موزیسین برنده اسکار:معضل تبعیض نژادی و جنسیتی در هالیوود جدی است

به گزارش سراج24، مایکل دانا یکی از معدود موزیسین هایی است که توانسته برنده سه جایزه امی، گولدن گلوب و اسکار شود و خودش را به عنوان نامزد جایزه گرمی هم ببیند. او کارش را با موسیقی متن دومین فیلم بلند سینمایی اتم اگویان کارگردان ارمنی- مصری الاصل کانادایی آغاز و پس از آن پله های موفقیت را خیلی سریع طی کرد. دانا اگرچه با موسیقی متن هایی که برای فیلم های مستقل و خارج از جریان اصلی هالیوود ساخته مشهور شد اما خیلی سریع سری هم به هالیوود زد و با آثاری چون «هالک»، «8 میلی متری»، «کاپوتی»، «میس سان شاین کوچولو»، «مانی بال» و... خودش را معرفی کرد. از آنجایی که همسر وی هندی است، آشنایی با فرهنگ این کشور بزرگ قاره کهن باعث شد کار بر روی موسیقی متن فیلم بزرگ «زندگی پای» را بر عهده گیرد. اثری که در نهایت نامزد 11 جایزه اسکار شد و چهار جایزه از جمله اسکار بخش موسیقی را برای دانا به همراه آورد. او پس از این فیلم در سینما کم کار تر شد و به جز «برتری» به کارگردانی والی فیستر و تهیه کنندگی کریستوفر نولان کار شاخص دیگری انجام نداده است.

هر چند او امسال یک همکاری بزرگ را با دیزنی و پیکسار داشت و برای دو انیمیشن کوتاه «تیم شگفت انگیز سانجای» و اثر بلند «دایناسور خوب» موسیقی ساخت. کار اول در بخش انیمیشن های کوتاه نامزد اسکار امسال هم بود. او در مصاحبه اختصاصی با تسنیم اعلام کرده است که در حال حاضر مشغول کار بر روی فیلم جدید انگ لی، «راه طولانی بیلی لین تا خانه» است. مایکل برادر بزرگ تر جف دانا یکی دیگر از موزیسین های سرشناس کانادا است و در بسیاری از اثارش از جمله ساخته های مهم امسالش هم با او همکاری داشته.

اگر بخواهیم نگاهی جدی تر به موسیقی های ساخته او داشته باشیم باید بگوییم که مایکل دانا از معدود آهنگسازان غربی است که در کارهایش سعی می کند کمتر از سازهای غربی استفاده کند. البته نمی شود حضور سازهای ارکسترال را در کارهایش نادیده گرفت. همین طور او از موسیقی الکترونیک هم استفاده مینی مالیستی انجام می دهد. اما استفاده از سازهای آشنای شرقی هم یکی دیگر از ویژگی های بخش اعظمی از کارهای اوست. این آهنگساز سرشناس قبل از عید دعوت ما را برای یک مصاحبه اختصاصی پذیرفت و حالا می توانید ماحصل این گفت و گوی جذاب را در ادامه مطالعه فرمایید. گفت و گویی که شخصا فکر می کنم به خاطر مسائل مختلفی که در آن مطرح شده می تواند برای همه علاقه مندان به سینما جذاب باشد. از بحث های تبعیض نژادی در اسکار امسال بگیرید تا کار بر روی انیمیشن ها و همکاری با انگ لی و در نهایت سینما و موسیقی ایرانی. البته از او در مورد فیلم «محمد رسول الله» مجید مجیدی و کار ای آر رحمان و حملاتی که به او شد هم از وی سوالاتی داشتیم که دانا گفت فیلم را ندیده و به همین جهت نمی تواند روی آن صحبت کند و نظری دهد.

*بگذارید با مراسم امسال اسکار مصاحبه مان را آغاز کنیم. همان طور که می دانید در طول سال گذشته اعتراضات زیادی علیه تبعیض نژاد و جنسیت در هالیوود انجام شد. به عنوان یکی از اعضای آکادمی نظر شما در مورد این موضوعات چیست؟ این اتفاقات چقدر جدی هستند؟

این مشکلات خیلی جدی هستند و آکادمی در حال برخورد با آنها است. آکادمی آینه تمام نمای اتفاقات جامعه ای ایست که درش حضور دارد. اول از همه در مقیاس بزرگ تر، این کاستی ها در دنیا وجود دارند، اما من فکر می کنم آکادمی به عنوان گروهی از هنرمندان نسبت به این موضوع بسیار حساس است و دوست دارد فعالانه با تبعیض برخورد کند. آکادمی به خاطر این موضوع خاص در حال گسترش اعضایش است تا همه قشرها نمایندگانی در بدنه آن داشته باشند.من فکر می کنم همه ما می دانیم که به عنوان یک جهان، این آینده ایست که به آن خواهیم رسید و آکادمی قصد دارد برای رسیدن به این مقوله پیشرو باشد. و من می دانم که نسل فرزندانم (که دو رگه آسیای جنوبی و اروپایی هستند) به این هدف که هنر به درستی نمایش دهنده همه اقشار جهانی باشد که به آن خدمت می کند، نزدیک تر خواهد بود. من واقعا معتقدم به آن خواهیم رسید.

* سه سال پیش شما به خاطر اثر فوق العاده تان، «زندگی پای» موفق به دریافت جایزه اسکار شدید.اما آن فیلم نتوانست اسکار بهترین فیلم را ببرد و جایزه به «آرگو» رسید. آیا واقعا «آرگو» بهتر بود یا به قول معروف برنده جایزه بهترین فیلم، لزوما بهترین فیلم نیست؟

داشتن اثری که نامزد بهترین فیلم {اسکار} شده واقعا یک دستاورد شگفت انگیز است که خیلی به آن افتخار می کنیم. فاکتور های زیادی وجود دارد که وقتی یک رای دهنده به ورقه رای نهایی می رسد روی آرای او تاثیر می گذارند و  مقایسه دو فیلمی که تا این حد در فرم و محتوا با هم تفاوت دارند مثل این می ماند که بگوییم کدام بهتر است؟ سیب یا پرتقال! لزوما یک جواب درست وجود ندارد. مثلا در مقایسه دو فیلم زیبای نامزد اسکار بهترین فیلم امسال: «اکس ماشینا» و «پل جاسوس ها»؛ کدام یک فیلم بهتری است؟ رای دهندگان هر سال با چنین تصمیمات سر درد آوری مواجهند، بنا بر این وقتی شما نامزد اسکار می شوید، مطمئنا این چیزی نیست که شما را ناراحت کند.

* با قطعاتی مثل «Piscine Molitor Patel» شما نشان دادید که موسیقی محدود به فرهنگی خاص نیست. یا به عنوان مثالی دیگر اثر نامزد جایزه گرمی شما «میس سانشاین کوچولو» در ایران هم مثل نقاط دیگر دنیا طرفدار دارد. چه چیزی آثار شما را در دنیا محبوب و موفق کرده است؟

من خوش شانس بودم که زمانی در تورنتو بزرگ شدم که کانادا داشت یک جامعه چند فرهنگی می شد؛ چیزی که به نظرم کانادا در آن خیلی موفق بود. به بیان دیگر ساخته شدن جامعه ای که بهترین را از فرهنگ موطن مردم می گیرد و به اضافه شدن آن در جامعه ارزش می دهد و تقابل آنها به هر شکل از جمله تقابل هنرمندانه، برایش هیجان انگیز است. این چیزی است که با آن بزرگ شدم؛ در برابر موسیقی هایی از سراسر دنیا قرار گرفتم و مردم با چیزهایی که تاکنون نشنیده بودند تحریک می شدند (نه تهدید) و آنها را به شیوه ای غیر قابل انتظار در هم می آمیختند. این کاری است که من هم از اولین موسیقی متنی که ساختم انجام دادم. با فیلم کارگردان ارمنی- کانادایی، اتوم اگویان. من فکر می کنم مردم سراسر دنیا می توانند این تنوع باز را در موسیقی من درک و اهمیت زیاد و احترامی که من در تحقیق و اجرای موسیقی دنیا به کار بستم را احساس کنند. برای مثال من با استاد بزرگ نی ایرانی، حسین عمومی در ساخت موسیقی متن فیلم «آخرت شیرین» کار کرده ام.

*موسیقی متن فیلم «زندگی پای» احتمالا یکی از بهترین آثار دهه است. شما با تعدادی از مهم ترین کارگردانان دنیا همکاری داشته اید. انگ لی و حتی کریستوفر نولان (البته در قامت تهیه کننده). بهترین بخش کار کردن با گروهی از بهترین ها چیست؟

از تعاریفتان ممنونم! بهترین بخش کار کردن با ذهن های فوق العاده ای مثل {ذهن} انگ {لی}، این است که آنها موسیقی را بهتر می کنند. شما همکارانی دارید که در گفتن داستان، یک برتری خالص غیر موسیقایی نسبت به شما دارند و آنها می توانند به شما کمک کنند تا یک موسیقی متن فوق العاده بسازید. اثری که به داستان گویی کمک کند. آهنگسازان فیلم ها خودشان اول یک فیلمسازند و در مرحله بعدی آهنگساز هستند: وظیفه ما این نیست که موسیقی فوق العاده ای بسازیم. بلکه باید موسیقی فوق العاده ای در چارچوب فیلم بسازیم. از سوی دیگر انگ یک کمال گرای بی رحم است که از خودش و همکارانش توقع کمال گرایی را دارد...برای همین او همیشه به من انگیزه می دهد تا جلوتر بروم. حتی زمانی که فکر می کنم دیگر خوب است او باز مرا تشویق می کند تا تلاشم را ادامه دهم و آن را از آنچه هست بهتر کنم.

*اشاره کردید به استاد حسین عمومی، آیا با سینما و موسیقی ایران آشنایی دارید؟

البته! من فیلم های کلاسیک سینمای ایران را می شناسم: «بچه های آسمان»، «رنگ خدا»، «جدایی نادر از سیمین» و.... .این ها همه جا بسیار شناخته شده و قابل احترامند و حتی گاهی نامزد اسکار هم شده اند. سینمای ایران استاندارد های بالایی در نویسندگی، بازیگری و فیلمبرداری دارد. فکر می کنم {فیلم های ایرانی} چیزی شبیه یک احساس فرانسوی {دارند}.
همین طور من عاشق موسیقی سنتی ایرانی هستم و همان طور که اشاره کردم با استاد موسیقی حسین عمومی هم همکاری داشته ام.

*امسال شما یک مهاجرت به دنیای انیمیشن هم داشتید. بین انیمیشن و دیگر ژانرها چه چیزی متفاوت است؟ خصوصا در زمینه موسیقی. و چه چیزی دیزنی/ پیکسار را از بقیه متفاوت می کند؟

انیمیشن پروسه کاملا متفاوتی دارد: مثل نمایش های رادیویی اول صدا ضبط می شود و پس از آن برای آنها انیمیشن ساخته می شود. این یک مسیر طولانی حدودا یک ساله برای آهنگساز است که ابتدا فیلم را به صورت استوری بورد می بیند: صداها با تصاویر ثابتی که هر کدام ممکن است حدود 10 ثانیه به طول انجامند. این مرحله خیال پردازی زیاد و کمک یک کارگردان خوب را می طلبد که ما با حضور پیتر سوهن از آن بهره مند بودیم. او کمک می کرد بفهمیم این ها وقتی تبدیل به انیمیشن می شوند، دقیقا چگونه خواهند شد. البته {کار در انیمیشن} از جهاتی هم راحت تر است. چرا که ساختارها تغییرات چندانی نخواهند کرد. بر خلاف فیلم های سینمایی که تغییرات در تمام طول کار ادامه می یابد. (این موضوع گاهی کار آهنگسازی را خیلی دشوار می کند.) این بیشتر روندی است برای پالایش تصاویر. و برای کار کردن با انیماتور ها، جایی بهتر از پیکسار نیست. آنها خیلی ساده، بهترینند. باهوش ترین و خلاق ترین هنرمندان آنجا هستند. کار کردن در آنجا به شدت شاد و زیباست. به همین جهت این یک تجربه فوق العاده برای من بود. در این کار من با برادرم جف هم همکاری داشتم که آن هم عالی بود.

* شما به یکی از جایزه‌های بزرگ سینمای دنیا رسیدید: اسکار! مرحله بعد برای شما چیست؟ رویا یا آرزوی خاصی؟

مطمئنا اصلا توقع نداشتم که در طول زندگیم بتوانم اسکار ببرم. این چیزی نبود که همیشه در موردش فکر می کردم. من فقط می خواستم فیلم های هیجان انگیز و موسیقی هایشان را کشف کنم و کار خودم را در بهترین شکل ممکن انجام دهم و البته کاری را انجام دهم که دوست دارم...اصلا توقع نداشتم دیگران هم به آن علاقه نشان دهند! پس برای من، انجام دادن کاری که حرفه ای ترین افراد جهان آن را به عنوان بهترین اثر سال تلقی کنند تجربه خیلی عجیب، زیبا و فروتنانه ای بود....پس، نه! من رویا و آرزویی ندارم، به جز این که بهترین کاری را که می توانم انجام دهم، با گفتن داستان ها به وسیله موسیقی تا به مردم کمک کند که مسیر خودشان را در زندگی تشخیص دهند.... و شاید روزی در آینده، چند ماهی استراحت!

*به عنوان آخرین سوال آیا خبر جدیدی برای ما دارید؟

در حال حاضر روی جدیدترین فیلم انگ لی، «راه طولانی بیلی لین تا خانه» کار می کنم. خیلی زیباست که دوباره در یک فیلم زیبای دیگر با او همکاری می کنم... چیزی متفاوت از «زندگی پای»، فیلمی در مورد جنگ عراق، بهاگواد گیتا، آمریکا، فوتبال آمریکایی... یک چیز کاملا متفاوت است!

*ممنونیم که وقت خودتان را در اختیار ما گذاشتید. نوروزتان مبارک.