به گزارش «سراج24»؛ در روز سیزدهم فروردین که به "روز طبیعت" نام گذاری شده است و طبق سنت دیرین ایرانیان همراه می شود با حضور در پارک ها و جنگلها، در کنار سفره رنگین ، توپ و بدمینتون، تاب و کباب کردن جوجه، امسال قلیان نیز به عنوان پایه ثابت اکثر این گعده های خانوادگی حضور داشت.
قبح استفاده از دخانیات در جامعه ما به ترتیب از مواد مخدر شروع شده ، در مورد سیگار کمتر می شود و در چند ساله اخیر درخصوص قلیان تقریبا قبحی برای آن باقی نمانده است و به همین دلیل شاهد رشد سریع آن در جامعه هستیم.
مسجدی دبیرکل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات با اشاره به اینکه چند سال پیش سن مصرف سیگار بین 14 تا 16 سال بود، گفت: اما متاسفانه اکنون سن مصرف سیگار به حدود 12 سال رسیده است. همچنین مصرف قلیان در میان دختران دبیرستانی و دانشجوی ما رشد 20 درصدی داشته است.
علیرضا مرندی، رئیس فرهنگستان علوم پزشکی نیز با اشاره به الگوی مصرف دخانیات در ایران گفت: مصرف دخانیات در گذشته بیشتر معطوف به سنین بزرگسالی بود اما امروزه در نوجوانان و جوانان رو به افزایش است و این امر مشکلات بسیاری را از جمله سقط جنین، سرطان ریه و بیماری های غیر واگیر دیگر به دنبال خواهد داشت.
دکتر سعید عسگری روانشناس، با تاکید بر نقش مهارت‌های اجتماعی در پیشگیری از اعتیاد به دخانیات به خانواده‌ها توصیه کرد، با استفاده از روش‌های آموزشی مناسب قدرت "نه گفتن" را در فرزندانشان تقویت کنند. خانواده‌ها باید با ایجاد تفریحات سالم و سازنده احتمال کشیده شدن فرزندانشان به سوی اعتیاد را کمتر کنند.
یکی از این تفریحات سالم گشت و گذار و حضور در طبیعت است که از طرفی به دلیل فعالیت های پر تحرک باعث تخلیه انرژی کودکان و از طرف دیگر حضور در دامان طبیعت آرامش روحی را به ارمغان می آورد . اما چند سالی است که قلیان عضو ثابت این تفریحات شده و بزرگان خانواده به همراه کودکان خود اقدام به کشیدن قلیان می کنند.
خانوادگی شدن قلیان باعث شروع عادت به نیکوتین در نوجوانان می شود. بطوریکه علاوه بر این که قباحت و زشتی مصرف دخانیات و به تبع آن مصرف نیکوتین در نوجوانان از بین می رود، آنان را به نیکوتین نیز عادت می دهد و همین امر باعث می شود به مرور مصرف قلیان به مصرف سیگار تبدیل شود ، چرا که قلیان را در هر مکان و زمانی نمی‌توان کشید ( قلیان برای آماده شدن نیاز به وسایل و ابزار و ذغال و ... دارد ) اما سیگار به راحتی در هر مکان و زمانی قابل دسترسی است . به همین جهت بعد از مدتی نوجوانی که به مصرف نیکوتین به وسیله قلیان عادت کرده است، جهت تامین نیکوتین بدن خود به سیگار روی می آورد .
از علت افزایش دختران سیگاری تا قل قل نازایی در پارک
" تخم مرغ دزد ، شتر دزد می شود"؛ این ضرب المثل قدیمی نشانگر باور ایرانیان به تدریجی بودن حرکت به سمت ناهنجاری ها است. کارشناسان اجتماعی نیز امروزه با صحه گذاشتن بر این باور عمومی از بین رفتن قبح ناهنجاری های کوچک را پلی برای رسیدن به تخلفات بزرگتر می دانند.
رویا نوری، جامعه شناس با اشاره به اینکه مصرف قلیان دروازه‌ای برای روی‌آوردن به مواد مخدر و پاسخ مثبت به استفاده از حشیش است، افزود: با مصرف قلیان چهره از آن لطافت و زیبایی خارج شده و تغییر بافت و مخدوش می‌شود بنابراین دختران و پسران باید بدانند که مصرف قلیان عوارض بهداشتی داشته و چهره و جایگاه آنها را تغییر خواهد داد.
امان‌الله قرایی‌مقدم ، سرخوردگی و نا امیدی دختران، مشکلات مربوط به ازدواج، تهیه جهیزیه، نحوه برگزاری مراسم، به علاوه کمبود شغل و نبود اطمینان خاطر نسبت به برخورداری از آینده روشن را از جمله عوامل افزایش مصرف سیگار میان دختران دانست و افزود: افزایش آمار طلاق موجب ایجاد هراس در بین دختران نسبت به انتخاب همسر مناسب شده است. کمرنگ شدن معنویت در بین آنان، ناامیدی نسبت به آینده و افسرگی نیز موجب شده است که دختران به سیگار روی بیاورند.
این جامعه‌شناس ادامه داد: نداشتن مهارت "نه گفتن" و تماشای فیلم‌ها و سریال‌های شبکه‌های ماهواره‌ای نیز از دلایل افزایش مصرف سیگار در میان جوانان است.
امام رضا علیه السلام نیز در این زمینه می فرمایند: گناهان کوچک راههایى به سوى گناهان بزرگند وکسى که ازخداوند دراندک ترس نداشته باشد، در زیاد نیز از اونمى ترسد.(میزان الحکمه)
باورهای غلط درباره قلیان
با این حال گاهی غفلت و یا جهل خانواده ها باعث می شود زشتی برخی ناهنجاری ها که از دید آن خانواده کوچک شمرده می شود برای کودکانشان از بین برود و راه به سوی ناهنجاریها و یا تخلفات سنگینتر هموار شود.
بسیاری از این خانواده ها به دلیل باورهای نادرستی که در مورد قلیان وجود دارد استفاده از آن را امری عادی می دانند و حتی ابایی از این ندارند که کودک 10 ساله آنها نیز چند کامی از قلیان بگیرد و از صدای قل قل و حلقه های دود آن لذت ببرد.
پنج باور نادرست و واقعیت درباره کشیدن قلیان وجود دارد که برای شما بیان می کنیم:
باور غلط 1) ازآنجا که تنباکوی قلیان از طریق آب فیلتر می‌شود، کلیه مواد مضر آن تصفیه می‌شود.
واقعیت 1) کشیدن تنباکو از طریق آب، مواد سرطان‌زای آن را تصفیه نمی‌کند. این دود می‌تواند به اندازه دود سیگار اثر مخرب بر روی ریه و قلب داشته باشد.
باور غلط 2) استنشاق دود قلیان ریه‌ها را نمی‌سوزاند، به همین دلیل مضر نیست.
واقعیت 2) دود قلیان وقتی استنشاق می‌شود، ریه‌ها را نمی‌سوزاند، زیرا از طریق آبی که در پایین آن قرار دارد خنک می‌شود. با اینکه دود خنک می‌شود، اما هنوز هم حاوی مواد سرطان‌زایی است که برای بدن مضر است.
باور غلط 3) کشیدن قلیان سالم‌تر از کشیدن سیگار است.
واقعیت 3) دود قلیان به همان اندازه دود سیگار مضر است. قلیان به طریقی متفاوت دود تولید میکند: دود سیگار از سوختن تنباکو ایجاد می‌شود، در حالی که دود قلیان از طریق گرم شدن تنباکویی که در کاسه‌ای بالای آن قرار دارد از طریق زغال تولید می‌شود. محصول نهایی آن یعنی دود، یکسان است که حاوی مواد سرطانزا است.
باور غلط 4) کشیدن قلیان به اندازه کشیدن سیگار اعتیادآور نیست، زیرا نیکوتین ندارد.
واقعیت 4) تنباکوی قلیان هم مثل تنباکوهای معمولی حاوی نیکوتین است. در واقع، در یک جلسه 60 دقیقه‌ای قلیان، فرد در معرض حجم دودی 100 تا 200 مرتبه بیشتر از یک سیگار قرار می‌گیرد.
باور غلط 5) تنباکوی گیاهی قلیان سالم‌تر از تنباکوی معمولی است.
واقعیت 5) این هم مثل کشیدن سیگار گیاهی یا "طبیعی"، فرد را در معرض مواد سرطانزا قرار می‌دهد.
قلیان و مخاطرات پزشکی :
تنباکویی که در قلیان مصرف می شود غالبا" از نوع نامرغوب ترین تنباکوهاست. آلودگی این تنباکوها به یک نوع باکتری موسوم به کوکسی گرم مثبت و یک نوع قارچ موسوم به آسپرژیلوس به اثبات رسیده است . تحقیقات نشان داده است مصرف این تنباکوها آسیب‌های جبران ناپذیری به ریه و دستگاه تنفس انسان وارد میکند و علاوه بر سرطانزا بودن این مواد دخانی، بیماری پنومونی را بطور چشمگیری در مصرف کنندگان افزایش می‌دهد.
نکته قابل توجه اینکه این تنباکوها به علت نا مرغوب بودن قابل استفاده در سیگار نبوده و به همین دلیل آن را با انواع مواد شیمیایی و اسانس میوه ترکیب می کنند و به اسم توتون میوه ای می فروشند که این امر بیماری زایی دود آن را چند برابر می کند.
تحقیقات نشان داده است کشیدن قلیان همانند سیگار می تواند خطر ابتلاء به سرطان ، بیماریهای قلبى، سکته، عقیم شدن، افزایش فشار خون، مشکلات باردارى، بیمارى هاى لثه، بیمارى هاى دندان، مسدود شدن شریان ها، زخم معده و آب مروارید چشم را افزایش دهد . نکته مهم اینکه در قلیان مواد سمی حاصل از سوختن ذغال به دود آن افزوده می شود که به همین دلیل بیماریزایی دود حاصل از کشیدن قلیان به مراتب از دود سیگار بیشتر می شود .
مقایسه بیماریزایی سیگار و قلیان :
* بررسی ها نشان داده است هر پکی که به قلیان زده می‌شود تقریبا 40 برابر یک پک سیگار، دود به ریه فرد می‌رساند و از طرف دیگر به دلیل درجه حرارت بسیار بالای ناشی از اشتعال ذغال، مواد سمی و سرطان زای بیشتری به وجود می‌آید.
* میزان ترکیب سمی منواکسید کربن در قلیان حدود 10 بار بیشتر از سیگار است.
* نحوه پک زدن به قلیان به صورتی است که فرد با مکش عمیق باعث باقی ماندن دود در عمق ریه شده و به همین خاطر دود قلیان در مقایسه با دود سیگار زودتر باعث تخریب بافت ریه می شود.
*مقدار نیکوتین موجود در یک وعده کشیدن قلیان با مقدار نیکوتین موجود در یک بسته کامل سیگار برابری می کند. ( قلیان اعتیاد آور تر است )
*در دود سیگار حدود 4000 ترکیب شیمیایى شناسایی شده است که تحقیقات نشان داده است بیش از 50 مورد آن ها سمى هستند . تقریبا" تمامی 50 ماده سمی موجود در دود سیگار هنگام کشیدن قلیان نیز تولید شده ضمن اینکه میزان منوکسید کربن ـ فلزات سنگین و ترکیبات شیمیایی سرطانزا که از ذغال یا مواد تشکیل دهنده قلیان متصاعد می شود به مراتب اثرات سوء بیشتری نسبت به سیگار ایجاد می کند .
* علاوه بر خطرناک بودن دود قلیان برای سلامت دستگاه تنفس ـ قلب و عروق ، عامل منفی دیگر قلیان ، انتقال بیماریهای مختلف از طریق دهان و دندان آلوده به وسیله استفاده مشترک چند نفر از یک نی قلیان است که باعث انتقال بیماریهایی مثل سل، هپاتیت و... می شود.
*در بین عموم مردم تصور بر این است که آب قلیان ، سموم حاصل از سوختن تنباکو و ذغال را جذب می کند اما این تصور فقط در صورتی صادق است که این سموم در آب قابل حل باشند! که البته اینطور نیست و دودی که از قلیان تولید می شود مقادیر زیادی سموم خطرناک دارد که باعث بروز ناراحتی و بیماری های مختلف می شود./مشرق
