به گزارش «سراج24» بعد از جنگ جهانی دوم برخی از کشورهای پیروز از جمله دو ابر قدرت وقت یعنی اتحاد جماهیر شوروی و ایالات متحده آمریکا به فکر ساخت و بکار گیری از هواپیماها و به طور کلی اجسام پرنده بدون سرنشین افتادند. در آن زمان تلاش های انجام شد اما به دلیل نبود تکنولوژی و امکانات کافی این تلاش ها به نتیجه فابل توجهی نرسید و حداکثر نتیجه ای که در آن زمان ها بدست آمد ساخت بمب های پرنده بود. بعد از این قضایا کم کم کشورها از کنار طراحی و ساخت گسترده هواپیماهای بدون سرنشین گذشتند و توجه خود را بیشتر به ساخت انواع موشک و هواپیماهای سرنشین دار معطوف کردند.
با این که ساخت پهپادها دیگر جز برنامه های اصلی قدرت های بزرگ نبود اما این کشورها همیشه هر چند به طور غیر جدی برنامه هایی را برای ساخت پهپادها داشته اند. در میان ابر قدرت ها اتحاد جماهیر شوروی علاقه بیشتری به ساخت انواع مختلف پهپاد داشت و تقریبا در صنعت ساخت و به کار گیری پهپادها یک سر و گردن از دیگر کشورها بالاتر بود. برای بیان این فاصله میتوان به پهپاد یسترب اشاره کرد. زمانی که آمریکا (قوی ترین کشور کنونی در ساخت و بکار گیری پهپاد) تازه صنعت ساخت پهپاد را بطور جدی شروع کرده و در حال انتقال تکنولوژی ساخت پهپادهای کوچک از رژیم صهیونیستی بودند ، شوروی سابق در دهه ی ۶۰ پهپاد غول پیکر و فراصوت یسترب(به معنی بچه شاهین) با ارتفاع پروازی بسیار بالا را ساخته بودند که هنوزهم با گذشت سالها رکورد دار سرعت در پهپادهای عملیاتی جهان است.
برنامه های گسترده شوروی در ساخت انواع پهپاد بعد از فروپاشی این کشور تقریبا متوقف شد و این کشور جایگاه خود را از دست داد اما هم اکنون کمپانی های مطرح سوخوی و میگ طرح هایی را برای ساخت انواع پهپادهای شناسایی و تهاجمی دارند که در صورت به ثمر رسیدن این طرح ها روسیه پس از شوروی بازگشتی بسیار قدرتمند در عرصه طراحی و ساخت پهپاد در جهان خواهد داشت.
بعدها بلغارستان نیز پروژه ساخت پهپادی با همین نام را در دستور کار خود قرار داد. یسترب، یک هدف هوایی زمین پرتاب است که برای تمرین واحدهای ضدهوایی و یگانهای موشکی هوابه هوا و زمین به هوا بکار می رود. شرکت بلغارستانی آویوتکنیکا که طراحی و ساخت چهار نوع هدف هوایی را برای کشورهای پیمان ورشو در کارنامه کاری خود دارد، در سال ۱۹۷۲ توسعه یسترب را آغاز کرد.
تولید انبوه یسترب-۱ در سال ۱۹۸۱ آغاز شد و تولید یسترب-۲ از دو سال بعد در دستور کار قرار گرفت. تا سال ۱۹۹۰ بیش از ۱۵۰۰ فروند از این پرنده تولید و عرضه شد.
بدنه این پرنده استوانه ای شکل است و دم عمودی وی شکل آن در انتهای بالاتر از دو سطح افقی مستطیلی نصب شده است. سازه داخلی بدنه فولادی است و پوشش آن از جنس مواد مرکب است. مقطع بال این پهپاد از نوع ناکا-۶۴اِی می باشد. یسترب فاقد ارابه فرود است اما قسمت زیرین بدنه برای تحمل ضربات ناشی از فرود تقویت شده است. کنترل سه کاناله این هواپیما شامل تنظیم قدرت موتور، شهپرها و سطوح متحرک دم می باشد.
علاوه بر امکان کنترل زمینی، خلبان خودکار نیز می تواند هواپیما را هدایت کند. داده های دورسنجی ارسالی از این پهپاد در ایستگاه کنترل زمینی قابل نمایش است.
مخزن سوخت این پهپاد داخل بدنه تعبیه شده و ظرفیت حمل هشت لیتر سوخت را دارد. یک سامانه عملیاتی یسترب شامل چندین فروند پرنده، یک لانچر، یک ایستگاه زمینی و یک خودرو پشتیبانی است. مدت زمان راه اندازی یک سامانه عملیاتی توسط چهار نفر نیروی زمینی حدود یک ساعت است که شامل ۳۰دقیقه مونتاژ سیستم، ۲۵ دقیقه آماده سازی پیش از پرواز و ۵ دقیقه آماده سازی پرتابگر می باشد. یسترب با کمک یک راکت از روی ریلی مستقر بر خودروی پشتیبانی پرتاب می شود و بازیافت آن توسط چتر صورت می گیرد.
چهار نمونه مختلف از این پهپاد تولید و عرضه شده است. یسترب-۲ نمونه اولیه تولیدی است. یسترب-۲ام ای نمونه بهبودیافته در سال 1990با برد و ظرفیت محموله بیشتر می باشد. نمونه- ۲ ام بی مشابه نمونه 2امای است که با تغییر موتور امکان انجام عملیات در سرعتهای بیشتر را یافته و سامانه هدایت و کنترل آن نیز بهسازی شده است. یسترب-۲اس نمونه ویژه جنگ الکترونیک است و یسترب-۲ام وی نیز نمونه ارتقاء یافته و جدیدتر یسترب-۲ام بی به شمار می رود. نیروهای مسلح بلغارستان تا سال۲۰۰۶ یسترب را در خدمت عملیاتی داشتند. بلغارستان، آلمان، هند، عراق و روسیه نیز ار دیگر کاربران این پهپاد به شمار می روند.
در ادامه مشخصات فنی نمونه یسترب-2 ام‌وی آمده است.
