وقت حذف صفر از واحد پول ملی ایران نیست

به گزارش سراج24، آلبرت بغزیان| حذف صفر از واحد پول ملی معمولا در کشورهایی اتفاق می‌‌‌‌افتد که تورم بالایی دارند و ارزش پول ملی‌شان کاهش پیدا کرده است. این اتفاق در تاریخ اقتصادی دنیا آنچنان تکرار نشده و نتایج متفاوتی هم در پی داشته است اما در مجموع باید گفت این کار به تنهایی منجر به کاهش تورم نمی‌‌‌‌شود و تنها سودش این است که حساب و کتاب ارزی با ارقام کوچکتر و صفرهای کمتر انجام می‌‌‌‌شود و به نوعی صرفه‌جویی نوشتاری اتفاق می‌‌‌‌افتد.
از طرفی این قبیل طرح‌‌‌‌ها در ایران به شکل بدی اجرا می‌‌‌‌شود چون معمولا بستر مورد نیاز آن مهیا نیست. با نگاهی به واحد پولی کشورهای دیگر متوجه می‌‌‌‌شویم که ایران در این موضوع برعکس عمل کرده است؛ مثلا دلار واحد بزرگتر و سنت واحد کوچکتر است اما در کشور ما ریال به عنوان واحد پولی در نظر گرفته شده در‌‌‌‌حالی‌‌‌‌که مردم با تومان سروکار دارند.
این موضوع نشان می‌‌‌‌دهد چقدر در تعریف یک واحد پولی ملی سهل‌انگاری شده است. از این منظر می‌‌‌‌توان گفت حذف صفر باعث همگام شدن واحد پولی ایران با سایر کشورها می‌‌‌‌شود و مفید است اما در مجموع تاثیری روی شاخص‌‌‌‌های مهم اقتصادی مانند تورم، اشتغال و تولید ندارد. فقط شاید به دلیل کوچکتر شدن ارقام، تاثیر روانی روی افراد جامعه بگذارد، خصوصا روی اقشار کم‌درآمد جامعه که قدرت خریدشان در یک‌سال گذشته افت زیادی داشته است. البته این اتفاق هم پایدار نیست چون عملا تغییری روی شاخص‌‌‌‌های اصلی اقتصادی رخ نداده است.
حذف صفر زمانی اتفاق می‌‌‌‌افتد که اقتصاد کشور بی‌‌‌‌ثبات شده باشد و پول ملی دائما ارزش خود را در برابر ارز خارجی و تورم داخلی از دست بدهد. در کنار این اقدام باید سیاست پولی متناسبی که تورم را مهار کند به اجرا گذاشت. نرخ ارز هم باید مشخص شود و نظارت قوی‌تری بر قیمت‌‌‌‌ها صورت بگیرد.
کشورهایی مثل ترکیه و ونزوئلا سابقه حذف صفر از واحد پول ملی‌شان را دارند اما نتایجی که در این دو کشور رقم خورده کاملا با هم متفاوت است؛ مثلا در ترکیه از ابتدای دهه ۸۰ آغاز شد و با شتاب پیش رفت. این کشور در سال ۲۰۰۵، شش صفر از پول ملی خود را حذف کرد. این اقدام البته بعد از مهار تورم با نظارت و دستورالعمل‌‌‌‌های صندوق بین‌‌‌‌المللی پول انجام شد به نحوی که این کشور به عنوان یک نمونه برگزیده در مهار تورم از سوی این نهاد بین‌‌‌‌المللی معرفی شد. این یعنی ترکیه فقط به حذف صفر اکتفا نکرد و اقدامات اصلاحی در اقتصاد خود به‌کار بست. ونزوئلا اما نمونه ناموفق حذف صفر بوده است.
این کشور چندی پیش، ۵ صفر از پول ملی خود را حذف کرد اما تاثیر آنچنانی را مشاهده نکرد؛ براساس پیش‌بینی صندوق بین المللی پول، تورم ونزوئلا در ابتدای سال جاری میلادی به یک میلیون درصد خواهد رسید. علت این است که ونزوئلا به ظاهر پرداخت در‌‌‌‌حالی‌‌‌‌که تکلیف خودش با شریک تجاری اصلی‌‌‌‌اش یعنی آمریکا را مشخص نکرد و اختلافات گسترده داخلی هم به سخت‌تر شدن شرایط دامن زد.
در نهایت فکر می‌‌‌‌کنم اکنون وقت حذف صفر از واحد پول ملی ایران نیست. مسئولان هنوز موفق نشده‌‌‌‌اند قیمت برخی اقلام مانند گوشت یا خودرو را کنترل کنند. ابتدا باید این موارد اصلاح شود بعد به ظریف‌کاری پرداخته شود. زمان مناسب برای حذف صفر وقتی بود که هدفمندی یارانه‌‌‌‌ها اتفاق افتاد چون آن زمان اقتصاد ایران باثبات‌تر بود. دولت تصمیم گرفته این اقدام را انجام دهد بنابراین باید از تجربه کشورهایی که این مسیر را رفته‌اند، استفاده کند؛ یعنی باید بسترهای آن را فراهم کرد و به حذف صفر به عنوان عاملی تاثیرگذار در کاهش تورم نگاه نکرد چون این اتفاق با حذف صفر رخ نمی‌‌‌‌دهد و نیازمند اصلاحات ساختاری در اقتصاد است.
انتهای پیام/