به گزارش سراج24،آیت الله العظمی بهجت می فرمود: ما از حکم و مصالح اراده ی تکوینیه ی خدا اطلاع نداریم. به حسب ظاهر جریان مشروطه دسیسه ای بود از انگلیس که ایران را از حلقوم روسیه بیرون آورد و مستعمره ی خود گرداند، و در این امر موفق هم شد. هم در ایران و هم در دولت عثمانی(147) ولی در بادکوبه، ایروان و تفلیس که از شهرهای مهم منطقه ای قفقاز بودند و در مجموع هجده شهر از شهرهای ایران که در زمان فتح علی شاه از ایران جدا شدند، چنین نبود. احتمال می دهیم اگر ایران هم در دست روسیه باقی مانده بود مثل همان شهرها، بلشویکی می شد.
بنابراین، یک چیز را در جریان مشروطه نمی توان نادیده گرفت و آن این که: اگر مشروطه به پا نمی شد، ایران بر همان وضع سابق حکومت در دست قاجار می ماند و براساس معاهده ی آنها با روسیه تقریباً در حلقوم روسیه قرار می گرفت و اکنون دولت و ملت ایران، کمونیست بودند؛ زیرا روس در اعماق ایران نفوذ و حکومت داشت و دولت ایران در آن زمان تابع آنها بود.
کتاب در محضر حضرت آیت ا.... العظمی بهجت – ص 65
محمد حسین رخشاد
