایران در حوزه های مختلف باید به نتیجه مشخصی دست یابد.

 

 

فوریت مذاکرات هسته ای نسبت به بهبود روابط با آمریکا

 

حل مساله هسته ای و رسیدن به یک توافق همه جانیه ضرورت اولیه کشور است. رفع تحریم ها ، بهبود اوضاع اقتصادی و کاهش فشارها بر مردم ضرورتی است که دولت در پیگیری توافقات هسته ای باید مدنظر داشته باشد. شاید بهبود روابط در حال حاضر محقق نشود اما باب پرونده هسته ای ایران باز است و تیم مذاکره کننده فارغ از هر نتیجه ای که در روند بهبود روابط با آمریکا حاصل شود به پیگیری این موضوع مهم تر می پردازد.