به گزارش سراج24، سخن‌گفتن از معادلات سیاسیِ یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی که قرار است اسفند سال جاری برگزار شود، امری عجولانه و البته ناپخته به‌نظر می‌رسد؛ چه برسد به اینکه بخواهیم برای انتخابات سال 1400 صغری‌وکبری بچینیم. با‌این‌حال، برخی چهره‌های سیاسی از همین حالا هوس گرم‌کردن تنور انتخابات ریاست‌جمهوری دوره سیزدهم را کرده‌اند. آقایان علی لاریجانی، محمدجواد ظریف و علی مطهری، سه چهره‌ای هستند که در این گزارش، به بازارگرمی انتخاباتی‌شان در روزهای گذشته پرداخته‌ایم.
دولت امید لاریجانی
یکی از شخصیت‌هایی که رسانه‌ها گمانه‌زنی‌های پرطمطراقی برای حضورش در انتخابات سال 1400 ترتیب داده‌اند، علی لاریجانی، رییس مجلس شورای اسلامی است. لاریجانی البته پیش‌ازاین، سابقه حضور در عرصه انتخابات ریاست‌جمهوری را داشته است. این سیاستمدار 61ساله در انتخابات سال 84 حضور یافت؛ اما از جمع هفت نامزد نهایی موردتأیید شورای نگهبان، با کسب حدودا دومیلیون رأی، جایگاهی بهتر از ششمی کسب نکرد.
به‌باور تحلیلگران، علی لاریجانی در طیف‌بندی‌های سیاسی مرسوم در کشور، جزء جناح راست محافظه‌کار با گرایش‌های عملگرایانه قرار دارد؛ همان طیفی که مرحوم اکبر هاشمی‌رفسنجانی و دکتر حسن روحانی، بازیگران طرازاول آن بوده و هستند. بازرصد شعارهای لاریجانی در انتخابات
سال 84، به‌نوعی سوق‌دهنده مخاطب درجهت تأیید گزاره فوق خواهد بود. «هوای تازه با دولت امید» شعار محوری لاریجانی در انتخابات سال 84 بود؛ تقریبا همان شعاری که هشت سال بعد از آن، مستمسک دکترروحانی در انتخابات سال 92 گشت.
«تحکیم هویت ایرانی»، «جهش علمی و فناوری» و «افزایش ثروت ملی» از دیگر تأکیدات لاریجانی در انتخابات آن سال بود؛ شعارهایی که به‌خودی‌خود، نشان‌دهنده قرابت ذاتی و جوهری‌شان به گفتمان توسعه‌گرایی دولت سازندگی است. از همه این‌ها گذشته، جای‌گیری عمدتا مسالمت‌آمیز لاریجانی در مواجهه با دولت دکترروحانی در سال‌های اخیر، نشانی بَیّن و روشن از قرابت گفتمانی رییس مجلس با سوگیری‌های فکری جناح راست محافظه‌کار دارد.
نه تأیید، نه تکذیب
شکی نیست علی لاریجانی، یکی از بالقوه‌ترین گزینه‌های حضور در انتخابات سال 1400 است، ولی شخص وی نمی‌خواهد در فاصله دو سال مانده به انتخابات ریاست‌جمهوری، چنته‌اش برای شعبده‌بازی سیاسی را به این آسانی بازکند. اطرافیان نزدیک او نیز تاکنون، تمایلش برای پوشیدن ردای ریاست‌جمهوری را نه تأیید کرده‌اند و نه تکذیب. آقای محمدرضا باهنر، مشاور رییس مجلس، دی‌ماه سال 97، در گفت‌وگویی درباره احتمال نامزدشدن علی لاریجانی در انتخابات آینده ریاست‌جمهوری گفت: «آقای لاریجانی شخصیت مهمی است و عده‌ای معتقدند ظرفیت نامزدی ریاست‌جمهوری را دارد؛ اما شرایط کنونی زمان مناسبی برای بحث‌های انتخاباتی نیست». پیش از باهنر، آقای بهروز نعمتی، از چهره‌های بسیار نزدیک به لاریجانی در مجلس، در گفت‌وگویی در پاسخ به این پرسش که آیا حاضر است مسوولیت ریاست ستاد انتخاباتی لاریجانی برای انتخابات ریاست‌جمهوری را برعهده بگیرد، چنین گفت: «من، آقای لاریجانی را دوست دارم؛ اما وی آدم‌های خیلی بزرگ‌تر از من دارد که رییس ستادش بشوند».
رییس مجلس: در این وادی‌ها نیستم
علی لاریجانی اخیراً و در سفر به «تربت‌حیدریه»، با اتفاقی رو‌به‌رو شد که ناگزیر به سخن درباره سودای سیاسی آینده‌اش شد. در روز 12اردیبهشت، رییس مجلس که برای سخنرانی در مراسم بزرگداشت روز معلم به دانشگاه این شهر سفر کرده بود، در واکنش به لغزش لسانی استاندار خراسان‌رضوی که عنوان حقوقی‌اش را به‌جای رییس مجلس، رییس‌جمهوری خطاب کرد، گفت: «استاندار با مطلبی که بیان کردند، قصد جان ما را دارند، ما در این وادی‌ها نیستیم».
جسورتر، برخلاف داماد!
آقای علی مطهری، نماینده دوره‌های هشتم، نهم و دهم مجلس شورای اسلامی را در این سال‌ها، بیشتر با اظهاراتش درباره انتخابات سال 88 شناخته‌ایم. با فاصله‌گرفتن از انتخابات ریاست‌جمهوری دوره دهم، فرزند شهیدمطهری را از جناح راست، دورتر و به جناح چپ، نزدیک‌تر یافته‌ایم. هرچند خودِ مطهری همواره نسبت تشکیلاتی‌اش با جریان اصلاح‌طلب را منکر شده، قرارگرفتن در فهرست امید مجلس در انتخابات اسفند 94، به‌وضوح علقه و بستگی‌اش به جریان نام‌برده را نشان داد.
برادر همسر علی لاریجانی، برخلاف داماد، در بیان احساساتش درباره انتخابات ریاست‌جمهوری آینده، دودل نبوده است. مطهری اخیراً در گفت‌وگویی به‌صراحت از علاقه‌مندی‌اش برای نامزدی در انتخابات آینده ریاست‌جمهوری سخن گفت. نایب‌رییس کنونی مجلس در‌این‌باره گفته است: «اگر احساس کنم باید بیایم و رأی داشته باشم؛ اما فرد دیگری رأی ندارد، در چنین شرایطی ممکن است حضور پیدا کنم».
مرد دیپلمات، در مظان ریاست‌جمهوری
محمدجواد ظریف را باید حرفه‌ای‌ترین وزیر خارجه ایران در طول دوران پس از انقلاب اسلامی بدانیم. او کارش در وزارت خارجه را از کنسولگری ایران در شهر سانفرانسیسکو در سال 1357 آغاز کرد. بعدها و در دولت مرحوم هاشمی‌رفسنجانی، معاون حقوقی و بین‌المللی وزیر خارجه شد و از ابتدای دولت دوم اصلاحات تا میانه‌های دولت نخست محمود احمدی‌نژاد، سفیر ایران در سازمان ملل متحد بود.
ظریف از جمله چهره‌های سیاسی است که حرف و حدیث درباره او زیاد است؛ به خصوص درباره نامزدی‌اش در انتخابات 1400، او به همه این گمانه‌زنی‌ها به‌طورجد پاسخ منفی داده است. وزیر خارجه کشورمان دو روز پیش و در جریان گفت‌وگو با شبکه «الجزیره»، در پاسخ به این پرسش مجری که «در آینده نه‌چندان دور که با شما مصاحبه کنم، آیا در جایگاه یک دیپلمات با شما صحبت خواهم کرد یا نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری؟»، با طنز گفت: «شما با یک استاد دانشگاه ملاقات خواهید کرد». پیش‌ازاین، ظریف در گفت‌وگو با شبکه «الفرات» باردیگر شائبه نامزدی‌اش برای انتخابات ریاست‌جمهوری را از اساس تکذیب کرد. وزیر خارجه ایران اسفند سال 97 در گفت‌وگو با این شبکه عراقی، در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه «با‌توجه‌به نزدیکی‌تان به جریان اصلاح‌طلبی در ایران، آیا نامزد این جریان سیاسی در انتخابات آتی ریاست‌جمهوری خواهید شد؟» گفت: «من عضو هیچ گروه یا جریان سیاسی نیستم و در هیچ انتخاباتی نیز نامزد نخواهم شد».
پالس اصلاح‌طلبانه آقای وزیر
در حالی ظریف نسبتش با جریان اصلاح‌طلبی را رد کرده که در شهریور سال 93 و در شورای روابط خارجی آمریکا، در اظهارنظری تأمل‌برانگیز چنین گفته بود: «ما روندی را آغاز کرده‌ایم که هدف از آن، تغییر فضای سیاست خارجی کشور است. اگر با وجود تلاش‌های ما برای تعامل، این تلاش‌ها بی‌نتیجه بماند، مردم ایران این فرصت را خواهند داشت تا ۱۶ ماه دیگر که انتخابات پارلمانی (مجلس دهم) برگزار می‌شود، به این عملکرد ما پاسخ دهند. وقتی قبلا در سال‌های ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵، توافق‌هایی کردیم و تلاش‌های ما برای عملکرد شفاف را اتحادیه اروپایی رد کرد، مردم جواب ما را با انتخاب رییس‌جمهوری متفاوت دادند که مرا هم زود بازنشسته کرد».
تا 1400 وقت زیاد است
حتما می‌شد به سیاهه پرداخت‌شده در این گزارش، اسامی دیگری نیز افزود؛ نام‌هایی مانند آقایان اسحاق جهانگیری، محمدرضا عارف یا حتی پرویز فتاح. اینکه اینان تاکنون درباره 1400 صحبت متقنی به‌میان نیاورده‌اند یا از احتراز ذاتی‌شان نشأت می‌گیرد یا از مصلحت‌اندیشی‌های مألوف اهل سیاست. هرچه هست، دو سال تا انتخابات زمان داریم و می‌توانیم با خیال راحت، پرونده چهره‌ها را یکی‌یکی زیر‌ورو کنیم. فعلا باید دید صندلی‌های سبز بهارستان چگونه خیال تقسیم‌شدن میان رجال سیاسی را دارند؛ تا 1400 وقت زیاد است.
یکی از شخصیت‌هایی که رسانه‌ها گمانه‌زنی‌های پرطمطراقی برای حضورش در انتخابات سال 1400 ترتیب داده‌اند، علی لاریجانی، رییس مجلس شورای اسلامی است. لاریجانی البته پیش‌ازاین، سابقه حضور در عرصه انتخابات ریاست‌جمهوری را داشته است. این سیاستمدار 61ساله در انتخابات سال 84 حضور یافت؛ اما از جمع هفت نامزد نهایی موردتأیید شورای نگهبان، با کسب حدودا دومیلیون رأی، جایگاهی بهتر از ششمی کسب نکرد.
به‌باور تحلیلگران، علی لاریجانی در طیف‌بندی‌های سیاسی مرسوم در کشور، جزء جناح راست محافظه‌کار با گرایش‌های عملگرایانه قرار دارد؛ همان طیفی که مرحوم اکبر هاشمی‌رفسنجانی و دکتر حسن روحانی، بازیگران طرازاول آن بوده و هستند. بازرصد شعارهای لاریجانی در انتخابات
سال 84، به‌نوعی سوق‌دهنده مخاطب درجهت تأیید گزاره فوق خواهد بود. «هوای تازه با دولت امید» شعار محوری لاریجانی در انتخابات سال 84 بود؛ تقریبا همان شعاری که هشت سال بعد از آن، مستمسک دکترروحانی در انتخابات سال 92 گشت.
«تحکیم هویت ایرانی»، «جهش علمی و فناوری» و «افزایش ثروت ملی» از دیگر تأکیدات لاریجانی در انتخابات آن سال بود؛ شعارهایی که به‌خودی‌خود، نشان‌دهنده قرابت ذاتی و جوهری‌شان به گفتمان توسعه‌گرایی دولت سازندگی است. از همه این‌ها گذشته، جای‌گیری عمدتا مسالمت‌آمیز لاریجانی در مواجهه با دولت دکترروحانی در سال‌های اخیر، نشانی بَیّن و روشن از قرابت گفتمانی رییس مجلس با سوگیری‌های فکری جناح راست محافظه‌کار دارد.
نه تأیید، نه تکذیب
شکی نیست علی لاریجانی، یکی از بالقوه‌ترین گزینه‌های حضور در انتخابات سال 1400 است، ولی شخص وی نمی‌خواهد در فاصله دو سال مانده به انتخابات ریاست‌جمهوری، چنته‌اش برای شعبده‌بازی سیاسی را به این آسانی بازکند. اطرافیان نزدیک او نیز تاکنون، تمایلش برای پوشیدن ردای ریاست‌جمهوری را نه تأیید کرده‌اند و نه تکذیب. آقای محمدرضا باهنر، مشاور رییس مجلس، دی‌ماه سال 97، در گفت‌وگویی درباره احتمال نامزدشدن علی لاریجانی در انتخابات آینده ریاست‌جمهوری گفت: «آقای لاریجانی شخصیت مهمی است و عده‌ای معتقدند ظرفیت نامزدی ریاست‌جمهوری را دارد؛ اما شرایط کنونی زمان مناسبی برای بحث‌های انتخاباتی نیست». پیش از باهنر، آقای بهروز نعمتی، از چهره‌های بسیار نزدیک به لاریجانی در مجلس، در گفت‌وگویی در پاسخ به این پرسش که آیا حاضر است مسوولیت ریاست ستاد انتخاباتی لاریجانی برای انتخابات ریاست‌جمهوری را برعهده بگیرد، چنین گفت: «من، آقای لاریجانی را دوست دارم؛ اما وی آدم‌های خیلی بزرگ‌تر از من دارد که رییس ستادش بشوند».
رییس مجلس: در این وادی‌ها نیستم
علی لاریجانی اخیراً و در سفر به «تربت‌حیدریه»، با اتفاقی رو‌به‌رو شد که ناگزیر به سخن درباره سودای سیاسی آینده‌اش شد. در روز 12اردیبهشت، رییس مجلس که برای سخنرانی در مراسم بزرگداشت روز معلم به دانشگاه این شهر سفر کرده بود، در واکنش به لغزش لسانی استاندار خراسان‌رضوی که عنوان حقوقی‌اش را به‌جای رییس مجلس، رییس‌جمهوری خطاب کرد، گفت: «استاندار با مطلبی که بیان کردند، قصد جان ما را دارند، ما در این وادی‌ها نیستیم».
جسورتر، برخلاف داماد!
آقای علی مطهری، نماینده دوره‌های هشتم، نهم و دهم مجلس شورای اسلامی را در این سال‌ها، بیشتر با اظهاراتش درباره انتخابات سال 88 شناخته‌ایم. با فاصله‌گرفتن از انتخابات ریاست‌جمهوری دوره دهم، فرزند شهیدمطهری را از جناح راست، دورتر و به جناح چپ، نزدیک‌تر یافته‌ایم. هرچند خودِ مطهری همواره نسبت تشکیلاتی‌اش با جریان اصلاح‌طلب را منکر شده، قرارگرفتن در فهرست امید مجلس در انتخابات اسفند 94، به‌وضوح علقه و بستگی‌اش به جریان نام‌برده را نشان داد.
برادر همسر علی لاریجانی، برخلاف داماد، در بیان احساساتش درباره انتخابات ریاست‌جمهوری آینده، دودل نبوده است. مطهری اخیراً در گفت‌وگویی به‌صراحت از علاقه‌مندی‌اش برای نامزدی در انتخابات آینده ریاست‌جمهوری سخن گفت. نایب‌رییس کنونی مجلس در‌این‌باره گفته است: «اگر احساس کنم باید بیایم و رأی داشته باشم؛ اما فرد دیگری رأی ندارد، در چنین شرایطی ممکن است حضور پیدا کنم».
مرد دیپلمات، در مظان ریاست‌جمهوری
محمدجواد ظریف را باید حرفه‌ای‌ترین وزیر خارجه ایران در طول دوران پس از انقلاب اسلامی بدانیم. او کارش در وزارت خارجه را از کنسولگری ایران در شهر سانفرانسیسکو در سال 1357 آغاز کرد. بعدها و در دولت مرحوم هاشمی‌رفسنجانی، معاون حقوقی و بین‌المللی وزیر خارجه شد و از ابتدای دولت دوم اصلاحات تا میانه‌های دولت نخست محمود احمدی‌نژاد، سفیر ایران در سازمان ملل متحد بود.
ظریف از جمله چهره‌های سیاسی است که حرف و حدیث درباره او زیاد است؛ به خصوص درباره نامزدی‌اش در انتخابات 1400، او به همه این گمانه‌زنی‌ها به‌طورجد پاسخ منفی داده است. وزیر خارجه کشورمان دو روز پیش و در جریان گفت‌وگو با شبکه «الجزیره»، در پاسخ به این پرسش مجری که «در آینده نه‌چندان دور که با شما مصاحبه کنم، آیا در جایگاه یک دیپلمات با شما صحبت خواهم کرد یا نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری؟»، با طنز گفت: «شما با یک استاد دانشگاه ملاقات خواهید کرد». پیش‌ازاین، ظریف در گفت‌وگو با شبکه «الفرات» باردیگر شائبه نامزدی‌اش برای انتخابات ریاست‌جمهوری را از اساس تکذیب کرد. وزیر خارجه ایران اسفند سال 97 در گفت‌وگو با این شبکه عراقی، در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه «با‌توجه‌به نزدیکی‌تان به جریان اصلاح‌طلبی در ایران، آیا نامزد این جریان سیاسی در انتخابات آتی ریاست‌جمهوری خواهید شد؟» گفت: «من عضو هیچ گروه یا جریان سیاسی نیستم و در هیچ انتخاباتی نیز نامزد نخواهم شد».
پالس اصلاح‌طلبانه آقای وزیر
در حالی ظریف نسبتش با جریان اصلاح‌طلبی را رد کرده که در شهریور سال 93 و در شورای روابط خارجی آمریکا، در اظهارنظری تأمل‌برانگیز چنین گفته بود: «ما روندی را آغاز کرده‌ایم که هدف از آن، تغییر فضای سیاست خارجی کشور است. اگر با وجود تلاش‌های ما برای تعامل، این تلاش‌ها بی‌نتیجه بماند، مردم ایران این فرصت را خواهند داشت تا ۱۶ ماه دیگر که انتخابات پارلمانی (مجلس دهم) برگزار می‌شود، به این عملکرد ما پاسخ دهند. وقتی قبلا در سال‌های ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵، توافق‌هایی کردیم و تلاش‌های ما برای عملکرد شفاف را اتحادیه اروپایی رد کرد، مردم جواب ما را با انتخاب رییس‌جمهوری متفاوت دادند که مرا هم زود بازنشسته کرد».
تا 1400 وقت زیاد است
حتما می‌شد به سیاهه پرداخت‌شده در این گزارش، اسامی دیگری نیز افزود؛ نام‌هایی مانند آقایان اسحاق جهانگیری، محمدرضا عارف یا حتی پرویز فتاح. اینکه اینان تاکنون درباره 1400 صحبت متقنی به‌میان نیاورده‌اند یا از احتراز ذاتی‌شان نشأت می‌گیرد یا از مصلحت‌اندیشی‌های مألوف اهل سیاست. هرچه هست، دو سال تا انتخابات زمان داریم و می‌توانیم با خیال راحت، پرونده چهره‌ها را یکی‌یکی زیر‌ورو کنیم. فعلا باید دید صندلی‌های سبز بهارستان چگونه خیال تقسیم‌شدن میان رجال سیاسی را دارند؛ تا 1400 وقت زیاد است.
انتهای پیام/
