عملکرد جاسوسی بسیاری از شبکه های اجتماعی روشن شده است

امروزه به هر جا که سر بزنید یا اگر در محفلی حضور بیابید می بینید که عده ایی بدون توجه به دیگران با موبایلشان سرگرمند. رفت و آمدهای خانوادگی هم به خانه هایی که اینترنت بی سیم نداشته باشند حتی کم شده است.به عبارتی تب حضور در شبکه های اجتماعی خیلی ها را فرا گرفته است. برای بهتر آشنا شدن با ماهیت این شبکه ها به سراغ یکی از فعالان فرهنگی رفتیم. ماحصل گفت و گوی ما با احسان شادمانی نویسنده کتاب ماهیت مجازی را در ادامه می خوانید.

در کتاب ماهیت مجازی به چه مواردی پرداخته شده است؟

در این کتاب به مواردی همچون معرفی شبکه های اجتماعی و دسته بندی آنان، معرفی پشت پرده و اهداف شبکه های اجتمایی، ماموریت های اصلی این شبکه ها برای جاسوسی از کاربران، تهدیدها و آسیب های این شبکه ها در حوزه های مختلف، واکنش کشورهای مختلف دنیا اعم از آمریکایی و اروپایی به شبکه های مجازی و فیلترینگ آنان و ترسیم جایگاه ه شبکه های اجتماعی در جنگ سایبری و اهداف آمریکا پرداخته شده است.

نگاهتان به شبکه های اجتماعی چیست؟

در خصوص برخورد با شبکه های اجتماعی نمیتوان نگاه صفر و صدی داشت و باید با رفتاری عاقلانه صحبت به میان آورد.

در این میان دو نگاه وجود دارد. برخی معتقدند که باید به صورت کامل تمامی شبکه های اجتماعی آزادانه فعالیت کنند و در داخل کشور فعال باشند. معتقدند جلوگیری از فیلترینگ شبکه های اجتماعی امری نادرست بوده و در دنیای امروز باید تمامی محتوا و مطالب هرچند ناصحیح و غیر اخلاقی به دست مخاطب رسیده و از چنین مواردی جلوگیری ننمود. مطمئنا چنین افرادی بسیار ساده لوح هستند زیرا به کرات ماهیت جاسوسی بودن بسیاری از این شبکه ها همچون فیس بوک و وایبر برای همگان روشن شده است. حتی مسئولین همین شبکه ها نیز به صراحت از ارتباط و پشتیبانی رژیم سهیونیستی برای خود نام برده و آن را امری مبارک  میدانند. ما در تحلیل شبکه های اجتماعی رویکدر این گروه را رویکرد تسلیم شدن میدانیم.

اثرات منفی و تبعات این شبکه ها همچون توییتر در اتفاقات سال 88 برای همگان روشن است. دروغ پردازی و القای شایعات بی اساس برای تاثیرگذاری بر اذهان جامعه کمترین خدمتی است که مسئولین این شبکه ها در مقابل سرویس های جاسوسی غرب به عهده دارند.

نگاه دوم معتقد است که باید به صورت کلی امکان اتصال به تمامی شبکه های اجتماعی از بین رفته و فیلترینگ کاملی بر روی تمامی آنها اعمال شود. این افراد از منتقدین جدی وزارت ارتباطات بوده و شورای عالی فضای مجازی رو بدون کوچکترین بازدهی معرفی میکنند. این گروه دارای رویکرد تحریم کلی می باشند.

در این رابطه باید دانست که هر دو نگاه فوق کاملا اشتباه بوده و نمیتوان با خط و مشی افراط و تفریط در برابر وجود این تکنولوژی ها برخورد کرد. رهبر معظم انقلاب بهترین راه را برخورد حکیمانه و حضور فعال در برابر آسیب ها و تهدیدات این شبکه ها می دانند.

یکی از ضعف های اصلی در استفاده از شبکه های اجتماعی در کشور ما از سوی مردم عدم وجود فرهنگ استفاده می باشد. به کرات مشاهده میشود که افراد در استفاده از این شبکه ها و اعتماد به کاربران مجازی سادگی کرده و ضررهای فراوانی همچون کلاهبرداری و سرقت را متحمل شده اند. عدم استفاده درست، روی آوردن به فضای احساسی و ترویج سریع شایعات بی اساس، توهین به اقوام و نمایش تصاویر محافل خصوصی همه از آسیبهایی است که از طریق این شبکه ها ترویج پیدا میکند. البته باید هوشیار بود که هدف اصلی این شبکه ها همین اقدامات بوده و نمیتوان غیر از آن نیتی برای سازندگان صهیونیست آن در نظر گرفت.

برای نگاهی که رهبر معظم انقلاب بدان معتقد هستند و به برخورد حکیمانه معروف است چند شاخصه میتوان برشمرد؟

افزایش سواد رسانه ای کاربران، روشنگری و اقناع مخاطبین در خصوص آسیب های شبکاه ها، انقطاع رسانه ای، جایگزینی شبکه های پرکاربرد و فعال و همچنین تعمیق باورهای دینی از جمله اقداماتی است که میتوان بدان اشاره نمود.

همانطور که مطلع هستید بسیاری از نیروهای فعال انقلاب اسلامی در سنین مختلف در این شبکه ها حضور دارند و با تولید و نشر محتوای سالم به معرفی ارزشهای انقلاب اسلامی و همچنین مقابله با شبهه پراکنی های معاندین و دشمنان فعالیت می نمایند.

فضایی که الان بر نحوه استفاده از شبکه های اجتماعی در کشور حاکم است را چگونه تحلیل می کنید؟ چه آسیب‌هایی در درون آن نهفته است؟

شبکه های اجتماعی از چند منظر قابل ملاحظه و بررسی هستند تا مخاطبان با شناخت عمیق تر و بهتر به استفاده از آن و عواقب احتمالی آن آگاه شده و با عقلانیت از آن استفاده نمایند. این ملاحظات را می توان چنین بازگویی کرد.

1-  شبکه های اجتماعی برای ارتباط گیری با آحاد جامعه هدف در کشورهای مختلف طراحی و عملیاتی شده است. به ویژه در جامعه ایران که دشمنان آن با هدف مهار و نابودی انقلاب اسلامی تمام توان خود را به کار گرفته اند.

3- ناشناس ماندن افراد در شبکه های اجتماعی امتیاز ویژه ای است که امکان تبادل هر گونه پیام را فراهم می سازد. یکی از دلایل فراگیر شدن ارتباطات در فضای مجازی همین مساله عدم شناخته شده فرد می باشد.

4- شبکه های اجتماعی شایعه سازی می کنند و کارکرد شایعه را در بین افکار عمومی به روزتر و عملیاتی تر می سازد.

5- شبکه های اجتماعی به گونه ای طراحی شده اند که قابلیت کنترل سیستمی را ناممکن ساخته و به طور قطع پیچیدگی آنها در آینده این امکان را از حوزه نظارت سلب می نماید. عدم امکان نظارت و شناخت چنین سیستمی خود خطری است که در سر راه وجود دارد.

6- اتلاف وقت یا به عبارتی جایگزینی برای اوقات فراغت که منجر به اتلاف انرژی و زمان افراد می شود، از آسیب های شاخص آن است. این آسیب به قدری جدی اما عادی شده است که کاربران افراطی آن را معتاد نموده و آنها را دچار اعتیاد مجازی نموده است.

7- یکی از آثار مخرب شبکه های اجتماعی مجازی انزوای ناخواسته اعضای خانواده در اوقاتی که در کنار هم هستند می باشد. یعنی به نوعی فروپاشی نرم از درون کانون خانواده در حال حادث شدن است که احتیاج به خودآگاهی و خود کنترلی دارد.

8- بد اخلاقی های فراوانی در شبکه های اجتماعی اتفاق می افتد. اتهام زدن، دروغ پراکنی، شایعه سازی، جوسازی و دهها مورد دیگر در شکل آرام و خزنده در بین اعضای شبکه ها التفاق افتاده و نهادینه می شود.

9- رد و بدل شدن تصاویر و فایل های فیلم و عکس مخاطبین در بین اعضاء و از بین رفتن حریم خصوصی و مرزهای شخصی افراد بدون اینکه خودشان خواهان آن باشند ملاحظه بسیار بدیهی و اساسی است که با منطق زندگی در تضاد و تنازع می باشد.

آیا حضور در شبکه های اجتماعی پیامدی بر حوزه سبک زندگی افراد نیز دارد؟

 سردی روابط خانوادگی نتیجه افزایش روز افزون گرایش به شبکه های اجتماعی است. استفاده از اینترنت بدون آموزش قبلی و فرهنگ سازی، باعث می شود تا افراد یک سری چیزهایی را در دنیای واقعی از دست بدهند، استفاده نادرست و بیش از حد از فضای مجازی موجب می شود تا روابط خانوادگی دستخوش مشکل شود و تغییراتی در آن پیش بیاید و حتی گاهی منجر فروپاشی خانواده می شود. بسیاری از زوج های جوان که با هم زندگی می کنند به دلیل وجود رشد گوشی های هوشمند و استفاده از نرم افزارهایی مانند وایبر، واتس آپ و لاین روابط آنها به سردی گراییده است.

به اعتقاد برخی کارشناسان پیامد های منفی اینترنت می توان به تغییر سبک زندگی به منظور صرف زمان بیشتر در اینترنت، بی توجهی به سلامت خود، اجتناب از فعالیت های مهم زندگی، کاهش روابط اجتماعی، نادیده گرفتن خانواده و دوستان، مشکلات ناشی از هزینه های بهره بردن از اینترنت و مشکلات تحصیلی نام برد.

چگونه می توان از این فضا به نفع ترویج آرمانها و اهداف انقلاب اسلامی بهره برد؟

اگر مخاطب فعال و معتقد باشد می توان از فضای شبکه های اجتماعی به نفع انقلاب و حرکت رو به جلوی آن استفاده کرد. بنابراین ملاحظات آن عبارت است از: 1- برنامه ریزی 2- عضویت در شبکه 3- راه اندازی گروه های همسوی اهداف نظام 4- نظر سنجی در بین گروه ها  5- آسیب شناسی محتوایی  6- مقابله با جریانات معاند از طریق مناظره  7- تولید محتوا مبتنی با اهداف انقلاب اسلامی 8- اشاعه فرهنگ انقلابی، دینی و ملی می باشد.

برای رسیدن به وضع مطلوب در زمینه مدیریت، پایش و جریان سازی در فضای شبکه های اجتماعی مجازی تلفن همراه، نیاز به طرح کلان فرصت سازی در این ظرفیت و تسخیر شبکه های اجتماعی برای دفاع از انقلاب اسلامی و ارزشهای آن و نیز ترویج فرهنگ انقلاب می باشد که مستلزم زمان بیشتر و دقت عمیق تر می باشد. با شرایط به وجود آمده اگر انسان  مومن و دلسوز به نظام و خانواده ها دست روی دست بگذارد شبکه های اجتماعی تهدیدی جدی  است. اما اگر با انگیزه و آرمان واحد و روشن وارد میدان شود یکی از بهترین فرصتهای برای انقلاب و پیشبرد اهداف آن خواهد بود.