جزئیات آئین‌نامه جدید مشاغل خانگی

 به گزارش سراج24، شورای عالی اشتغال در جلسه مورخ ۹۳.۰۹.۰۳ بنا به پیشنهاد وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و به استناد آئین نامه اجرائی بندهای الف،ب و ج ماده ۸۰ قانون برنامه پنجم توسعه و قانون ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی٬ آئین نامه اجرائی ساماندهی وحمایت از بنگاه های پشتیبان کسب و کارهای خانگی٬ خُرد و کوچک را به شرح ذیل تصویب نمود:

اهداف

ماده ۱: این آئین نامه به استناد قانون ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی و آیین نامه اجرائی بندهای الف، ب و ج ماده ۸۰ قانون برنامه پنجم توسعه، با هدف ساماندهی و حمایت از گسترش بنگاه های پشتیبان کسب و کارهای خانگی٬ خُرد وکوچک٬ به منظور دستیابی به مقاصد زیر می باشد:

- پایدار سازی کسب و کارهای خانگی٬ خُرد و کوچک از طریق تکمیل و توسعه زنجیره ارزش
- توسعه ظرفیت های اشتغال زائی
- ایجاد و توسعه زمینه های افزایش درآمد و بهبود معیشت افراد جامعه
- تقویت فرهنگ کار جمعی٬ کارآفرینی  و تولید
- ارتقاء بهره وری نیروی کار و سرمایه
- سوق دهی و هدایت اقتصاد غیررسمی به سمت اقتصاد رسمی

تعارف و مفاهیم

ماده ۲: در این دستورالعمل اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط  به کار می روند:

 - دستگاه اجرایی: کلیه دستگاههای اجرایی موضوع ماده ۵ قانون مدیریت خدمات کشوری که مجوز فعالیت کسب و کار صادر می نمایند.
- بنگاه: واحد اقتصادی که در تولید کالا یا خدمت فعالیت می‌کند، اعم از آن که دارای شخصیت حقوقی یا حقیقی باشد.
- بنگاه پشتیبان: شامل کلیه بنگاه های خصوصی و تعاونی٬اصناف٬ اتحادیه ها٬ سمن ها، انجمن های خیریه و علمی، شرکت های مادرتخصصی دارای مجوز فعالیت  از دستگاه اجرائی ذیربط و کارآفرینان برتر می باشد که مسئولیت حمایت و هدایت تعدادی از کسب وکارهای خانگی٬ خرد وکوچک را بصورت شبکه ای و زنجیره تآمین و تولید و توزیع در زمینه هائی مانند آموزش٬ فرآیند تولید٬ مشاوره٬ طراحی، نوآوری٬ بسته بندی٬ برند سازی، بازارسازی ٬ بازاریابی و فروش را بر عهده داشته و صلاحیت آنها برای انجام فعالیت  پشتیبانی به تأیید دستگاه اجرائی مربوطه رسیده است.
- کسب و کارهای خانگی: آن دسته از فعالیت هایی است که توسط عضو یا اعضاء خانواده در فضای مسکونی در قالب یک طرح کسب و کار بدون مزاحمت و ایجاد اخلال در آرامش واحدهای مسکونی همجوار شکل می گیرد و منجر به تولید خدمت و یا کالای قابل عرضه به بازار خارج از محیط مسکونی می گردد. (موضوع ماده ۲ قانون ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی)
- کسب و کارهای کوچک: آن دسته از فعالیت¬هایی است که تعداد کارکنان آنها کمتر از ۵۰نفر می باشد.(موضوع بند ج ماده  یک آیین نامه اجرائی ماده ۸۰ قانون برنامه پنجم توسعه)
- کسب و کارهای خرد: آن دسته از فعالیت هایی است که تعداد کارکنان آنها کمتر از ۱۰ نفر می باشد.
-  طرح توجیهی پشتیبان: طرح تجاری (B.P ) عنوان کننده توجیه فنی، مالی و اقتصادی فعالیت پشتیبان  است که منضم به تشریح نحوه ارتباط و حمایت از کسب و کارهای زیرمجموعه و در راستای اولویت های سرمایه گذاری و اشتغال استان می باشد.
- قرارداد پشتیبانی : قراردادی است که بین بنگاه پشتیبان و صاحبان  کسب وکارهای وابسته منعقد شده و کلیه شرایط٬ ضوابط و تعهدات متقابل طرفین در آن قید می گردد .
- بنگاه وابسته : به کسب و کارهای خانگی٬ خرد وکوچک اطلاق میشود که براساس قرارداد پشتیبانی از خدمات بنگاه پشتیبان بهره مند میگردد.
- تأییدیه فعالیت پشتیبان: تأییدیه ای است که  براساس صلاحیت اجرای طرح توجیهی، توسط  دستگاه های اجرائی صادر می گردد.
- کارگروه : کارگروه تخصصی اشتغال استان (موضوع آیین نامه اجرائی بند ه  ماده ۱۷۸ قانون برنامه پنجم توسعه)
- مناطق کمتر توسعه یافته : منظور مناطق کمتر برخورداری است که براساس آخرین فهرست اعلام شده توسط مرکز توسعه روستائی و مناطق محروم نهاد ریاست جمهوری٬ تعیین می شود. (مصوبه شماره ۲۶۲۶۵۰/ت ۴۸۸۷۴ ﻫ   مورخ ۲۸/۱۲/۹۱ هیأت وزیران )
- بانک : کلیه بانک ها و مؤسسات مالی و اعتباری دارای مجوز از بانک مرکزی ج.ا.ا
- صندوق: صندوق مهر امام رضا(ع) ٬ صندوق توسعه ملی و صندوق های اشتغال دستگاه های اجرائی و نهادهای حمایتی

دامنه پوشش

ماده ۳ : کلیه بنگاههای پشتیبان و وابسته٬ مشمول این آیین نامه می گردند.

شرایط احراز بنگاه پشتیبان

ماده ۴ : شرایط احراز بنگاه پشتیبان به شرح زیر می باشد:

۱-  داشتن پروانه کسب یا مجوز فعالیت از دستگاه اجرایی مرتبط
۲-  داشتن حداقل ۳ سال سابقه فعالیت سودآور برای اشخاص حقیقی و ۲ سال برای اشخاص حقوقی  یا کارآفرین برتر در سطح استان و ملی ٬ به تأیید دستگاه اجرایی ذیربط
 تبصره :  سابقه فعالیت مورد نیاز در مناطق کمتر توسعه یافته٬ یکسال کاهش می یابد .
۳-  اخذ تأییدیه طرح توجیهی  و تأییدیه صلاحیت فعالیت پشتیبان از دستگاه اجرایی مرتبط ، بانک و صندوق.

وظایف بنگاه پشتیبان

ماده ۵ : وظایف بنگاه پشتیبان به شرح زیر می باشد:

۱– تهیه و ثبت طرح توجیهی در سامانه مربوطه
۲- شناسایی بنگاه های وابسته و انعقاد قرارداد نحوه همکاری (در  قالب کاربرگ های مربوطه ) و شفاف سازی مبادلات مالی با صاحبان  بنگاه های وابسته
۳-همکاری کامل با دستگاههای اجرائی ذیربط و بانک و صندوق جهت نظارت بر حسن اجرای طرح
۴-ساماندهی مستمر بنگاههای وابسته در قالب فعالیت های شبکه ای با رویکرد تکمیل زنجیره ارزش محصول
۵ - مدیریت فرآیند تولید اعم از مهارت آموزی٬ تأمین مواد اولیه و تجهیزات مورد نیاز ٬ مشاوره٬ طراحی، نوآوری٬ تحقیق و توسعه ٬ بسته بندی٬ برند سازی ٬ بازارسازی٬  بازاریابی و فروش

نوع، نحوه و میزان حمایت ها

ماده ۶ : مجریان بنگاههای پشتیبان و وابسته از تمام یا بخشی از حمایت های زیر برخوردار می گردند:

۱- اولویت و تسهیل  در استفاده از امکانات (فضای آموزشی، مربی) سازمان آموزش فنی وحرفه ای کشور و نهادهای آموزشی دستگاه های اجرایی مرتبط
۲- تخفیف هزینه های دوره های آموزشی سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور و نهادهای آموزشی دستگاه های اجرایی مرتبط
۳-اولویت دریافت تسهیلات از صندوق و بانک
۴– بهره مندی از یارانه سود و کارمزد تسهیلات بانکی (در صورت تأمین منابع)
۵– اولویت استفاده از تضمین های صندوق ضمانت سرمایه گذاری تعاون و صندوق ضمانت سرمایه گذاری صنایع کوچک
۶- اولویت و تخفیف دراستفاده از بازار محلی شهرداری ها جهت عرضه محصولات
۷-حمایت های ویژه تعاونی ها
۸- تخفیف هزینه حضور در نمایشگاه های تخصصی داخلی و خارجی
۹- تخفیف حق پخش تبلیغات رسانه های ارتباط جمعی دولتی
۱۰- اولویت پرداخت جوایز صادراتی

تبصره  : تداوم حمایت های فوق منوط به استمرار فعالیت های بنگاههای پشتیبان و وابسته و انجام تعهدات و موارد مندرج در طرح توجیهی و مفاد قرارداد پشتیبانی خواهد بود.

ماده ۷ : به منظور بسترسازی و توانمندسازی بنگاههای پشتیبان و وابسته٬وزارت تعاون،کار و رفاه اجتماعی موظف است با در نظر داشتن مزیت های نسبی و رقابتی مناطق نسبت به نیازسنجی آموزشی و پژوهشی و ارائه آموزش های تکمیلی و تخصصی لازم به بنگاههای پشتیبان و وابسته اقدام نمایند.



ماده ۸ : منابع مالی برای اجرای این دستورالعمل به شرح زیرمی باشد:

۱- ردیف های بودجه سنواتی و یا تملک دارایی های سرمایه ای دستگاه های اجرایی
۲-  اعتبارات و تسهیلات اشتغالزایی صندوق و بانک ها
۳- منابع ماده۸  قانون هدفمندی یارانه ها
۴- منابع مالی نهادهای حمایتی
۵- کمک های مردمی٬ سازمانهای مردم نهاد و سازمانهای بین المللی

تبصره ۱ : میزان و توزیع استانی تسهیلات فوق هر ساله با هماهنگی وزارت تعاون،کار و رفاه اجتماعی٬ بانک مرکزی٬ صندوق و دستگاه های اجرایی تعیین و ابلاغ می گردد.

تبصره ۲ : کارگروه تخصصی اشتغال استانها موظفند با در نظر داشتن ظرفیت ها و مزیت های نسبی و رقابتی مناطق و تکمیل شدن زنجیره ارزش ٬ تسهیلات مذکور را توزیع نمایند.

تبصره ۳ : تسهیلات پرداختی به بنگاه های پشتیبان و وابسته می تواند متناسب با سهم هریک از بانک ها و صندوق به صورت تلفیقی از تسهیلات قرض الحسنه و منابع عادی تعیین گردد.

تبصره ۴ : نرخ سود و کارمزد تسهیلات قابل پرداخت بر اساس ضوابط بانک و صندوق می باشد.

تبصره ۵ : بانکها و صندوق می توانند به منظور حفاظت از منابع دولتی و اطمینان از بازگشت تسهیلات پرداختی نسبت به بیمه تسهیلات اقدام نمایند.

تبصره ۶ : درصورت درخواست متقاضی ٬ تسهیلات اعطائی توسط صندوق ضمانت سرمایه گذاری تعاون و صندوق ضمانت سرمایه گذاری صنایع کوچک  قابل تضمین می باشد.

تبصره ۷: تسهیلات این طرح (بویژه منابع قرض الحسنه) صرفاً به رشته های شغلی اختصاص خواهد یافت که فهرست آنها توسط کارگروه تخصصی اشتغال استان و با در نظر داشتن ظرفیت ها، مزیت های نسبی و رقابتی مناطق و سند توسعه اشتغال وسرمایه گذاری استان تعیین و تصویب میگردد.

تبصره ۸: نهادهای حمایتی می توانند با هماهنگی دستگاه اجرایی ذیربط در چهار چوب این آیین نامه نسبت به شناسائی و انعقاد قرارداد با پشتیبان از محل منابع داخلی خود، علاوه بر منابع مذکور اقدام نموده و گزارش عملکرد خود را به دبیرخانه شورایعالی اشتغال بصورت فصلی ارائه نمایند.

نظارت و ارزیابی

ماده ۹ : نظارت عالیه بر نحوه اجرای این آیین نامه در سطح ملی به عهده وزارت تعاون،کار و رفاه اجتماعی و در استان ها بر عهده کارگروه می باشد.

ماده ۱۰ : دستگاه های اجرایی ذیربط در استان موظفند ضمن نظارت بر ایفای تعهدات بنگاه های پشتیبان ،گزارش عملکرد نظارتی را در مقاطع زمانی ۳ ماهه به کارگروه ارائه نماید.

ماده ۱۱: کارگروه موظف است گزارش نظارتی دستگاه های اجرایی را اخذ و پس از کنترل و جمع بندی٬ مراتب را به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ارسال نماید.

ماده۱۲: دستگاه های اجرایی موظفند در بررسی و تأیید طرح های توجیهی و تأییدیه صلاحیت پشتیبان٬ اسناد بالادستی بویژه سند توسعه اشتغال وسرمایه گذاری استان و همچنین تکمیل شدن زنجیره ارزش را مورد توجه قرار دهند.

ماده ۱۳: وزارت تعاون٬ کار و رفاه اجتماعی موظف است با هماهنگی دستگاه های اجرایی ذیربط٬ پیگیری های لازم جهت رفع موانع احتمالی را بعمل آورده و گزارش مربوطه را به شورایعالی اشتغال ارائه نماید.

ماده ۱۴: میزان و شرایط بهره مندی از حمایت های موضوع ماده ۶ ، فرایند ثبت نام و گردش کار، وظایف دستگاه های اجرایی و نحوه رسیدگی به تخلفات و اختلافات  بر اساس شیوه نامه ای خواهد بود که ظرف مدت ۳ ماه پس از تصویب این آیین نامه توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با مشارکت دستگاه های اجرائی ذیربط تهیه و جهت تصویب به شورایعالی اشتغال ارائه می گردد.

این آئین نامه مشتمل بر ۱۴ ماده و ۱۰ تبصره می باشد.

منبع: مهر