گروه فرهنگی «سراج24»- هفته گذشته بود که ناگهان اعلام شد سلمان رشدی نویسنده کتاب موهن «آیات شیطانی» سخنران کنفرانس مطبوعاتی و افتتاحیه نمایشگاه کتاب فرانکفورت خواهد بود تا برای نویسندگان و صنعت کتاب از آزادی بیان دم بزند.
این کنفرانس مطبوعاتی 13 اکتبر 2015 در مرکز کنگره نمایشگاه کتاب فرانکفورت برگزار می‌شود.
برگزار کنندگان نمایشگاه بین‌المللی کتاب فرانکفورت نشست مطبوعاتی این نمایشگاه را با سخنان این نویسنده موهن آغاز می‌کنند. سایت رسمی نمایشگاه هم درباره این رخداد نوشته است: سلمان رشدی نویسنده، افتتاحیه کنفرانس مطبوعاتی نمایشگاه کتاب فرانکفورت را آغاز می‌کند. وی نه تنها نویسندگان بلکه تمام صنعت نشر کتاب را تحت تاثیر خود قرار داد. این دلیل اصلی استفاده از موضوع آزادی بیان و مرزها به عنوان موضوع اصلی نمایشگاه کتاب امسال است.
هاینریش ریتمولر مدیر موسسه انتشارات و کتاب فروشی‌های آلمان و یورگن بوس مدیر نمایشگاه کتاب فرانکفورت نیز در این مورد موضع خود را اعلام کردند. کتاب اخیر سلمان رشدی با عنوان «دوسال و هشت ماه و بیست و هشت شب» را که انتشارات برتلزمان آلمان چاپ و منتشر کرده قصه‌ای امروزی از جدال بین دنیاها و فشار بین تقدیر و برهان است.
پس از انتشار این خبر که به نوعی کشورهای مسلمان را غافلگیر کرد تلاش ها برای لغو حضور این فرد مرتد صورت گرفت.
ایران پیشگام اعتراض بود. تشکل های نشر و مقامات جمهوری اسلامی در نامه های سرگشاده و شدیداللحن این اقدام که توهین به یک و نیم میلیارد مسلمان تلقی می شود را محکوم کردند.
سید عباس صالحی، معاون فرهنگی وزیر ارشاد پس از ارسال نامه به یورگن باس، مدیر نمایشگاه کتاب فرانکفورت اظهار داشت:«سلمان رشدی برای ما صرفاً یک نویسنده نیست، بلکه کار اوتوهین به مقدسات و مذاهب است. فرقی هم نمی‌کند که موضوع اسلام ب اشد یا سایر ادیان یا حضرت محمد (ص) باشد یا سایر انبیا. با این نگاه کتاب آیه‌های شیطانی، مخدوش است و بنابراین حضورش در نمایشگاه فرانکفورت که شعارش آزادی بیان است، غلط در غلط است. این یعنی مخدوش کردن آزادی بیان.»
تشکل های نشر ایران نیز در نامه خود به باس، آورده اند: «ما ناشران، نویسندگان و فعالان فرهنگی ایرانی و همچنین تشکل‌ها و اتحادیه‌های صنفی نشر ایران، معتقدیم اینگونه کارها شائبۀ نفوذ سیاستمداران را در این رویداد بزرگی فرهنگی القا می‌کند و موجب تحریک عواطف دینی مسلمانان و ناشران کشورهای اسلامی که بخش قابل‌توجهی از حاضران و فعالان نمایشگاه فرانکفورت را تشکیل می‌دهند، می‌گردد و می‌تواند موجب تشدید فاصله‌های فرهنگی و مقدمه‌ای برای واگرایی بین ملت‌ها و فعالان فرهنگی کشورها و باعث ایجاد اختلال در آزادی بیان شود.»
اما از همان ابتدا بعید به نظر می رسید که نمایشگاه کتاب فرانفکورت که از سلمان رشدی دعوت کرده بود از موضع خود عقب نشینی کند؛ مسئولان آلمانی عزم خود را برای توهین به مسلمانان جذب کرده اند و بنا داشتند با پافشاری بر موضعشان کشورهای مسلمان شرکت کننده را در موضع ضعف قرار داده و باعث تحقیر آنها شوند.
یورگن باس، در نامه ای توهین آمیز پاسخ معاون فرهنگی وزیر ارشاد جمهوری اسلامی ایران را این گونه داد: «نمایشگاه کتاب فرانکفورت آقای سلمان رشدی را به‌عنوان یک نویسنده شناخته‌شده در سطح جهان دعوت کرده است. کنفرانس خبری یک روز قبل از نمایشگاه برگزار می‌شود. آقای رشدی در مورد کتاب جدیدش که ماه گذشته چاپ شده است، صحبت می‌کند. ما خوشحالیم که آقای سلمان رشدی در نمایشگاه کتاب فرانکفورت صحبت می‌کند، چرا که نمایشگاه کتاب فرانکفورت همیشه طرفدار آزادی بیان بوده است.»
با این اقدامات توهین آمیز، همه منتظر بودند که واکنش ایران به عنوان کشوری که حکم ارتداد این نویسنده مرتد را شجاعانه در جهان اعلام کرده ببینند. تا این که شب گذشته خبرگزاری نسیم به نقل از یک مقام آگاه این خبر را منتشر کرد: «مسئولان نمایشگاه جواب درخوری به اعتراضات ایران برای حضور سلمان رشدی، نویسنده مرتد ندادند، برای همین وزارت ارشاد تصمیم گرفته است تا امسال در این نمایشگاه شرکت نکند.»
نمایشگاه کتاب فرانفکورت اتفاق مهمی در عرصه نشر جهان است، سالانه کشورهای زیادی برنامه ریزی می کنند تا با شرکت در این رویداد بتوانند به تبادل رایت و ارتباط با ناشرین کشورهای دیگر بپردازند اما اقدام ایران نشان از استواری کشورمان بر اصول و ترجیح ارزش ها بر منافع زودگذر داشت. تحریم نمایشگاه کتاب فرانکفورت از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، عملی قابل تقدیر و نقطه درخشانی در کارنامه سیدعباس صالحی و علی جنتی خواهد بود.
