به گزارش سراج24، سرانجام پس از چندین ماه انتظار اروپایی‌ها شرایط سیستم مالی بین ایران و اروپا را اعلام کردند. براساس برجام قرار بود ایران اعتماد اروپا و امریکا را نسبت به صلح آمیز بودن برنامه‌ی هسته‌ای خود جلب کند تا این امر مقدمه‌ی حذف تحریم‌های هسته‌ای و زمینه‌ساز مذاکره برای رفع تحریم‌های دیگر باشد. دولت روحانی برای پیوستن به این معاهده از هر ابزاری که در اختیارش بود استفاده کرد و با دادن وعده‌های خیالی امکان ادامه‌ی مذاکرات را بدست آورد. الگوی رفتاری دولت عبارت بود از دادن وعده‌های شیرین و تصویرسازی از فردای پیوستن به معاهدات و در روی دیگر سکه نمایش صدمات ناشی از نپیوستن به برجام و احتمال وقوع جنگ و ویرانی در کشور. دولت با استفاده از این روش افکار عمومی را برای پذیرش برجام آماده کرد و در این فرآیند توقع مردم با توجه به وعده‌های جناب روحانی به شدت بالا رفت. دولت تدبیر در ابتدای کار به مذاکره با 5+1 مباهات می‌کرد ولی در نهایت به انجام معامله‌ی مشروط با یک شرکت خصوصی اروپایی رضایت داد. در این شرایط هیچ یک از حامیان مذاکرات، شجاعت حمایت مجدد از برجام را ندارند و گویی افرادی که روزی با صدای بلند از این معاهده دفاع می‌کردند؛ دچار فراموشی شده‌اند.
پس از گذشت 6 سال از استقرار دولت روحانی در کشور، اکثریت مردم جامعه پی به ناکارآمدی دولت در زمینه‌ی مذاکرات برده‌اند ولی عده‌ای همچنان بر طبل ادامه‌ی مذاکرات می‌کوبند. تازه ترین دستاورد دولت سازوکار به اصطلاح مستقل مالی میان اروپا و ایران است که قرار بود نسخه‌ی اروپایی-ایرانی شده‌ی برجام باشد. برجام سخن از رفع تحریم‌ها می‌کرد و به قول جناب رئیس جمهور قرار بود تمامی تحریم‌ها در روز اجرای قرار داد از بین بروند. این اتفاق هرگز رخ نداد چرا که 5+1 برجام را به گونه‌ای تنظیم کرده بود که تعهدات ایران نقد باشد و تعهدات آن‌ها نسیه. با خروج امریکا، برجام عملا به یک کاغذ پاره تبدیل شد و اروپا نشان داد اراده و ظرفیت لازم برای استقلال از سیستم مالی امریکا را ندارد.
سرانجام پس از ماه‌ها انتظار برای ارائه‌ی راهکار پیشنهادی اروپا، نحوه‌ی اجرایی شدن سازوکار مالی ارائه و مشخص شد که این بسته همان طرح سازمان ملل با عنوان نفت در برابر غذا است! در این سازوکار، پولی در اختیار ایران قرار نمی‌گیرد. نفت خام ایران به اروپا صادر می‌شود و اروپا متناسب با ارزش نفت صادر شده، در شرکت اینستکس به ایران اعتبار ارزی می‌دهد. در مرحله‌ی بعدی ایران باید لیست اقلام مورد نیاز خود را به این شرکت اعلام کرده و شرکت اینستکس با توجه به صلاح دید کشورهای اروپایی تایید می‌کند که ایران به کدام کالا می‌تواند دسترسی داشته باشد.
مرتضی عزتی اقتصاددان در این باره به سراج24 گفت:«اروپا توان لازم برای اعلام استقلال از امریکا را ندارد و با توجه به تهدیدات امریکا شرکت‌های خصوصی جرات همکاری با ایران را نخواهند داشت به عبارت دیگر ابتدا باید تحریم‌ها از بین برود تا شاهد اثر بخشی سیستم پیشنهادی اروپا باشیم. اروپا نیز توان حذف تحریم‌های امریکا را ندارد و این سازوکار صرفا به عنوان دریچه‌ای برای باز ماندن راه مذاکره خواهد بود.»
این سازوکار خلاف آن چیزی بود که در 6 سال گذشته به مردم ایران وعده داده شده بود. عملا هیچ تحریمی از بین نرفته و اروپا برای اجرای همین برنامه‌ی تحقیر آمیز نیز شروطی گذاشته است. اصلی ترین شرط اروپا پیوستن ایران به FATF است؛ که به موجب این قرار داد ایران موظف است گروه‌های مقاومت در منطقه را به عنوان تروریست تلقی کند و تمامی اطلاعات مالی را در اختیار اروپا و امریکا قرار دهد. مسئله‌ی بعدی قدرت دفاعی موشکی ایران است. اروپا در پیش شرط‌های پذیرش این قرار داد از ایران خواسته است که به نگرانی‌های اروپا و امریکا درباره‌ی برنامه موشکی ایران، اطمینان دهد. این در حالی است پیش از این در برجام خبری از اجبار برای چنین شرایطی نبود. ایران تعهدات خود در قالب برجام را اجرا کرد ولی اروپا ضمن سر باز زدن از اجرای تعهدات خود، قصد گرفتن امتیازات جدیدی نیز دارد.
دولت تدبیر با مشاهده‌ی همه‌ی این بدعهدی‌ها همچنان بر ادامه‌ی گفت‌وگوها اصرار دارد و ماشین عملیات روانی دولت باردیگر سعی دارد با همان شیوه‌ی گذشته افکار عمومی را برای پیوستن به این سازوکار تحقیر آمیز آماده کند.
با توجه به پیش شرط‌های اروپا، ایران موظف است معاهده‌ی FATF را بپذیرد و برسر موشک‌های خود مذاکره کند ولی اروپا به هیچ عنوان چیزی را تضمین نمی‌دهد. یک شرکت نیمه خصوصی به نام "اینستکس" ایجاد می‌شود و در صورت موفقیت آمیز بودن فعالیت کانال، این شرکت نیز به‌کار خود ادامه می‌دهد.
عادل پیغامی کارشناس مسائل اقتصادی نیز در واکنش به تعیین پیش شرط از سوی اروپا برای ایران اظهار داشت: «هدف ما از براجام اصلا دست یابی به چینین هدفی نبود. کف خواسته‌های جمهوری اسلامی دسترسی آزاد به سیستم مالی سوئیفت بود ولی در مدل پیشنهاد اروپا، ایران هیچ گونه توان مدیریتی بر سرمایه‌ی خود ندارد و مجبور است همان چیزی را بخواهد که اروپا می‌خواهد. آینده‌ی همین ساختار توهین آمیز نیز در هاله‌ای از ابهام است و قرار است ایران با یک شرکت خصوصی تازه تاسیس طرف باشد نه کشورهایی که خود را ملزم به اجرای تعهدات داده شده می‌دانند.»
اروپا دقیقا مشخص نکرده است در صورت انحلال اینستکس چه سرنوشتی در انتظار تعهدات ایران خواهد بود! با توجه به تجارب قبلی طرف غربی به راحتی به زیر میز مذاکره میزند و تعهداتش را انجام نمی‌دهد. اما ایران همچنان باید اسیر تعهدات خود بماند و از ترس تحریم‌های بیشتر جرات اعتراض و ترک میز مذاکره را نداشته باشد.
انتهای پیام/
