برنامه های متعددی برای خروج عرصه ادبیات از انفعال تدارک دیده ایم

به گزارش سراج24؛ یاسر احمدوند چهارشنبه شب در مراسم اختتامیه شانزدهمین جشنواره بین‌المللی شعر فجر در تالار وحدت، با اشاره به پیام مقام معظم رهبری برای درگذشت قیصر امین‌پور تصریح کرد: ایشان با خسارت‌بار دانستن این فقدان، اظهار امیدواری کردند که مسیر آن مرحوم به همت همراهان و شاگردان‌ او برای رسیدن به قله‌های رفیع هنر شعر پیموده شود.

وی ادامه داد: شعر و ادبیات انقلاب بزرگان کم‌نظیری را از دست داده که آفرینندگان هنر و آفرینش‌گران ادبیات بوده‌اند و نام آنها پایدار می‌ماند. این جشنواره و تلاش‌های از این دست گامی در پیمودن راه آنها و استمرار مسیر فرهنگی است.

احمدوند افزود: هر تلاشی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید برای تقویت ادبیات متعالی که ریشه در ادبیات پربار این سرزمین دارد باشد.

معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهار کرد: پیش از انقلاب اسلامی سه راهبرد در شعر بود؛ یکی لیبرال دموکرات با نگاه به آزادی و غرب، دیگری سوسیالیستی و مارکسیستی و جمع آنها در توجه به خلق و کارگر و دیگری جریان مکتبی ایدئولوژی که با تلاقی اینها در ماه‌های اول انقلاب نیز مواجه بودیم و بتدریج مکتب ایدئولوژی غالب شد که دلیل این امر ریشه داشتن آن در باور مردم و دیگری قرار داشتن در امتداد سنت ادبی کشور بود.

وی افزود: در این راستا شاهد ظهور ادبیات دینی و با مضمون ظلم‌ستیزی شدیم و بعدها با وقوع جنگ تحمیلی، این پدیده فوق‌العاده نیز منشأ پیدایش اشعار فاخر شد.

احمدوند تصریح کرد: اگر شعر انقلاب مانا است به دلیل پیوستگی مردمی و امتداد آن در سنت ادبی کشور است حتی اگر درباره جنگ باشد. ادبیات انقلاب، ادبیات جنگ نیست بلکه ادبیات پایداری و جهاد است که اصل آن جهاد با نفس است.

معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: ادبای حوزه انقلاب جهادگران با نفس و آفرینندگان جهان بدون دیو و اهریمن هستند، حتی اگر ناملایماتی دیدند. سیدحسن حسینی اشاره کرده که لفظ حزب‌الله را دشنام می‌دانند ولی روزی که روشنفکران در کافه‌های شهر پرآشوب عرق می‌خوردند تاریخ ما توسط حزب‌الله رقم می‌خورد.

وی تصریح کرد: شعر و ادبیات انقلاب ماندنی است و تلاش شد در این جشنواره آثار با دقت و احترام کامل داوری شود و خوشبختانه کار بزرگی انجام شده است.

احمدوند گفت: با تأکید وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی شاهد شتاب بیشتر در حوزه ادبیات داستانی و شعر خواهیم بود و برنامه‌هایی برای حضور فعال در عرصه ادبیات و خروج از حالت انفعال تدارک دیده‌ایم.

وی اظهار امیدواری کرد که با حمایت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مسیر پیشبرد اهداف فرهنگی سرعت بگیرد و به قلل رفیع این اهداف برسیم.

احمدوند تأکید کرد دلیل مانایی شعر انقلاب پیوستگی مردمی و امتداد در سنت ادبی کشور است.

ضرورت غنی‌تر شدن حوزه پژوهش و نقد شعر

دبیر شانزدهمین جشنواره شعر فجر نیز با ارائه گزارشی از روند برگزاری این رویداد گفت: شعر هرچند بر بنیاد زبان می‌روید، تهاجمی سازمان‌یافته به زبان ارتباطی عادی برای آفرینش زبانی است که تقربی احساسی‌شناختی به حقیقت را پدید آورد. شاعران این سرزمین، به‌ویژه شاهکارآفرینان آن، طریقتی شاعرانه برای رسیدن به حقیقت هستی آفریده‌اند و معرفت و زیبایی را درهم آمیخته‌اند و آتشی در بیشه‌های اندیشه برانگیخته‌اند.

قربان ولیئی با طرح این پرسش که آیا شعر امروز میراث داری وفادار بوده و یا دوران شکوهمند شعر به سر آمده است، افزود: در سرزمینی که بنیادش بر شعر است، هیچ‌گاه این چراغ خاموش و فراموش نخواهد شد و نومید نباید بود که گمان مبر که به پایان رسید کار مغان/ هزار باده ناخورده در رگ تاک است.

وی با بیان اینکه برپایی جشنواره‌ها و محافل و مجالس شعری کوششی خجسته برای فروزان نگاه داشتن شعر است، تاکید کرد: جشنواره شعر فجر نیز در همین جهت گام برمی‌دارد و اکنون به شانزدهمین منزل رسیده است. به‌رغم آنکه در روزگاری به سر می‌بریم که دشواری‌های معیشتی و رسانه‌های دیداری مجازی فرصت خواندن را از مردم ستانده‌اند، هنوز کتاب نفس می‌کشد.

ولیئی ادامه داد: در جشنواره شعر امسال حدود چهار هزار کتاب بررسی شد و پس از جداکردن کتاب‌هایی که فاقد شرایط آیین‌نامه‌ای بودند، تفکیک و داوری شدند. شعر بزرگسال شامل ۲۱۱۰ در سه گروه کلاسیک (۹۲۳ اثر)، شعر نو(۱۰۹۶ اثر) و شعر محاوره یا ترانه ( ۹۱ اثر) بود و بخش شعر کودک‌ونوجوان ۳۷۶ اثر و درباره شعر نیز ۱۴۴ اثر بود.

دبیر علمی شانزدهمین دوره جشنواره شعر فجر تصریح کرد: در هر سه گروه شعر بزرگسال با گونه‌ای همسانی در زبان و فرم و محتوا روبه‌روییم که با ذات هنر به‌طورکلی و شعر به‌طورخاص در تعارض است؛ زیرا داشتن فردیت خلاق و مبدع و روی آوردن به نوآوری لازمه هنر اصیل است.

وی افزود: در حوزه شعر کودک و نوجوان علاوه‌بر این مشکل با کاهش کمی آثار به‌ویژه در گروه سنی نوجوان مواجه هستیم و غفلت از این حوزه در ساحت‌های ابداع و نشر پیامدهایی ناگوار خواهد داشت.

ولیئی گفت: در حوزه درباره شعر، با وجود چند اثر چشمگیر، عرصه نقد شعر و پژوهش‌های بنیادی در زمینه شعرشناسی و نقد و نظریه‌های ادبی چندان غنی نیست و امید است با همت شاعران و فرهیختگان وادی ادبیات و سازمان‌های متولی این عرصه، در سال‌های آینده کارنامه درخشان‌تری رقم بخورد.

آیین اختتامیه شانزدهمین جشنواره شعر فجر با معرفی برگزیدگان و با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و شخصیت‌های فرهنگی و اهالی فرهنگ در تالار وحدت برگزار شد.