گروه فرهنگی «سراج24»- گران شدن کاغذ یعنی گران شدن همه ی محصولات فرهنگی ای که با کاغذ مرتبط هستند، محصولاتی از قبیل کتاب، روزنامه و مجلات.
حال شرایطی را تصور کنید که در آن هم سرانه ی مطالعه مردم به طور عادی از سال ها قبل کم بوده است و هم قدرت خرید آن ها روز به روز در حال کاهش است و از جانب دیگر قیمت کاغذ و در نتیجه قیمت کتاب و روزنامه و مجلات هر روز به طور تصاعدی در حال بالا رفتن است.
آیا با این شرایط می توان انتظار داشت که سرانه ی مطالعه که در کشور ما رقم بسیار ناچیزی را به خود اختصاص داده، رشد کند؟
سرانه ای که کم بودن آن یکی از بزرگترین دغدغه های همه ی دلسوزان و فعالان این عرصه است. موضوعی که مقام معظم رهبری کم بودن آن را مایه ناراحتی روح و قلب خود می دانند.
اما در این میان موضوعی که با بی توجهی بسیاری از مسئولین روبه رو شده است، توجه به تولید کاغذ در داخل کشور است. کاری که با آن می توان هم نیازهای بازار داخلی را رفع کرد و هم مانع از خروج سالیانه میلیون ها دلار ارز از کشور به بهانه واردات کاغذ شد.
موضوع گرانی کاغذ تا حدی پیشرفت که طی چند سال اخیر حتی مراجع تقلید هم از رویه گرانی کاغذ گلایه کردند و وزارت ارشاد و حتی رئیس مجلس در این خصوص ابراز نظر کردند. چرا که از ساده ترین مسائلی که این موضوع سبب آن ها شد، پایین آمدن تعداد شمارگان کتاب‌ها، توقف انتشار برخی نشریات مستقل و کم شدن مخاطبان روزنامه خوان و هزاران اثر منفی دیگر بود.
همچنین در اثر این گرانی تصاعدی و کمرشکن، مطبوعات مستقل و تخصصی و همچنین ناشران کتاب مستقل بیش از مطبوعات دولتی و یا وابسته به جناح‌های سیاسی و پایگاه‌های قدرت، آسیب خوردند.
در حال حاضر بزرگترین مشکلی که ناشران و اهالی مطبوعات با آن دست و پنجه نرم می کنند این است که تولیدات داخلی کاغذ در ایران کفاف نیازها را نمی‌دهد و از طرفی کاغذ تولید داخلی از کیفیت مرغوبی برخوردار نیست و در نتیجه ی آن مجبور به وارد کردن کاغذ از خارج از کشور هستیم که ماحصل آن چیزی جز بالا رفتن قیمت کاغذ نیست. این در حالیست که تنها ۲۰درصد از نیازهای ما به کاغذ در داخل کشور برآورده می‌شود و بقیه این نیازها از طریق واردات مواد اولیه رفع می شود.
پس باید قبول کرد که وقتی کاغذ را جز آن دسته از کالاهایی قرار می دهند که در گروه ارز مرجع قرار نمی‌گیرد، باید شاهد افزایش قیمت بیش از حد این کالا و در نتیجه گران شدن همه ی تولیدات مرتبط با کاغذ به ویژه کتاب بود.
البته از دلایل دیگری که می توان به آن اشاره کرد این است که تاجرهای واردکننده کاغذ افراد مشخصی نیستند و البته در این زمینه هیچ‌کسی جوابگو نیست و در این بین عده‌ای سودجو هستند که کاغذ را به چند برابر قیمت واقعی به ناشران و سایر تولید کنندگان می‌فروشند.
شاید بتوان گفت که در حال حاضر بهترین راه حل ایجاد یک تشکل صنفی مستقل برای روزنامه‌ها و کتابفروش‌ها و همچنین ایجادی فرصتی مناسب برای راه اندازی چند کارخانه ی تعطیل شده ی تولید کاغذ و البته در کنار آن ایجاد ظرفیتی مناسب برای گسترش این صنعت در داخل کشور و دستیابی به حداکثر تولید بومی در این عرصه است.
