گروه فرهنگی «سراج24»- مرتضی اسماعیل دوست: نیکی کریمی در فیلم «شیفت شب» اصرار به ایجاد حسی تعلیق زا دارد، این در حالی است که در طول فیلم اصلا شخصیت ها در ذهن تماشاگر شکل نمی گیرند و همچون اشباحی بدون جسمیت لازم نمی توانند به روحی هویدا نزد بیننده دست یابند. از این رو تماشاگر تنها درمی یابد که فرهاد(با بازی محمدرضا فروتن) و ناهید( با بازی لیلا زارع) در زندگی دچار بن بست شده و براساس شک نهفته در ذهن ناهید قرار است فرهاد همسر خود را به قتل برساند. این ایده حقنه شده به داستان چنان کودکانه کاربرد می یابد که نه می توان از تفنگ موجود در خانه فرهاد به مساله قتل پرداخت و نه می توان براساس شک ناهید راهی به یقین یافت.
به ظاهر فرهاد مردی به هم ریخته و حیران و سرگشته می باشد که به دلیل از دست دادن کارش خیال خودکشی و یا دیگر کشی دارد اما این ها تنها جملات بیان شده از سوی کاراکترها است و به هیچ وجه جنبه عینی نمی یابد. فیلم «شیفت شب» به ظاهر می خواهد در برگیرنده رشادت های زنانه باشد اما ناهید این فیلم هیچ نشانه ای از شجاعت، شهامت و فداکاری نشان نداده و تنها نمی خواهد خانه را ترک کند که البته دلیل این امر هم مشخص نیست. در واقع مشکل این گونه آثار نبود طراحی لازم برای رفتار پرسوناژهای اثر بوده تا موجب رازگشایی جهان درونی و یا نگاه بیرونی آن ها نزد بیننده باشد. در واقع نداشتن شناسنامه مشخص باعث شده که دلایل رفتار کاراکترها به هیچ وجه رهیافت بیرونی نیابد و مخاطب نتواند به دلایل ترس ناهید، غم فرهاد و اصلا مشکلات آن ها بپردازد.
چنان که همین نیم بند بودن شخصیت ها و موقعیت ها باعث می شود تا در سکانس پایانی، بازی وار بودن قصه را در شمایلی خام دستانه به نظاره نشینیم، جایی که فرهاد برخلاف تصور همسرش نه در پی قتل ناهید، بلکه در صدد قتل عام موش های شبانه شهر تهران می باشد و حتما فیلمساز با این سکانس در پی نمایش رشادت های فرهاد در برابر شهامت های ناهید بوده است! در واقع این نوع روایت کودکانه نه می تواند موجب درگیری بیننده شود و نه حسی همراهی بخش را به دنبال داشته باشد و مشکل بسیاری از فیلمنامه های سینمای ایران به دلیل همین عدم شخصیت پردازی مناسب بوده که بسیاری از شخصیت ها نمی توانند به عینیت نزد بیننده دست یابند. در واقع پرسوناژها از جهت نمودهای رفتاری و پرداخت حرکتی قابلیت عرضه ندارند.
این در حالی است که نویسنده می تواند برای راهبرد موقعیت ها و طراحی کاراکترها از شکل های متفاوتی استفاده کند، برای نمونه از نما یا ایماژ برای طرح و گسترش شخصیت بهره جوید. در فیلم «شیفت شب» هیچ موقعیتی کارکردی هویت بخش نمی یابد و دلهره ها، تنش ها و رنج ها همه به شکلی تصنعی نمایان می شوند و همچنان در اجرا شاهد اداهای فیلمسازی خانم کارگردان هستیم.
آن چه در ساخت آثار سینمایی می تواند به قوام یافتگی کاراکترها کمک نماید، شناخت از موقعیت، فضا و شخصیت ها است، مساله ای که در فیلم «شیفت شب» نشان دهنده فاصله بسیار نویسنده و فیلمساز با اثر می باشد. چنان که نیکی کریمی در یکی از گفت و گوهای خود در خصوص میزان تحقیقات صورت یافته برای نگارش فیلم «شیفت شب» اذعان به این داشت که «در دوران جدید و با دسترسی به اینترنت به راحتی می توان به اطلاعات لازم رسید!». بطور حتم با این محدوده شناخت، کاراکترهای فیلم هم به هیچ وجه بارور نخواهند شد و گره گشایی فیلمنامه تبدیل به سکانس طلایی کشتار موش ها به دست تفنگ بادی می شود! اما مساله اساسی در این میان تحسین های عده ای از گروه های مختلف فکری است که سرخوشانه این اثر منفعل و پا در هوا را به عنوان نماد مقاومت زن ایرانی می دانند، این در حالی است که کاراکتر ناهید در اکثر دقایق فیلم یا در هراس به سر می برد یا در کمد جا لباسی پنهان می شود و در کل کاملا منفعلانه عمل می کند و تنها کشف بزرگش، شناسایی همسر فداکارش بوده که در حال کشتار دسته جمعی موش های شهر است!
