به گزارش سراج24، کتاب «از جنگ تا دفاع مقدس، متن و حواشی» شامل بخشی از تاریخ شفاهی جنگ ایران در گفتگو با ۲۰ تن از مسئولان، متخصصان، محققان، نویسندگان، شعرا و فیملسازان جنگ تحمیلی، عصر دوشنبه ۱۱ آذر در خانه گفتمان شهر برگزار شد.
مرتضی سرهنگی، نویسنده ادبیات دفاع مقدس در ابتدای این‌نشست، ظهور ادبیات جنگ را از بازتاب‌های این رخداد در جوامع مختلفی همچون آلمان، فرانسه، روسیه و ایران عنوان کرد و گفت: همه جنگ‌ها در یک روز و ساعت معینی شروع و تمام می‌شوند، اما دامنه مطالعاتی آنها تا قرن‌ها کشیده می‌شود. سربازان به خانه‌ها برمی‌گردند و از خاطرات‌شان می‌گویند. بعد از مدتی از پایان جنگ‌ها، تحقیقات در زمینه‌های مختلف جنگ شروع می‌شود.
وی افزود: در جنگ‌های دفاعی از آن‌جا که مردم عادی هستند که با عشق از وطن خود دفاع می‌کنند، خودبخود این جنگ‌ها به یک پدیده اجتماعی تبدیل می‌شوند. آن‌چنان که روحیه مقاومت و دفاع مردم ایران در نقاشی، هنرهای تجسمی و ادبیات بازتاب پیدا کرده و هنرمندان نیز با این روش در جریان دفاع مقدس به مردم پیوستند.
حبیب‌الله صادقی از بنیانگذاران و پیشکسوتان نقاشی انقلاب و هنرمندان دفاع مقدس و مقاومت، نیز در ادامه این نشست، با اشاره به حوادث و جنگ‌های مختلفی که ایرانی‌ها در طول تاریخ با آن مواجه بوده‌اند، گفت: ایرانی‌ها هیچگاه جنگ‌افروز نبودند و همیشه برای دفاع از میهن وارد جنگ شدند. بین مدافعان همیشه راویانی بوده اند که دل در گروی معرفت مردم داشتند و وفادارانه و فداکارانه، مشاهدات خود از جنگ و دفاع مقدس را با هنرشان به ثبت رسانده‌اند.
وی ضمن تقدیر از بانیان دفتر هنر و ادبیات مقاومت حوزه هنری، مرتضی سرهنگی و هدایت‌الله بهبودی، گفت: موضوع هنر دوران انقلاب اسلامی، فرایندی است که در بخش‌های تجسمی، گفتاری و نوشتاری در یک پیوند و پیوستگی قرار دارد و نمی‌توان آنها را از یکدیگر جدا کرد و این حاصل زحمات همه دستاندرکاران این عرصه است.
بهنام زنگی گرافیست و مدرس دانشگاه سخنران دیگر این‌نشست درباره اهمیت کتاب‌های دفاع مقدس از نگاه یک ناشر خصوصی گفت: «یکی از اصلیترین مسایلی که باعث شده که هنر جنگ در کشورما از بدنه جامعه فاصله پیدا کند، غیرمردمی بودن آن است. ما سعی کردیم که از هنر جنگ حمایت کنیم، اما ذات این حمایت‌ها، ما را به سمت دولتی‌شدن هدایت کرده و متاسفانه این مساله، آفت هنر و ادبیات جنگ شده است.
وی در بخشی از سخنانش گفت: وقتی با نمونه‌های موفق جنگ در دنیا مواجه می‌شویم که بیش از نیم قرن از اتمام آنها گذشته، اما مردم هنوز به قربانیانشان با احترام نگاه می‌کنند و حتی نسل‌های بعد به آنها تعلق خاطر دارند. اما متاسفانه در کشور ما این ارتباط مردمی گسسته شده است.
زنگی، مردمی بودن هنر جنگ را با توجه و اهمیت دادن به مطالعات و پژوهش‌ها در این زمینه مهم و مرتبط دانست و گفت: کتاب دکتر خانی گونه‌ای از سبک تاریخ شفاهی جنگ است و جای خالی این گونه‌کتاب‌ها در فرهنگ و ادبیات جنگ ما خالی است. این حق ماست که روایت‌های مختلف درباره دفاع مقدس را بشنویم و بدانیم بیان و ثبت وقایع جنگ و دفاع مقدس یک وظیفه فرهنگی و علمی مهم است تا در اختیار نسل‌های بعد قرار بگیرند. تاریخ شفاهی، وقتی صادقانه، درست و بدون قضاوت فردی و شخصی باشد، می‌تواند روایتی قابل اعتماد و استناد میان نسل‌های حال و آینده شود.
مینو خانی مولف کتاب نیز در این‌نشست گفت: هنرمند وقتی در بستر جنگ قرار می‌گیرد، گویا همه سوژه‌های ممکن برای خلق اثر در دسترس اوست اما این لایه رویی واکنش هنرمند به جنگ می‌تواند باشد. هنرمندان و نویسندگانی که من با آنها صحبت کرده‌ام، جنگ بخشی از زیست اجتماعی آنها بود. خیلی از آنها رفتند بجنگند اما نتوانستند و به جای آن سلاحی که می‌توانستند با آن کار کنند را در اختیار گرفتند. همان‌گونه که آقای حاتمی‌کیا دوربینش را و مرتضی سرهنگی و دکتر صادقی با قلم‌شان در این جنگ مشارکت کردند.
این استاد دانشگاه ادامه داد: اتفاق چند سو و قابل توجه در این واکنش‌های هنرمندانه، این است که هنرمندان حلقه واسطی شدند میان وقایع جنگ و مردمی که در شهرها و دور از فضای جنگ بودند. هنرمندان با تاثیرپذیری از جنگ، آثار هنری و ادبی خلق کردند که بستر اتصال مردم با جنگ را فراهم کرد؛ تا تعهد و مسوولیتی که باید با کارهای پژوهشی شناخته و به مردم شناسانده شود.
انتهای پیام/
