سراج24، محمدمهدی ادیبی/ هنوز خیلی دور نشده‌ایم از دوره‌ای که بازار روزنامه‌خوانی سکه بود و خیلی‌ها برای کسب اخبار، صفحات روزنامه را با لذت پس‌وپیش می‌کردند. خاطرم می‌آید که بیشترین مشتری را صفحه‌ی حوادث روزنامه به‌خود اختصاص داده بود و خُرد و کلان از خواندن آن لذت می‌بردند! آن‌طور که من به خاطر دارم؛ صفحات تحلیلی روزنامه، مخاطب چندانی نداشت و مردم بیشترین بهره را از همان اخبار کوتاه کسب می‌کردند.
این روزها با دسترسی به شبکه‌های اجتماعی مختلف و بازفرستی اخبار در قالب‌های گوناگون، آن هم در کسری از ثانیه ارضای «اخبار دوستی» ما به بهترین نحو ممکن، صورت می‌گیرد. اما آیا اطلاع از این همه خبر، واقعاً لازم است؟
«رولف دوبلی» می‌گوید: «رابطه اخبار با مغز، بسیار شبیه رابطه‌ی شکر با بدن است»، امّا ما احتیاطی که در رابطه با مصرف شکر داریم را در رابطه با اخبار رعایت نمی‌کنیم. ما هر آنچه که به دستمان برسد را می‌خواهیم بکاویم. کلیپِ فحش دادن فلان شخصیت سیاسی، کلیپ حیوان آزاریِ فلان شخصیتِ انسان‌نما، خبر غرق شدن کشتیِ دزدان دریایی در خلیج عدن، آمار نرخ لحظه‌ای دلار و طلا، اخبار تجاوز، قتل، خودکشی و بسیاری اخبار دیگر؛ معجونی درست می‌کند که به نظرم بیشتر از شکر، "شرنگ"ی برای مغز و روح ما فراهم می‌آورد.
عمده‌ی آنچه که در این فضاهای خبری توزیع می‌شود، نه اخبار و تصاویر رویدادهای مهم؛ بلکه هیجان‌انگیزترین و جنجالی‌ترین آن‌ها است. قطعاً تأیید می‌کنید که دیدن و خواندن این حجم از کلیپ و اخبار، لزومی ندارد؛ امّا چرا این همه مشتاق دنبال کردن اخبار هستیم؟ گاهی اوقات نگرانی‌هایی که شاید خیلی هم به‌جا نباشند، سبب می‌شوند که پیگیر اخبار خاصّی، مثلاً بالا رفتن قیمت دلار باشیم؛ امّا به واقع چند درصد از این اخبار به درد زندگی ما می‌خورد و دانستنش باعث می‌شود که کاری را دگرگونه پیش ببریم! باقی مطالب هم از جنس تفریح و گذران وقت است که قطعاً جایی در اولویت‌های زندگی ما ندارد.
به نظر می رسد که ما بیش از آن‌که به این اخبار و اطلاعات نیاز داشته باشیم؛ به آن ها معتاد شده‌ایم. برخی از ما در اولین فراغتی که از کارهای روزانه پیدا می‌کنیم، دنبال کسب و تبادل اخبار به انحاء مختلف هستیم؛ خواه از ابزار کلامی برای این تبادل استفاده کنیم؛ خواه از ابزارهای مکتوب یا ابزارهایی که به صورت خاص برای این کار تعبیه شده است. اعتیاد به اخبار و اطلاعات، به هر نحو آن مذموم و زیان‌آور است. کمترین هزینه‌ای که شما برای این امر می‌پردازید، "هزینه فرصت" است که می‌توانستید در آن فرصت به کار دیگری بپردازید و کسب بیشتر و بهتری داشته باشید.
بر خلاف تصور اولیه؛ اعتیاد به اخبار و دنبال کردنِ انبوهی از اطلاعات مختلف، "تمرکز" را از شما سلب می‌کند و امکان تصمیم‌گیری درست را از شما می‌گیرد. دنبال کردن اخبار و سرگرم شدن با انبوهِ داده‌ها، سببِ هیجانی شدن شما می‌شود و موجبات شکل‌گیری "استرس" را در شما فراهم می‌آورد. پیگیری و وابستگی به اخبار، شما را در "سطح" نگه می‌دارد و مانع از کسب معرفت عمیق در شما می‌شود. نیاز به زیاده‌گویی نیست. شما هم اگر کمی تعمّق کنید، موارد پُرشماری در معایب این اعتیاد خواهید یافت.
با تمام این احوال؛ جذابیت خبرها و افسونگریِ صاحبان خبر، شما را رها نخواهند کرد. آن ها برای دیده شدن از ابزارهای مختلفی استفاده می‌کنند. این شما هستید که باید طبق اولویت های خودتان انتخاب کنید. شما باید اولویت‌های خودتان را بدانید و از اخباری استفاده کنید که دانستن آن، اثر مثبتی در زندگی‌تان خواهد داشت.
اگر تصور می‌کنید که با دنبال کردن این اخبار و دیدن عکس ها و کلیپ‌های مختلف، برای خودتان سرگرمی درست کرده‌اید؛ در تعریف "سرگرمی" تجدید نظری بکنید. یاد بگیرید که هرچیزی را نباید دید و هرچیزی را نباید خواند. مراقب دروازه‌های ورودیِ ذهن و روح خود باشید. خوب است که شما هم اگر نظر یا راه حلی در خصوص این اعتیادِ قدیمی دارید؛ با ما در میان بگذارید.
انتهای پیام/
