به گزارش سراج24؛ اخیرا در حاشیه یکی از نشست‌های خبری چهلمین جشنواره فیلم فجر یکی از نویسندگان فیلم‌های ارائه شده در این جشنواره در برابر پرسش خبرنگاران درباره داستان فیلم در اظهانظری نسنجیده گفت: همین که عشقی بین دو طرف وجود داشته باشد، فرزندی که از این رابطه به وجود می‌آید حلال‌زاده است. در این زمینه چند نکته قابل ذکر است که اولا کارگردانان وقتی داستان تخصصی در فیلم خود ارائه می‌کنند مانند اینکه به یکی از بازیگران نقش پزشک جراح، خلبان و یا مشاغل دیگر می‌دهند حتما باید با مشاور مربوطه مثلا در زمینه پزشکی یا امور نظامی مشورت کند تا این نقش به واقعیت نزدیک‌تر باشد و نمی‌توانند بر اساس تصورات خود جملاتی از زبان بازیگر نقش خلبان یا بازیگر نقش جراح ارائه کنند که در فرهنگ خلبانی و یا در فرهنگ جراحی جایی ندارد.
همین گونه اگر در داستان فیلم مسائل فقهی و احکام اسلامی می‌خواهد بیان شود، کارگردان و نویسنده بهتر و دقیق تر این است که با کارشناس مذهبی خبره مشورت کند تا مسائلی بر زبان جاری نکند که با احکام و یا معتقدات جامعه مذهبی ما در تضاد باشد. در این زمینه لازم است اشاره شود به کتاب اللمعة الدمشقیة نویسنده شهید محمد بن جمال‌الدین مکی العاملی(مربوط به شهید اول متوفای 786 قمری).
در این کتاب معمولاً از سه واژه «زوجتک» یا «مَتعتُک» یا «انکحتک» برای زن و «قَبِلتُ التَزویج» یا «قَبِلتُ النِکاح» برای قبول مرد استفاده می‌شود. ما یک ایجاب ویک قبول داریم، ایجاب از طرف زن وقبول هم از طرف مرد است، وقتی که می‌خواهد عقد نکاح بین دو نفر صورت بگیرد، اینکه زن وشوهر تنها رضایت قلبی داشته باشند، بدون اجرای صیغه عقد مورد قبول نیست وحتما باید صیغه عقد خوانده شود تا نکاح حِلِّیت بیابد وصِرف اینکه دو نفر راضی باشند که با هم زندگی کنند، کافی نیست وتعهدی را برای آنها ایجاد نمی‌کند وحتما باید با لفظ ایجاب وقبول خوانده شود، سوال این است که چه چیزی را باید بگویند؟وبا چه لفظی بگویند؟
فتوای شهید اول این است که بگویند "زوجتک"یعنی زن بگوید من تو را زوج خودم قرار دادم ویا بگوید"اَنکحتُک" یعنی خود را به نکاح تو درآوردم و ایشان یک کلام سومی را هم می‌آورند "مَتعتُک"یعنی خودم را مُتعه تو قرار دادم، این متعه معمولا در عقد غیر دائم یعنی صیغه گفته می‌شودٍ، البته به شرطی که مدت را هم ذکر کند.
در صورتی که هر دو نفر یعنی زوج و زوجه اصالتا صیغه را اجرا می‌کنند ابتدا زوجه می‌گوید: (مَتعتُک نَفسی فی المدةالمعلومه علی المَهر المعلوم ) مثلا به مدت یکسال و یا دوسال با این مهریه مشخص ، خود را متعه تو قرار دادم و بعد زوج می گوید( قَبِلتُ و المتعه لنفسی فی المدة المعلومة علی المهر المعلوم ) قبول کردم.
بنابراین همان گونه که شهید اول در کتاب معروف لمعه که پایه بسیاری از کتاب‌های احکام به شمار می‌رود به راحتی آورده است که عقد نکاح یک عقدی است که حتما باید دو طرف داشته باشد که طرف زن صیغه ایجاب را باید بگوید و طرف مرد صیغه قبول را ارائه کند و همچنین آورده است که جایز نیست به غیر از زبان عربی گفته شود. بنابراین اگر کسی تسلطی به زبان عربی ندارد حتما باید وکیل بگیرد و وکیل او از جانب زن یا مردم این جملات را بر زبان بیاورد و همچنین در جاری شدن صیغه عقد حتما باید صداق یا مهریه و همچنین مدت زمان عقد تعیین شود و اگر زن باکره باشد، حتما با اذن ولی یعنی پدر و یا در نبود پدر، پدربزرگ و بالاتر اجازه دهد.
بنابراین گفته نویسنده‌ای که می‌گوید همین که عشقی بین دو نفر باشد کافی است نمی‌تواند مقرون به صحت باشد چون در آن صورت این شبهه مطرح می‌شود که پس چه فرقی بین ازدواج که یک امر مقدس و پسندیده است با کار خلاف شرع که در آن هم اتفاقا رضایت دو طرف وجود دارد، خواهد بود. از نظر فقهی بعضی از عقود مانند عقد خرید و فروش کالا لازم نیست که حتما گفته شود و همین که مشتری کالا را خرید و پسندید و بهای آن را پرداخت، عقد خرید و فروش صورت می‌گیرد اما در مورد عقد نکاح و ازدواج حتما باید جملات یادشده گفته شود و صرف رضایت طرفیت به هیچ وجه کفایت نمی‌کند.
در این زمینه اکثر فقها و مراجع تقلید عقد معاطات را در مسأله نکاح قبول ندارند. فقط در موارد بسیار استثنایی برای اینکه محکوم به حلیت باشد می‌پذیرند که اگر طرفین صیغه یادشده را بین خود جاری کرده باشند، آن را به عنوان عقد بپذیرد.
با اینکه آنچه اساس زندگی مشترک است، توافق طرفین است که از هماهنگی خواست‌های دو طرف حاصل می شود. اما آیا قصد طرفین از این پیمان الزام و پایبندی بدان نیست و صرف انتخاب مقطعی و گذرا برای یک زندگی مشترک کافی است؟ هرگاه دو نفر همدیگر را برای یک زندگی مشترک انتخاب کنند تا با عشق و علاقه در کنار هم زندگی نمایند، پیمان استوار و هماهنگی آمیخته با الزام و پایبندی رخ می‌دهد که از آن به تعهد یاد می‌کنند. منظور از عقد این است که این پیمان و توافق استوار بماند و یک سری آثار حقوقی ایجاد نماید، نه صرفا یک وعده دوستانه و اخلاقی باشد. برای آغاز زندگی مشترک باید عهدی استوار بست، عهدی که به مقتضای آن بتوان حتی حمایت قانون و دادگاه را جلب کرد.
این اراده باطنی و خواست واقعی آنان امری درونی و نفسانی است و به تنهایی اثری در جهان حقوق ندارد. برای این که توافق دو اراده ظاهر شود، به ناچار باید اعلان شود تا نیت درونی آنان روشن گردد و هنگام بروز اختلاف، بر اساس آن حکم شود. خلاصه این که پیمان زناشویی، عقد و تعهدی برای تشکیل خانواده و التزام به عشق و وفاداری بدان می باشد. لکن آیا همه کسانی که مدعی عشق و وفاداری هستند، به راستی عاشقند؟ اگر کسی در مقطعی از زمان عاشق باشد چه دلیلی وجود دارد که تا پایان عمر و یا در ادامه زندگی نیز بدان پایبند بماند. مهم‌تر از همه، آیا در زندگی زن و شوهر فقط دوست داشتن آنها نسبت به یکدیگر کافی است یا یک سلسله تعهدات و حقوق و وظایفی برای این نهاد برخاسته از عشق، ضروری است؟ برای بیان این تعهدات و نیز امکان حمایت قانونی از آن در صورتی که یکی از طرفین عمدا یا ناخواسته قصور ورزد یا تخلف کند باید این عشق و وفاداری و انتخاب آگاهانه در قالب واژه‌ها، که یک وسیله بیان اراده است اعلان شوند. واژه‌ها که بیانگر اراده واقعی طرفین است با توجه به نوع عقد متفاوتند، البته این امری است اعتباری که در هر سیستم حقوقی، شکل و قالب خاصی دارد.
در تحلیل نهایی ازدواج از جمله کارهای بزرگی است که نیازمند تعهد و مسؤولیت است و روشن است که عقلا در کارهای بزرگ مثل انجام معاملات بزرگ از عقد استفاده می‌کنند و به رضایت دو طرف معامله بسنده نمی‌کنند و صرف رضایت دو طرف را تامین کننده تعهد و مسؤولیت مورد نیاز در این گونه امور مهم نمی‌دانند و معتقدند که تثبیت این تعهدات در قالب عقد، تحقق می‌یابد.
بنابراین نکته قابل توجه این است که کارگردانان و نویسندگان آثار سینمایی یا تئاتر اگر در داستان فیلم خود موارد استثنا و یا تخصصی در هر رشته‌ای را می‌خواهند بیان کنند حتما باید با کارشناس مربوطه در آن رشته مشورت کنند تا دچار خطای آشکاری نشوند به ویژه وقتی استثنائاتی که در احکام شرعی مانند همه مشاغل دیگر وجود دارد.
