به گزارش سراج24، ایران بعد از ساخت ماهواره‌های بومی و استفاده از حداکثر ظرفیت داخلی خود، توانست یک گام جلوتر بردارد و روی ماهواره‌بر‌ها تمرکز کند تا به چرخه کامل ماهواره دست پیدا کند. در ادامه به بررسی دستاورد‌های فناوری فضایی ایران در یک سال گذشته می‌پردازیم:
گام آینده برای دستیابی به مدار ژئو با ماهواره‌بر سروش و سریر
ایران قصد دارد با توسعه فناوری ماهواره‌بر سروش به مدار ژئو دست یابد. در حال حاضر ۲ هزار ماهواره عملیاتی در فضا وجود دارد که این تعداد متعلق به ۹۲ کشور است؛ البته تنها ۵۸ کشور توان ساخت ماهواره را دارند که از میان این ۵۸ کشور تنها ۱۰ کشور و رژیم صهیونیستی توان پرتاب ماهواره دارند چراکه پرتاب ماهواره پیچیدگی زیادی دارد. در واقع، در حوزه فضا همواره با دو موضوع ماهواره و پرتاب آن سروکار داریم، به همین دلیل باید کشورمان دارای یک پایگاه پرتاب ماهواره باشد. ساخت پایگاه پرتاب ماهواره هم‌اکنون در اختیار ۶ کشور است و ایران رتبه بعدی از نظر توسعه پایگاه فضایی را در اختیار دارد.
اولین ماهواره‌بر ایران سیمرغ نام دارد که ورژن بعدی یعنی نسل سوم آن سریر و در آینده دورتر سروش خواهد بود. به طور مثال، ماهواره‌بر سریر می‌تواند پنج ماهواره را با خود حمل کند. ماهواره‌بر سروش می‌تواند به مدار ژئو برود.
ماهواره‌بر سریر حدود ۳۵ متر طول خواهد داشت، قطر آن نیز مانند سیمرغ ۲.۴ متر و بدنه آن به صورت یکپارچه تا بالا خواهد بود. قطر ماهواره‌بر سروش نیز چهار متر خواهد بود. هنوز مشخص نیست که ماهواره‌بر‌های سریر و سروش چه زمانی پرتاب خواهند شد.
گفتنی است که ماهواره ظفر که یک ماهواره سنجش از راه دور بود، اواخر سال گذشته با ماهواره‌بر سیمرغ پرتاب شد و قرار بود که مدار دایره‌ای حرکت کند. این ماهواره می‌توانست داده‌های دریافتی از فضا را همزمان به ۲۵۶ ایستگاه فضایی در دنیا ارسال کند، اما ماموریت ظفر با شکست مواجه شد، زیرا ماهواره‌بر به سرعت لازم جهت تزریق در مدار مورد نظر نرسید. البته این اتفاق از منظر علمی یک تجربه بسیار خوب برای کشوری، چون ایران که در ابتدای راه پرتاب ماهواره است، به شمار می‌رود. ماهواره ظفر که به دست محققان دانشگاه علم و صنعت ساخته شده، قرار بود قابلیت‌هایی چون تصویربرداری در لحظه (real time) و ارسال پیام متنی و صوتی به‌صورت یک‌طرفه بین دو کاربر را با خود به ارمغان بیاورد.
پرتاب نخستین ماهواره به مدار
نور ۱، ماهواره چند منظوره است که سوم اردیبهشت امسال توسط سپاه پاسداران و به وسیله ماهواره‌بر قاصد از کویر مرکزی ایران با موفقیت در مدار ۴۲۵ کیلومتری زمین قرار گرفت. نخستین کاربرد ماهواره‌های نظامی، تصویربرداری باکیفیت از سطح زمین است. کاربرد دیگر آن‌ها تهیه نقشه توپوگرافی برای هدایت دقیق موشک‌های بالستیک و کروز بوده و از سوی دیگر رصد تحرکات دشمن و برآورد خسارت واردآمده ازجمله قابلیت‌های تصویربرداری فضایی است.
برخی ماهواره‌های نظامی به وسیله رادار‌های SAR فضاپایه حتی می‌توانند اماکن حساس زیر زمین را هم کشف کنند. تصاویر تهیه‌شده توسط رادار‌های SAR قدرت تفکیکی تا ۱۰ سانتی‌متر را دارند. برقراری ارتباطات ماهواره‌ای امن، موقعیت‌یابی نظامی و جمع‌آوری سیگنال از دیگر قابلیت‌های این ماهواره نظامی است.
نور ۱، اولین ماهواره نظامی ایران است که در مدار قرار گرفته است. بیش از ۴۰۰ ماهواره نظامی یا با کاربرد دوگانه نظامی-غیرنظامی در مدار زمین قرار دارد که بخش بزرگی از آن‌ها متعلق به آمریکا، روسیه و چین است. در مجموع تنها نزدیک به ۳۰ کشور جهان چنین ماهواره‌هایی دارند.
تکمیل پیشرفته‌ترین ماهواره
وزیر ارتباطات ماه گذشته از نهایی شدن آزمایش‌های تحویل ماهواره پارس ۱ خبر داد. پارس ۱ پیشرفته‌ترین ماهواره‌ای است که تابه حال در کشور ساخته شده است. این ماهواره سنجشی یکی از پروژه‌های کلیدی پژوهشگاه فضایی ایران و جزء کلاس‌های ماهواره‌های تصویربرداری است که امکان تصویربرداری در شب را میسر می‌کند.
به گفته رئیس پژوهشگاه فضایی کشور، آزمون عملکردی ماهواره سنجشی پارس ۱ به صورت مخابراتی، با استفاده از رک بخش زمینی در باند‌های S، X و UV، نرم‌افزار مرکز کنترل ماموریت و نرم‌افزار دریافت تصویر انجام شد. همچنین از شبیه‌ساز GPS و شبیه‌ساز ایستگاه تعیین موقعیت رادیویی به منظور بررسی عملکرد ماژول‌های مرتبط استفاده شد. آزمون کارایی المان‌های ماهواره مانند چرخ عکس‌العملی، مغناطیس‌سنج، عملگر مغناطیسی، ژیروسکوپ، سنسور خورشید، سنسور ستاره، محموله‌های تصویربرداری و سنسور‌های حرارتی نیز در بستر‌های آزمون اختصاصی، پیش‌تر با موفقیت انجام شده است.
ناهید ۱ و ۲ آماده پرتاب شدند
وزیر ارتباطات همزمان اواخر سال گذشته در پیامی اعلام کرد طراحی و ساخت ماهواره مخابراتی ناهید ۱ به پایان رسیده و هم‌اکنون آماده پرتاب است. مدل مهندسی ماهواره ناهید ۲ نیز به پایان رسیده و مراحل ساخت مدل کیفی و پروازی آن در دست اقدام است. دوربینی که روی این ماهواره تعبیه شده، امکان ارسال تصاویر را فراهم می‌کند؛ البته مأموریت اصلی ماهواره ناهید تصویربرداری نیست. فناوری که با پرتاب این ماهواره برای اولین بار در ایران و در ماهواره‌های ایرانی مورد استفاده قرار می‌گیرد امکان باز شدن سلول‌های خورشیدی پس از قرارگیری در مدار است و این فناوری می‌تواند نیاز ما را برای منظومه‌های مخابراتی تکمیل کند.
پروژه ماهواره مخابراتی ناهید ۲ طی قراردادی بین پژوهشگاه فضایی ایران و سازمان فضایی ایران به اجرا درآمده است. ماهواره ناهید ۲ یک میکرو ماهواره مخابراتی است که برای انجام ماموریت‌های مخابراتی در مدار LEO و توسعه تکنولوژی زیر سیستم‌های حساس ماهواره‌های مخابراتی ژئو طراحی شده است. این ماهواره قابلیت انجام ماموریت‌های متعددی را دارد، که در دو دسته اولیه و ثانویه تعریف شده‌اند. در ماموریت‌های اولیه تمرکز بر توسعه و تست تکنولوژی‌های اساسی مورد نیاز، از جمله آزمون انتقال مداری با استفاده از پیشرانش تک مولفه‌ای و دستیابی به عمر عملیاتی دو سال است.
