دکتر زهره الهیان، عضو شورای مرکزی جبهه مردمی نیروهای انقلاب اسلامی در ابتدای همایش گفت: براساس نظریه چرخه ی انقلاب ها، چهلمین سال انقلاب اسلامی را سال افول و سقوط انقلاب عنوان کرده بودند و اتاق های فکر دشمنان نظام طراحی هایی را در جهت تشدید تحریم داشتند اما امروز با انقلابی روبرو هستیم که بر استقلال، آزادی و نظام مردم سالاری تأکید دارد و مقام رهبری چهل سالگی انقلاب را دوره ی نشاط و پختگی آن می دانند.
این نماینده سابق مجلس افزود:ذکر دستاوردها به معنای این نیست که مشکلات را نادیده بگیریم اما در این نشست قصد داریم با مروری بر گذشته و تحلیل و نقد عملکردها، راهبردهای رسیدن به آینده ی مطلوب را در حوزه سلامت به بحث بگذاریم.
دکتر علیرضا مرندی عضو شورای مرکزی جبهه مردمی انقلاب اسلامی و رئیس فرهنگستان علوم پزشکی هم در این همایش حضور داشت و به ذکر دستاوردهای نظام سلامت کشور، در قبل انقلاب و بعد از انقلاب پرداخت: با توجه به اینکه در سال های قبل انقلاب در سپاه بهداشت فعالیت داشتم، از نزدیک شاهد عدم امکانات اولیه از جمله آب، برق، تلفن و حمل و نقل مناسب در روستاها بودم. اصلا نظام سلامت در کشور نداشتیم و فقط چند بیمارستان در تهران و چند شهر بزرگ احداث شده بود که حتی استاندارد نبوده و بهداشت لازم را نداشتند.
وی در ادامه گفت: قبل و اوایل انقلاب حتی برای تزریق واکسن امکانات بهداشتی نداشتیم. بیمارستان ها مملو از سیاه سرفه، دیفتری، اسهال و فلج اطفال بود و بچه ها به راحتی می مردند. اوایل انقلاب نسبت پزشک به جمعیت در شهرهای بزرگ یک به 2800 نفر بود و نقاطی از کشور هم یک بر 18000 هزار! بنابراین به دلیل کمبودها چند هزار پزشک خارجی آوردیم که لیسانس پزشکی محسوب می شدند. کلا 7 تا دانشکده پزشکی داشتیم که سه تای آن ها در تهران بود و 1200 دانشجو می گرفتند.
مرندی اضافه کرد: بعد از انقلاب جنگ و تحریم هم فشارهای زیادی بر ما وارد می کرد و تأمین این اعتبارات اصلا آسان نبود. با این شرایط سخت تعداد زیادی واکسیناسیون برای نوزادان انجام دادیم. قبل واکسیناسیون سالانه 11 هزار نوزاد بر اثر کزاز می مردند و بعد از تزریق واکسن به مادران، این تعداد به 4 هزار تا رسید که این تعداد هم افاغنه بودند. در این میان سواد پایین و بیسوادی مردان و زنان بود مشکلات آموزش بهداشت را بسیار دشوار می کرد.
رئیس فرهنگستان علوم پزشکی خاطرنشان کرد: اوایل انقلاب استاد برای تدریس در دانشگاه ها نداشتیم و به مرور در سال 1366 فوق تخصص در همه رشته ها ایجاد کردیم و از نظر تعداد دانشجو و متخصصان مختلف خودکفا شدیم. در حال حاضر حدود 60 دانشکده علوم پزشکی داریم. 18 هزار استاد خانم در حوزه پزشکی داریم در حالیکه اول انقلاب کلا دو دانشجوی دکترا داشتیم.
وی با ابراز خوشحالی از واکسیناسیون 99 درصدی در کشور، ادامه داد: قبل انقلاب برای ناباروری، پیوند کلیه و بسیاری درمان ها بیماران را به خارج از کشور می فرستادیم، اما امروز تعداد این مهاجرت ها بسیار کم شده است.
حسینعلی شهریاری، رئیس کمیسیون بهداشت مجلس هم بحث خود را در خصوص الزامات طرح تحول سلامت و نقد وضع موجود اینگونه ارائه داد: طرح تحول سلامت علی رغم موفقیت ها، ایراداتی هم داشته چون وزیر بهداشت به تنهایی نمی تواند همه ی مشکلات را حل کند و وزارتخانه ها و سازمان های دیگر باید هماهنگی بین بخشی داشته باشند.
وی به موفقیت های طرح تحول سلامت هم اشاره داشت و گفت: در مدت طرح تحول سلامت 1800 خانه بهداشت ساخته و پایگاه سلامت در حاشیه ی مناطق دوردست ایجاد شده است. مراکز درمانی برای ماندگاری پزشکان ایجاد شد و بیمارستان های دولتی بازسازی و نوسازی و تجهیز شدند اما پس از مدتی وزارت بهداشت احساس کرد منابع مالی کمی برایش مانده است.
دکتر شهریاری اضافه کرد: در مناطق بین جمعیت 20 تا 50 هزار نفری یک بیمارستان محلی ایجاد شده که مجهز به آزمایشگاه، سونوگرافی و رادیولوژی هست و برای ارائه ی خدمات بهتر زیر نظر یک بیمارستان بزرگتر کار می کند. از طرفی ما هنوز توزیع عادلانه پزشک متخصص و عمومی هم نداریم. مثلا در بازدیدها در روستایی دیدیم که چهار پزشک به طور شبانه روزی خدمات رسانی می کنند.
رئیس کمیسیون بهداشت مجلس گفت: وزارت بهداشت موظف شده قانون برنامه ششم را اجرایی کند. درحالیکه اجرای قانون با توجه به مسائل اقتصادی اجتماعی و فرهنگی ما کار ساده ای نیست.
وی ضمن تأکید بر اینکه دولت باید خدمات الکترونیک را در تمام کشور مستقر کرده و هزینه های درمان را کاهش دهد، گفت: کمیسیون وزارت بهداشت از مسئولان خواسته سیستم ارجاع (نوعی شیوه ارائه خدمات درمانی و بهداشتی است که در آن بیماران باید طبق یک سلسله‌مراتب به مراکز درمانی مراجعه کنند که شروع آن با پزشک خانواده است) را پیاده کند و با اینکه چند استان این برنامه را شروع کرده اند اما برای اجرایی شدن صد در صد آن دشوار و زمانبر است.
همچنین در ادامه ی این همایش ملی، پنلی تخصصی هم با حضور اساتید حوزه سلامت برگزار شد که در رابطه با چالش های نظام دارویی کشور، تاثیر طرح تحول سلامت بر صندوق های بیمه و آینده پژوهی نظام سلامت به بحث و گفتگو پرداختند.
دکتر حسام الدین شریف نیا، داروساز و متخصص اقتصاد مدیریت دارو، در زمینه ی چالش های نظام دارویی قبل و پس از انقلاب گفت: در نظام دارویی قبل انقلاب به واردات شدیدا وابسته بودیم و 70 درصد نظام دارویی ما در اختیار شرکت های وارداتی و چند ملیتی بود. همچنین زنجیره ی مناسب توزیع دارو وجود نداشت و این توزیع عمدتا در اختیار بنکداران بود.
وی افزود: بعد از انقلاب در سال 1358 ستاد خودکفایی دارو تشکیل شد که خروجی آن تدوین فهرست داورها براساس داروهای ژنریک بود. (داروی ژنریک یک نام عمومی دارد و ممکن است توسط هر تولیده‌کننده‌ای، تولید و عرضه شود. اما داروهایی که نام تجاری دارند (Brand Name Drugs) مختص یک تولیدکننده‌ی خاص هستند) ساماندهی توزیع دارو وجلوگیری از واردات دارو از جمله موفقیت های پس از انقلاب است. بنابراین امروز مفتخریم که 97 درصد داورهایمان تولید داخلی هستند. قابل ذکر است امروز مواد اولیه دارو هم توسط شرکت های دانش بنیان با فناروی بالا تولید می شود.
دکتر شریف نیا یادآور شد: در بسیاری کشورها هزینه دارو بیست درصد هزینه های نظام سلامت را به خود اختصاص می دهد و در کشور ما 12.7 درصد است. یعنی برخلاف تصور عموم، ما نسبت به دنیا برای دارو کمتر هزینه می کنیم. میانگین جهانی هزینه کرد دارو 140 دلار است که در ایران 65 دلار می باشد.
وی در اینباره افزود: مصرف دارو در کشور ما نسب به کشورهای دیگر بسیار پایین است. ما برای درمان بیماریهای مزمن چون دیابت و فشار خون کمترین میزان مصرف دارو را داریم درحالیکه متأسفانه علت اصلی مرگ و میر در کشور ما این بیماری ها هستند.
این متخصص اقتصاد مدیریت دارو مشکل ساختاری نظام دارویی کشور ما را عدم توجه به مکانیزم کنترل هزینه دانست و گفت: نظام ژنریک را سال هاست رها کرده ایم، استفاده از راهنمای بالینی نداریم و خرید راهبردی داروها توسط بیمه ها انجام نمی شود.
وی نقدی هم بر طرح تحول سلامت داشت: مشکلات نقدینگی در صنعت دارویی کشور پس از طرح تحول سلامت به وجود آمد. عده ای کمبود دارو را به دلیل تحریم ها می دانند اما تحریم داخلی ای که وزارت بهداشت و صنعت دارویی کشور بر نظام دارویی تحمیل کرد باعث کمبود دارو و نحیف شدن نظام دارویی کشور شد.
همچنین دکتر فتحی زاده مدیرکل سابق بازرسی سازمان تأمین اجتماعی، سخنران دوم پنل در رابطه با تأثیر طرح تحول سلامت بر صندوق های بیمه گفت: صندوق های بیمه ای برای این ایجاد شده اند که افراد شاغل در طول اشتغال خود مبلغی از حقوق خود را در این صندوق پس انداز کنند و بعد از بازنشستگی از مزایای آن استفاده کنند. اما در طرح تحول سلامت با این معضل مواجه شدیم که مسئولین و نمایندگان، افرادی دیگر را سر سفره ی افرادی که در این صندوق ها بیمه می پرداختند نشاندند.
وی اضافه کرد: سازمان تامین اجتماعی 18 تعهد را در قبال سی درصد حق بیمه ای که از افراد می گیرد قبول کرده که مستمری بازنشستگی و خدمات دارویی اصلی ترین تعهداتش است چون هم خود شخص را شامل می شود هم خانواده اش را. از طرفی در سازمان تامین اجتماعی 13700 نفر حق بیمه می پردازند و پس از طرح تحول سلامت نسبت وابستگی (نسبت افراد وابستۀ اقتصادی؛ یعنی کودکان زیر 15 سال و بزرگسالان بالای 65 سال به افراد مولد) به 4.7 رسیده و با این روند چند سال دیگر پولی برای بازنشستگان نداریم و در سال 1404 رقمی نزدیک به 66 هزار میلیارد تومان کسری بودجه داریم.
دکتر عباس کوهساری، دبیر گروه آینده نگری و عضو فرهنگستان علوم پزشکی نیز با ارائه ی نتایج یک پژوهش با موضوع آینده پژوهی نظام سلامت، عنوان کرد: نظام سلامت در تبادل دائم با بخش های بیرونی خود است بنابراین این نظام یک نهاد اجتماعی که باید پاسخگویی به انتظارات اجتماعی و عدالت در تأمین مالی را بر عهده داشته باشد.
وی بیشترین عوامل تاثیرگذار روی نظام سلامت را روند تعمیق و تغییر نظام خانواده و شکل دهی باورهای فرهنگی جدید به وسیله رسانه ها عنوان کرد و گفت:
پیش بینی ما برای سال های آینده این است که 15 درصد جمعیت کشور در روستاها زندگی می کنند و روند جمعیتی به سمت شهرنشینی پیش می رود. امید به زندگی افزایش می یابد و کارت الکترونیکی سلامت، عمومی و فراگیر خواهد شد. همچنین تأثیرگذاری شبکه های مجازی با حمایت اجتماعی باعث گسترش سلامت خواهد شد و سازمان های مردم نهاد بر تصمیمات مسئولین اثرگذار خواهند بود.
دکتر کوهساری در آخر ضمن اشاره بر اینکه امروزه رویکرد درمان محور به دلیل گسترش فناوری ها شکست خورده، تأکید کرد: برنامه ریزان عقل و عدل را باید با هم به کار گیرند تا به ثبات اجتماعی برسند.
گفتنیست در بخشی از این همایش دکتر غلامعلی حداد عادل و دکتر عبدالملکی نیز به ارائه ی بحث در خصوص مسائل سیاسی و اقتصادی کشور پرداختند.
منبع:بهداشت نیوز
انتهای خبر/
