«شاهزاده روم» کف خواسته‌های انیمیشن‌سازی را بالا برد/فیلمی که موجب همراهی اعضای خانواده با کودکان در سینما می‌شود

گروه فرهنگی «سراج24»-مرتضی اسماعیل دوست: نگاه عاشقانه امام عصر(عج) جان و دل صاحبان انتظار را به سرای امید سوق می دهد، چرا که جهان عادلانه را از سیمای پُر مهر صاحب زمان می جویند. چند روزی است که فیلم «شاهزاده روم» به اکران سراسری سینماهای ایران درآمده است. فیلمی که میلاد نور را از مسیر سفر حضرت نرگس(س) از سرزمین روم تا قلب سامرا با فرم جذاب انیمیشن روایت می کند. براین اساس با هادی محمدیان، کارگردان و حامد جعفری، تهیه کننده اثر به گفت و گو پرداختم تا بیشتر از فیلمی بدانیم که به رویت پُربرکت حضرت آقا هم رسیده است.

پیش از این انیمیشن "9:20 در بوشهر" را از موسسه «هفت‌سنگ» در جشنواره فیلم فجر دیده بودیم. چه گام هایی برای رسیدن به فیلم استاندارد «شاهزاده روم» طی کردید؟

جعفری: فیلم انیمیشن بلند «9:20 در بوشهر» در جشنواره فجر به نمایش درآمد و می توانست به دیده شدن کارمان کمک کند. پیش از این فیلم کوتاه انیمیشن «نماز باران» را در سال 1387 در مورد حضرت ام البنین ساختیم که این فیلم اولین تولید مجموعه «هفت‌سنگ» بود و مورد توجه جشنواره های مختلف قرار گرفت و جوایزی بدست آورد. اولین کار تولیدی موسسه «سلوک افلاکیان» هم فیلم «پرواز تا بی نهایت» بود که جوایز متعددی گرفت. در سال 1388 با آقای محمدیان سریال 16 قسمتی انیمیشنی ساختیم با نام «دره زنجفیل» که اشاراتی به مساله هسته ای داشت. در زمینه های عفاف و حجاب و مسائل آموزشی هم آثار کوتاه بسیاری را تولید کردیم.

محمدیان: در ابتدا نقطه ایده آل خود را برای ساخت فیلمی با حداقل استانداردهای فیلمسازی در دنیا قرار دادیم و این با توجه به توانایی ها و محدودیت در امکانات سخت افزاری در کشور در نظر گرفته شده بود.

فیلم «شاهزاده روم» از زمان محدودی نسبت به استاندارد تولید آثار انیمیشن برخوردار است!

جعفری: یکی از دلایل زمان مناسب برای ساخت این فیلم مشارکت 2 تیم کاری انیمیشن ساز بود که همکاری و تجمیع شکل یافته در گروه «هنر پویا» باعث شد تا در کمترین زمان ممکن به بیشترین کیفیت تولید برسیم. از لحاظ هزینه هم نزدیک به 2 میلیارد تومان هزینه ساخت فیلم شد که در برابر میزان هزینه های بالای آثار انیمیشن بسیار مطلوب است.

فیلم های انیمیشن جایگاه والایی در تولید و فروش سینمای جهان دارند و این اواخر انیمیشن "ترانسیلوانیا 2" در صدر فروش فیلم های هالیوود قرار داشت.

محمدیان: همینطور است. چرا که آثار انیمیشن هم برای گروه کودک و نوجوان ساخته و مورد توجه قرار می گیرد و این علاقمندی موجب همراهی اعضای خانواده هم خواهد شد و این در جذب مخاطب تاثیر خواهد داشت. نکته دیگر این است که بسیاری از والدین هم خود علاقمند به تماشای آثاری کودکانه هستند، چرا که این دوران را تجربه کرده و همچنان دوستدار دوران کودکی می باشند. برخی فیلم ها تنها مخاطبین خاص خود را داشته و مانند فیلم های انیمیشن طیف گسترده ای را در بر نمی گیرند. مثلا فیلم «مکس دیوانه: جاده خشم» را عده ای از مردم آمریکا می بینند و یا در ایران عمده فیلم ها در ژانرهای ملودرام و موضوعات اجتماعی است و سال ها است فیلمی خوب در گروه کودکان ساخته نشده است. این در حالی است که بسیاری از خاطرات شکل یافته ما در سینما را آثار کودکانه تشکیل می دهند و سال ها است از آن غافل مانده ایم.

از طرفی در آثار شاخص سینما مانند فیلم "مستر نوبادی" بخشی از زمان فیلم را انیمیشن تشکیل می دهد.

محمدیان: در انیمیشن چنان دنیای خیالی و جذابی برای مخاطب ساخته می شود که در فضای رئال نمی توان به آن رسید. در واقع شما از هیچ به یک کاراکتر هویت می بخشید و به داستان ها و شخصیت هایی می رسید که کاملا برای مخاطب تازگی و جذابیت دارد و پتانسیل بالایی برای جذب بیننده خواهد داشت. در سینمای جهان چنان نقش خیال پردازی با کمک انیمیشن و جلوه های ویژه پُررنگ شده که وجه واقع گرایی کاملا از بین رفته است، اما در ایران به دلیل اهمیت محتوای آثار باید دقت کافی را در این زمینه در نظر گرفت و این در کنار مسائل فنی نیاز به هماهنگی بالایی داشت. در انیمیشن با وضعیت بسیار دشوارتری از فیلم های رئال مواجه هستیم و باید هر جزء یک اثر با دقت و ظرافت ساخته شود. این پیچیدگی های فنی ساخت انیمیشن در کنار محتوای ارزنده ای که در فیلم «شاهزاده روم» وجود داشت نیاز به توجه خاصی داشت.

به نظرتان ساخت فیلم «شاهزاده روم» می تواند به مسیر صنعت انیمیشن سازی در کشور کمک کند؟

جعفری: همین حالا شاهد تولید آثاری هستیم که می تواند از کیفیت خوبی برخوردار باشد و در واقع همه تلاش می کنند که اثری در اندازه و بالاتر از «شاهزاده روم» در انیمیشن سازی تولید کنند. در واقع ما با تولید این فیلم کف خواسته ها را بالاتر بردیم. اما در مورد دیدگاه مسئولین واقعا نمی توان به نظر مشخصی رسید!

فیلم «شاهزاده روم» با میلاد امام عصر(عج) پایان می یابد و کمتر فرصتی برای پرداخت به مساله موعود رخ می دهد!

محمدیان: برای ما رسیدن به قصه ای باورپذیر و جذاب برای مخاطبین به خصوص برای کودکان مهم بود تا از این داستان اطلاع پیدا کنند. از طرفی چون مخاطب ما به طور عمده کودکان بودند اگر بیش از حد به مساله موعود و انتظار در فیلم می پرداختیم درک آن برای این گروه سنی پیچیده بود، به این دلیل از واژه های ساده ای که بارها در این خصوص شنیده شده استفاده کردیم. از موارد مهم در ظهور امام عصر(عج)، مساله عدالت محوری بوده که در این فیلم هم به آن اشاره شد. به طور حتم نگاه عدالت خواهانه حضرت نرگس(س) موجب انتخاب ایشان در این مسیر شد که مانند امام زمان(عج) به دنبال عدل و داد در جهان بودند. به طور حتم ایشان لیاقت مادربودن امام عصر(عج) را داشتند که از طرف خداوند انتخاب شدند. مسلما دلیل علاقه ما به حضرت ملیکا به دلیل وجه مادر بودن امام زمان(عج) می باشد. انشاء الله در آینده نزدیک با ظهور امام عصر(عج) مساله مهمی شکل می گیرد و آن هم پیوند دین های بزرگ اسلام و مسیحیت است و بسیار جالب است که مادر امام زمان (عج) از جهان مسیحیت آمده است.

مخاطبین هدف فیلم «شاهزاده روم» را کودکان قرار داده اید؟

محمدیان: مخاطبین کودک و نوجوان بخش مهمی از تماشاگران فیلم «شاهزاده روم» می باشند و البته تماشاگر بزرگسال هم از فیلم دیدن خواهد کرد. از طرفی با توجه به عشق پاکی که مطرح می شود، این فیلم می تواند برای دختران نوجوان و جوان هم الگوی خوبی باشد که چگونه پرنسس پاکدامنی در راه عشقی پاک خطرات را متحمل می شود و با مرد ارزشمندی از جهان اسلام ازدواج می کند. در واقع ما برای همه سنین مخاطب، کاراکترها و داستان هایی را در نظر گرفتیم.

یکی از موارد قابل اشاره در فیلم، عدم توجه به سیر حرکتی حضرت ملیکا در سفری تاثیرگذار می باشد.

محمدیان: بله، این نکته را می پذیرم. یکی از دلایل آن به خاطر نبود منابع کافی در مورد سفر نرگس خاتون بود و مساله دیگر زمان محدودی بود که در اختیار داشتیم، در واقع به دلیل شرایط تولیدی می خواستیم کار را زودتر جمع کنیم تا به جشنواره فجر هم برسد. آن مقطع یک ساله به دلیل بستر روایتی که دارد می توانست قصه ای مفصل را در بر داشته باشد و ما تنها به خلاصه ای از آن پرداختیم. اما همانطور که اشاره کردید با توجه به این که شخصیت حضرت نرگس در طی روند قصه برای تماشاگر پذیرفته شده است،  مخاطب علاقمند می باشد از چگونگی این سفر و مخاطرات آن هم آگاه شود. به هر حال تجربه اولین فیلم بلند سینمایی را انجام می دادیم و امیدوارم در آینده با رفع نواقص بهتر از گذشته فیلم بسازیم.

با همه محدودیت های زمانی و امکانات سخت افزاری توانستید آنچه را به دنبالش بودید، به دست آورید؟

محمدیان: ما براساس متن اولیه پیش رفتیم و به طور کلی فیلمنامه و دکوپاژ کار در حدود 2 ماه و نیم طول کشید. با توجه به این که در بخش خصوصی کار می کنیم و هزینه ها باید با برنامه ریزی پیش برود، فرصت چندانی را نمی توانستیم داشته باشیم. از طرفی می خواستیم که فیلمی با استانداردهای مطلوب بسازیم و این باعث شده بود تا با همه توان و تلاش شبانه روزی کار را به پیش ببریم. نکته مهم در نویسندگی و کارگردانی فیلم «شاهزاده روم» این بود که برای اولین بار در برابر دیدگان مخاطبان در اکرانی گسترده قرار می گیریم و این مساله می تواند نکات ارزشمندی را از بازخورد تماشاگران به دنبال داشته باشد. البته گروه «هنر پویا» کار بزرگی در مدت زمان 15 ماه انجام داد و با حداقل سخت افزارها پروژه را مدیریت کرد، اما این فیلم همه پتانسیل بچه های ایرانی نیست و در آینده آثار عظیم تری ساخته خواهد شد.