به گزارش سراج24؛ در روز چهاردهم خرداد ماه 1368 خبر رحلت امام خمینی رهبر انقلاب اسلامی و بنیانگذار نظام جمهوری اسلامی ایران، جهان را تکان داد.
محمدرضا حیاتی مجری با سابقه صدا و سیما در ساعت 7 صبح 14 خردادماه 1368 خبر درگذشت معمار کبیر انقلاب را این چنین خواند: "بسم الله الرحمن الرحیم ، انا لله و انا الیه راجعون، روح پیشوای مسلمانان و رهبر آزادگان جهان حضرت امام خمینی به ملکوت اعلی پیوست." بدین ترتیب نظام ده ساله جمهوری اسلامی، اصلی‌ترین تکیه‌گاه و کانون وحدت خود را از دست داد. در این شرایط کشور، مردم و مسئولین در آستانه آزمون سختی قرار گرفتند که بقای نظام را با چالش جدی مواجه می‌کرد.
امام خمینی به عنوان تنها فرد مورد اطمینان برای اداره رهبری جامعه شناخته شده بود و موافقان و مخالفان داخلی و خارجی هیچ گونه تصوری از شرایط رهبر پس از امام نداشتند. این مهم در حالی بود که دشمنان خارجی و ایادی آنها هر لحظه مترصد اعلام خبر رحلت امام خمینی در آن سال‌ها بودند تا شاید آرزوی آنها برای فروپاشی نظام جمهوری اسلامی ایران و تسلط دوباره آنها بر منافع ملی ایران محقق شود.
برای برگزاری مراسمی جهت وداع، پیکر حضرت روح‌الله خمینی در روز ۱۵ خرداد ۱۳۶۸ به مصلای تهران منتقل شد، یخچال بزرگی با دیوارهای شیشه‌ای بر روی چند کانتینر به‌طوری قرار گرفت تا مردم بتوانند جسد پیچیده در کفن را که عمامه‌ای سیاه به نشانه انتساب به سادات بر روی سینه داشت را ببینند. نماز میت در ساعات اولیه روز ۱۶ خرداد توسط سید محمدرضا گلپایگانی خوانده شد.
پس از نماز ابتدا تصمیم گرفته شد برای تشییع جنازه کامیونی تابوت حامل پیکر را به بهشت زهرا که در ۲۰ کیلومتری مصلا بود منتقل کند و یک هلی کوپتر از آغاز مسیر تابوت را همراهی می‌کرد، در میانه راه به علت هجوم جمعیت زیادی که برای تشییع پیکر آمده بودند تابوت و کفن از هم پاشید. جمعیت هیجان زده از کنترل خارج شده بود، کامیون به سمت خاکی جاده منحرف شد و هلی کوپتر به زحمت به زمین نشست و جسد را برای تکفین مجدد به جماران منتقل کردند. سپس از طریق رسانه‌ها اعلام شد که خاکسپاری به روز بعد موکول شده تا از حجم جمعیت کاسته شود و در نهایت با حضور احمد خمینی و اکبر هاشمی رفسنجانی تدفین انجام شد و کانتینری جهت حفاظت بر روی قبر قرار گرفت، جمعیت شرکت‌کننده در این مراسم تا ۱۰ میلیون نفر برآورد می‌شود.
در ابتدا چند مکان برای محل دفن ایشان در نظر گرفته شده بود، این گزینه‌ها عبارت بودند از جماران، مسجد جمکران، مصلای تهران، حرم فاطمه معصومه، کوشک نصرت در قم و بهشت زهرای تهران که در نهایت تصمیم به دفن پیکر در زمینی خالی در نزدیکی بهشت زهرا گرفته شد تا امکان گسترش این مکان فراهم باشد. تا یک سال از درگذشت نخستین رهبر جمهوری اسلامی هیچ بنای خاصی جهت پذیرایی از مردمی که علاقه‌مند به حضور در این مکان بودند وجود نداشت و در سالهای بعد بنایی بزرگ در محل دفن وی ساخته شده که توسعه آن تا چندی پیش ادامه داشت. امروزه این مکان موقعیتی است برای اعلام وفاداری افراد مختلف به نظام جمهوری اسلامی و ایده‌های بنیانگذارش و از سیاسیون گرفته تا دانشجویان و از کارکنان دولت تا دانش‌آموزان با حضور در این مکان با آرمان‌های امام راحل تجدید میثاق می‌کنند.
بسیاری از ناظران و تحلیلگران انتظار داشتند پس از فوت نخستین رهبر جمهوری اسلامی کشور دچار هرج و مرج شود، انتظاری که محقق نشد، همایون کاتوزیان در کتاب ایرانیان دو دلیل را برای این امر برمی‌شمرد، یک اینکه حکومت آن طور که تصور می‌شد یک‌نفره نبود و دو این که بر اساس آنچه در مراسم تشییع و تدفین روح‌الله خمینی دیده نظام هنوز پایگاه گسترده مردمی داشت.
*ثبت بزرگترین تشییع جنازه تاریخ در کتاب رکورد های گینس
در وب سایت گینس از مراسم تشییع پیکر پاک امام خمینی (ره) به عنوان بیشترین تعداد شرکت کننده نام برده شده است. بنا به گزارش گینس و به استناد اظهارات مقامات رسمی، ۱۰ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر که حدود یک ششم کل جمعیت ایران در آن زمان بود، در مراسم تشییع شرکت کردند و این مراسم به عنوان بزرگترین و شلوغ‌ترین تشییع جنازه ثبت شده است.
*بازتاب خبر رحلت و تشییع بی سابقه حضرت امام (س) در رسانه های گروهی جهان
«روزنامه دویچه تساتیونگ چاپ آلمان غربی در صفحه اول آخرین شماره خود ضمن چاپ عکس پیکر پاک امام خمینی در حال تشییع نوشت صحنه های غیرقابل توصیفی در حین تشییع پیکر آیت الله (امام) خمینی روی داد روزنامه فرانکفورتر روند شاو نیز نوشت: به علت ازدحام میلیونها نفر؛ مراسم تدفین آیت الله خمینی در حدود پنچ ساعت به تعویق افتاد.
شبکه سراسری تلویزیون بلژیک ضمن نشان دادن فیلمی از انبوه جمعیت عزادار اعلام کرد: این گردهمایی با تمامی اجتماعات گذشت در ایران فرق داشت واین تعداد جمعیت تا به حال در ایران سابقه نداشت.
همچین مراسم تشییع پیکر پاک امام خمینی، در روزنامه ها و کانالهای مختلف تلویزیون فرانسه بازتاب بسیار گسترده و وسیعی داشت. «خبرگزاری فرانسه» در همین زمینه گزارش می دهد: «با آنکه یک روز از تشییع پیکر امام خمینی می گذرد، هنوز هم هزاران نفر بر گرد آرامگاه او در بهشت زهرا اجتماع کرده، دعا می خوانند و با دو دست بر سر و سینه می زنند و همه متقاعد شده اند که این محل به یکی از اماکن والامقام جهان اسلام تبدیل خواهد شد».
روزنامه«تایمز مالی» چاپ لندن با تأکید بر ابطال نظر کارشناسان غربی اذعان می دارد: همه کسانی که انتظار داشتند با فوت آیت الله خمینی سیاست های ایران ناگهان تغییر کند، باید با دیدن صحنه های پر هیجان و خروشان جمعیت تشییع کننده پیکر آیت الله خمینی همه امیدهای خود را بر باد رفته ببینند.
کانال های یک و دو تلویزیون سوئد و شبکه تلویزیونی اسکاندیناوی کانال (۳)، که کلیه کشورهای اروپای شمالی را تحت پوشش دارد و همچنین شبکه های تلویزیونی کشورهای دانمارک، نروژ و فنلاند در مشروح اخبار خود تصاویر وداع امت اسلامی با رهبرشان را به نمایش گذاشتند.
مراسم پرشکوه به خاک سپاری پیکر مقدس رهبر فقید انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی در کلیه رسانه های یوگسلاوی اعم از تلویزیون، رادیو و روزنامه ها انعکاس یافت. این رسانه ها عمده اخبار مربوط به این مراسم حزن انگیز و با شکوه را به نقل از خبرنگار «تانیوگ» خبرگزاری دولتی یوگسلاوی در تهران نقل کردند. در این خبر تعداد افراد شرکت کننده در مراسم مذکور تنها در منطقه جنوبی تهران بیش از ده ملیون نفر ذکر شد.
«ژاپن تایمز» روزنامه انگلیسی زبان چاپ توکیو با ستایش از امام قدس سرّه به عنوان رهبر قدرتمند قرن نوشت: «مورّخان دوره های آینده مطمئنا آیت الله خمینی را به عنوان بزرگترین و پرتلاش رهبر عصر حاضر معرفی خواهند کرد، رهبری که در میان شخصیت های متعدد تاریخ کمتر رقیب داشت. آیت الله خمینی ایران را به قدرتی مهم در خاورمیانه تبدیل کرد.
و اما، «هنری پکت»کاردار سیاسی- نظامی سفارت آمریکا در سالهای ۱۹۷۲ تا ۱۹۷۸ و مسؤول دفتر امور ایران در وزارت خارجه آمریکا در سالهای ۱۹۷۸ تا ۱۹۸۰ در مصاحبه ای با صدای آمریکا از نقش عظیم امام خمینی سخن گفت و صراحتا اذعان نمود: تردیدی نیست که ایشان یکی از مردان بزرگ تاریخ در این قرن بود و کمتر کسی را امروز می توان یافت که از جاذبه و نفوذی همانند آنچه که ایشان نه تنها در ایران بلکه در جهان داشت برخوردار باشد. همچنین «اریک هوگلن» استاد کلاس انقلاب ایران در مرکز مطالعات بین المللی دانشگاه «جان هاپکینز» در واشنگتن در مورد شخصیت عظیم امام امت در مصاحبه ای با رادیو آمریکا گفت: ...امام خمینی حامی تنگدستان بود و در برابر غرب و آمریکا ایستاد و این نفوذ بویژه در آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین بسیار گسترده بود.
روزنامه «الرایه» چاپ ابوظبی در مقاله ای به مناسبت رحلت امام خمینی (رضوان الله تعالی علیه) نوشت: امام خمینی رهبر، فرمانده و عالمی بزرگ بود که در برابر شاه و سیاست های غرب گرایانه محکم ایستادگی کرد و انقلاب مردم بی نظیری را رهبری نمود.
*معمار کبیر انقلاب که بود؟
سید روح الله موسوی خمینی
تاریخ تولد: 30 شهریور 1281/ 20 جمادی‌الثانی 1320/ 21 سپتامبر 1902
محل تولد: خمین از توابع استان مرکزى چشم به جهان گشودند.
فرزند آیت‌الله سید مصطفی مصطفوی
موسس و اولین رهبر انقلاب اسلامی ایران
*خانواده
پدر ایشان سید مصطفی موسوی فرزند علامه سید احمد موسوی در ۲۹ بهمن ۱۲۴۱ ه.ش. در شهرستان خمین به دنیا آمد و در تاریخ اسفند ۱۲۸۱ در راه خمین به اراک مورد سوء قصداشرار قرار گرفت و بر اثر اصابت گلوله در چهل سالگی به شهادت رسید.
هاجر خانم مادر امام خمینی، زنی از خاندان علم و تقوا و فرزند آیت‌الله میرزا احمد خوانساری است. امام خمینی پنجمین ماه عمر خود را با درد یتیمی آغاز کردند و از آن پس مادر و عمه بزرگوارشان، تربیت ایشان را عهده دار بودند.
امام خمینی در سن ۲۷ سالگی ازدواج کردند. همسر ایشان، دختر حاج میرزا محمدثقفی از روحانیون تهران بود. اسامی فرزندان امام به این صورت است: مصطفی، صدیقه (خانم اشراقی)، فریده (خانم اعرابی)، زهرا (خانم بروجردی)، احمد.
*شخصیت علمی و فرهنگی
امام خمینی در همان کودکی درس را آغاز کردند و پس از آن به مکتب رفتند. بعد از اتمام مکتب به مدرسه‌های جدید رفتند و با پایان آن، تحصیل علوم اسلامی را در محضر دایی و برادرشان آغاز کردند.
سال ۱۳۳۹ ه.ق امام خمینی برای تکمیل تحصیلات خود به واسطه حضور آیت‌الله عبدالکریم حائری یزدی به اراک رفتند. در این دوره در محضر اساتیدی چون شیخ محمدعلی بروجردی و شیخ محمد گلپایگانی تلمّذ کردند.
همزمان با عزیمت آیت‌الله حائری به قم، امام نیز به قم رفتند و در ۲۵ سالگی سطوح عالیه حوزه را به پایان رسانیدند. پس از آن با شرکت در درس آیت‌الله حائری به درجه اجتهاد نائل آمدند. از میان همه اساتید امام آن که بیش از همه روح ایشان را اشباع می‌کرد، درس عرفان نظری مرحوم محمدعلی شاه‌آبادی بود. شش سال، گاه هر روز و گاه هر چند هفته یکبار، نزد او می‌رفتند تا کنار فقه و فلسفه، عرفان را نیز بیاموزدند.
امام تدریس کتب فلسفی را در حالی که بیش از ۲۷ سال نداشتند، آغاز کردند و در کنار درس فلسفه به تدریس اخلاق همت گماردند. عمّال رضاشاه برای تعطیلی این درس فشار می‌آوردند که با مقاومت امام به نتیجه نرسیدند اما ناچار شدند برنامه درس اخلاق را از مدرسه فیضیه به مدرسه حاج ملاصادق در منطقه دوردست شهر منتقل کردند. در کنار این‌ها به تدریس دروس فقه و اصول می‌پرداختند.
تدریس علوم منقول و خارج فقه و اصول را در سال ۱۳۲۵ ه.ش. همزمان با ورود آیت‌الله بروجردی به قم آغاز کردند.
در تبعید در شهر نجف هم با اصرار طلبه‌ها درس را آغاز و بهمن‌ماه ۱۳۴۸ درس ولایت فقیه را در ۱۳ جلسه ارائه کردند.
*آثار
سیر تالیفی امام از مسائل عقلی آغاز گردیده و در زمینه اخلاقیات، فقه و اصول ادامه یافته است. در حدود ۲۷ سالگی کتاب مصباح‌الهدایه را به رشته تحریر درآوردند که بعضی از علمای بزرگ معاصر بر آن حاشیه زده‌اند. در ۲۹ سالگی شرحی بر دعای ماه رمضان نگاشتند و بعد آن کتاب اربعین حدیث. علاوه بر آن ۲۱ عنوان کتاب دیگر نگارش کرده‌اند که برخی از آنها عبارتند از: اسرارالصلوه کشف اسرار، شرح حدیث جنود عقل و جهل، آداب‌الصلوه، تحریرالوسیله، توضیح‌المسائل، حکومت اسلامی یا ولایت فقیه، مبارزه با نفس یا جهاد اکبر.
*حیات سیاسی و اجتماعی
در ۱۵ اردیبهشت‌ماه ۱۳۲۳ و در اوضاع آشفته و فضای آزادی نسبی پس از رضا پهلوی، امام در پیامی به ملت، از قیام برای خدا صحبت کرده‌اند و آن را تنها راه اصلاح دو جهان نامیده‌اند. در همین سال در پاسخ به شبهات کتاب اسرار هزارساله، به رضاخان هم تاختند و در آن ایده حکومت اسلامی و ضرورت قیام برای تشکیل آن را مطرح ساختند.
در دوران مرجعیت آیت‌الله بروجردی امام از طرف ایشان عضو هیات مصلحین بودند که ماموریت اصلاح حوزه را داشت و باعث تحولاتی در حوزه شدند. در مسائل گوناگون مورد مشورت آیت‌الله بودند، مخصوصا مسائل مربوط به حکومت. یک بار در ۱۳۲۹ از طرف آیت‌الله بروجردی برای جلوگیری از اعدام عده‌ای به دیدار شاه رفتند.
در مهرماه ۱۳۴۱ لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی مورد تصویب دولت قرار گرفت که طبق آن سه شرط مسلمان بودن، سوگند به کلام‌الله مجید و مرد بودن رای‌دهندگان و انتخاب‌شوندگان حذف شده بود تا زمینه حضور بهائی‌ها فراهم شود. امام در تلگرافی به عَلَم نوشتند:"مجدداً به شما نصیحت می‌کنم که به اطاعت خداوند متعال و قانون اساسی گردن نهید، و از عواقب وخیمه تخلف از قرآن واحکام علمای ملت و زعمای مسلمین و تخلف از قانون بترسید؛ و بدون موجب، مملکت را به خطر نیندازید؛ والّا علمای اسلام درباره شما از اظهار عقیده خودداری نخواهند کرد." پیام محکم امام در شرایط آن روز بی‌نظیر بود.
*انقلاب
با اوج گرفتن فعالیت‌های امام، ماموران حکومت عراق خانه امام را محاصره کردند و رفت و آمد به آن را قطع کردند. با افزوده شدن فشارها تصمیم گرفتند که به سوریه بروند. امکانش فراهم نشد، به پاریس رفتند و در پاریس به مصاحبه با رسانه‌های گروهی و تبیین دلائل و برنامه‌های انقلاب اسلامی پرداختند.
امام پس از سال‌ها دوری از وطن، سرانجام ۱۲ بهمن‌ماه ۱۳۵۷ وارد ایران شدند و در ۱۵ بهمن‌ماه بازرگان، را نخست‌وزیر دولت موقّت و مامور تشکیل کابینه کردند. ایشان با صدور اطلاعیه‌ای در مورد حکومت نظامی ۲۱ بهمن، آن را خدعه خواندند و از مردم خواستند که به آن اعتنا نکنند که این اقدام باعث به ثمر نشستن نهضت و پیروزی انقلاب اسلامی شد.
۱۰ اسفندماه، از تهران به قم رفتند تا در آن‌جا مستقر شوند، مردم تا کیلومترها به استقبال آمده بودند. از همان ابتدا بر برگزاری رفراندوم اصرار کردند تا نهایتا در ۱۰ فرودین ۱۳۵۸ مردم در رایی قاطع به جمهوری اسلامی آری گفتند.
در ۲۹ دی‌ماه وصیت‌نامه جدیدشان را نوشتند و آقایان منتظری و پسندیده را وصی خودشان قرار دادند. چند روز بعد به دلیل عارضه قلبی به بیمارستانی در تهران منتقل شدند. نظر پزشکان به جراحی بود، امام مخالفت کردند و قبول کردند که داروها را منظم استفاده کنند. پس از دو ماه، امام بهبود پیدا کردند و پزشکان صلاح ندیدند که دوباره در قم اقامت کنند و تأکید نمودند که در اطراف بیمارستان قلب منزلی برای امام گرفته شود و علاوه بر آن به تشخیص پزشکان الزاماً می‌بایست در شمال تهران که از هوای مناسب برخوردار است سکونت داشته باشند.
در فروردین ۱۳۶۵ قلب امام برای لحظاتی ایستاد، تلاش پزشکان ممکن بود که به نتیجه نرسد اما ناگهان قلب در آخرین شوک بازگشت.
در ۲۸ اردیبهشت ۱۳۶۸ پزشکان وجود سرطان معده را تایید کردند. در دوم خردادماه امام تحت عمل جراحّی قرار گرفتند. و نهایتا پس از حدود ۱۰ سال رهبری انقلاب اسلامی، شبانگاه سیزدهم خرداد روح امام برای همیشه آرام گرفت.
منابع: سایت جامع امام خمینی (رحمة الله علیه)/مؤسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی(س)/ویکی‌پدیا
