دوران عاشقی در سینما انقلاب نقد و بررسی شد

به گزارش سراج24، فیلم سینمایی "دوران عاشقی" شب گذشته با حضور "علیرضا رئیسیان" به عنوان کارگردان، "فرهاد اصلانی" بازیگر، "مهسا محبعلی" نویسنده و با حضور "سینا کلهر" مدیر دفتر فرهنگی مرکز پژوهش های مجلس به عنوان کارشناس مسائل خانواده در سالن "سوره مهر" حوزه هنری برگزار شد.

 

ابوالفضل اقبالی مجری برنامه در ابتدای این نشست نقد و بررسی در سخنانی گفت: برخلاف نشست هایی که بعد از اکران یک فیلم برگزار می شود و پیرامون آن فیلم به بحث می پردازند و مباحث بیشتر ناظر بر فرم اثر و بحث های هنری کار است. اما این جلسه قرار نیست تمرکز ما بر روی این بحث باشد بلکه درنظر داریم اینجا به موضوع اثر بپردازیم و به بهانه پرداختن به این موضوع به تحلیل کلان تر مسئله ای که کارگردان به آن اشاره کرده بپردازیم.

 

وی افزود: بحث خود را با طرح پرسشی از کارگردان و تهیه کننده این اثر آقای رئیسیان شروع می کنم. معمولا درمورد محتوی و مضمون فیلم از کارگردان پرسشی نمی کنند که منظور و هدف شما در این فیلم چیست؟ زیرا کارگردان پاسخ می دهد تمام حرف هایی که قصد بیان آن را داشتم در فیلم خود آورده ام. بر این اساس مخاطلب برداشت خود را انجام می دهد و نظر خود را بیان می کند.

 

مجری برنامه ادامه داد: پرسشی که من دارم این است که از رئیسیان به عنوان کارگردان درخواست می کنم که مقداری از منظر نگاه خود مسئله ای را که به آن پرداخته اند و درک کرده بودند و به خاطر پرداخن به آن مسئله دوربین به دست گرفتند و اثری را تولید کردند روایت کلان و اجتماعی خود را ابتدا برای ما تبیین کنند. در حقیقت قصد داریم روایت کلان تر کارگردان را داشته باشیم.

 

علیرضا رئیسیان کارگردان فیلم دوران عاشقی پس از صحبت های مجری برنامه در سخنان ابتدایی خود گفت: تیتراژ فیلم با صدای خوب آقای اصلانی است که در آن می گوید "دور عاشقی گذشت و نوبت ماست، هرکسی پنج روز نوبت اوست". موضوعات و محورهای این فیلم درمورد فقدان عشق است. بنابر این فیلم ایجاد بحران می کند. این بحران در شخص، نهاد خانواده و اجتماع و سپس در سطح کلان نشان داده می شود.

 

سپس مهسا محبعلی نویسنده فیلمنامه دوران عاشقی در ادامه نشست در سخنانی گفت: همانگونه که آقای رئیسیان فرمودند باید عرض کنم که محور فیلمنامه در مورد زوان عشق و یا به عبارتی پیرامون فقدان عشق است. در حقیقت به این موضوع می پردازیم که زوال عشق چه بحران هایی را در درون خانواده ایجاد می کند. در این بین خانواده به عنوان هسته اولیه جامعه چه آسیبی می بیند.

 

وی افزود: بحران و زوال عشق موجب ایجاد بحرانی در جامعه می شود و در فیلم می بینیم که نقش آقای اصلانی در فیلم به نوعی بیانگر فقدان و زوال عشق است. این بحران یکی از بحران هایی است که در سطح جامعه داریم و اگر درصد طلاق را که از آقای رئیسیان امروز شنیدم از هر 3 ازدواج یکی به طلاق منجر می شود. بر این اساس این بحرانی است که نویسنده و کارگردان نمی تواند از آن عبور کند و آن را نادیده بگیرد.

 

این نویسنده ادامه داد: اگر بخواهیم این بحران را نادیده بگیریم به نوعی به خود و جامعه دروغ گفته ایم. ما در این فیلم سعی کردیم یک جور نقد و به زیر سوال بردن شیوه ازدواج و مشکلاتی که این قرارداد اجتماعی در جامعه آن هم در فقدان عشق ایجاد می کند بپردازیم.

 

در ادامه این نشست نقد و بررسی سینا کلهر مدیر دفتر فرهنگی مرکز پژوهش های مجلس به عنوان کارشناس مسائل خانواده در سخنانی گفت: قصد دارم در این نشست نقد و بررسی شفاف از موضعی صحبت کنم که فکر می کنم حق من است. بر این اساس آن احساسی است که با دیدن فیلم در من پدیدار شده و فکر می کنم که کارگردان، تهیه کننده و همه افرادی که این فیلم را ساختند دنبال چنین چیزی بودند.

 

وی افزود: علت اینکه در این نشست حاضر شدم این موضوع بود که مدتی است که به دلیل بحرانی که همه ما در حوزه خانواده با آن آشنایی داریم پدید آمده و حد آن چقدر است. البته این اماری که از میزان طلاق در جامعه ارئه می دهند نیز جای بحث دارد زیرا از آمار طلاق در استان های ایلام، سیستان و یزد که از هر 10 ازدواج یکی طلاق است تا تهران و کرجی که از هر 3 ازدواج یکی طلاق است با آمارهای متفاوتی روبرو هستیم.

 

مدیر دفتر فرهنگی مرکز پژوهش های مجلس ادامه داد: اگر از همه این آمارها یک میانگین بگیریم همین آمار از هر 6 ازدواج یک طلاق نیز ما را نگران می کند. این نگرانی موجب شده بود این سوال را از خود بپرسم که چرا افراد اینگونه رفتار می کنند و اینقدر راحت همه چیز را به هم می ریزند؟ و خیلی راحا از مهمترین اتفاق زندگی خود صرفه نظر می کنند. یک جواب دادند و آن جواب علت حضور من در این نشست نقد و بررسی است.

 

کلهر خاطرنشان کرد: جواب هم این بود که افراد بر اساس دانش روزمره خود و دانشی که از زندگی خود دارند و آن را از فیلم ها، سریال ها و رمان ها بدست می آورند و بر آن اساس هم رفتار می کنند. یکی دو ماه دنبال این موضوع بودم تا این دانش را پیدا کنم. به نگات جالبی برخوردم. یکی از این موارد این بود که خیلی ها نسبت به هم خیانت می کنند. سپس به دنبال این موضوع رفتم که در واقعیت و در دنیای واقعی هم همینقدر افراد نسبت به هم خیانت می کنند؟ اما به این نتیجه رسیدم که چیزی که در واقعیت می بینم نسبت به تصورات من خیلی متفاوت است.

 

وی اضافه کرد: برای همین هم برای من خیلی هیجان انگیز بود که یک نفر با این موضوع درگیر شده است. بر همین اساس می خواستم ببینم که ان فرد با این دانش روزمره چکار می کند. قصد دارد به افراد بگوید وضع آنگونه که تو فکر میکنی نیست. وضع به گونه دیگری است و در مورد اینی که بهت گفته اند کمی تامل کن. ولی واقعیت امر این است که وقتی فیلم را دیدم و حالا که با اهداف و نیات سازندگان آن آشنا شدم مقداری ناامید شدم.

 

این کارشناس مسائل خانواده یادآور شد: من اگر بودم که هستم از این فیلم چه فهمیدم؟ فیلم به من می گوید مراقب باش ولی درست همان لحظه به من می گوید ببین نمی توانی مراقب باشی ! این فیلم من را در یک تناقض و تنگنایی قرار می دهد و به یک بحران دعوت می کند. در حقیقت راه حلی هم که به من می دهد بحرانی ترین وضعیت است. من واقعا نمی دانم مشکل نقشی که آقای اصلانی بازی می کند چه چیزی است. قصد جدا کردن محتوی و فرم را ندارم ولی هرچی هست من اثری را دیدم که بحران و زوال عشق را در آن ندیدم.

 

کلهر تصریح کرد: این جسارتی که کارگردان از خود نشان داده و با چنین بحرانی درگیر شده است را واقعا ستایش می کنم. اما وقتی آدم وارد یک موقعیت بحرانی می شویم همان لحظه هم سقوط خود را آغاز می کند. در حقیقت آدم نمی تواند از آن بحران خارج شود. به عبارتی بهتر ان جمله ای که قصد بیان ان را داشتم این بود که فیلم بحرانی را به من نشان می دهد و من را در آن بحران قوطه ور می کند. 

 

ابوالفضل اقبالی مجری برنامه در سخانی گفت: معتقد هستم که امروز یک فیلم شریف و سنگینی را دیدم. فیلمی که مبتذل نبود و برای خود وزن، احترام و شخصیتی را به همراه داشت. از این جهت من از کارگردان و عوامل فیلم تشکر می کنم. اما موضوعی که ذهن من را به خود مشغول کرده این است که کارگردانی که می آید در مورد موضوعی کاملا حساس و پیجیده اجتماعی یک اظهار نظری را می کند و در بسیاری از جاهای اثر او یک تبیین کاملا مختص خود کارگردان و عده ای دیگر را بازگو می کند از کجا سرچشمه می گیرد؟ 

 

وی افزود: کارگردانی که احتمالا کارشناس مسائل اجتماعی نیست و رسالت او ساخت یک اثر هنری است وسبقه کارشناس یک اجتماع را ندارد چطور یک کارگردان به خود این اجازه را می دهد که در مورد یک مسئله ای که به نظر کارشناسان علوم انسانی و علوم اجتماعی یک مسئله قامض است، مسئله صیغه، ازدواج مجدد و مسئله خیانت در خانواده و حتی مسئله زوال عشق اظهار نظر کند؟

 

این مجری ادامه داد: من مخاطب از این اثر این را فهمیدم که حتی اگر مردی در فضای خانوادگی خود با یک فضای نامطلوب از سوی همسر خود روبرو شود زنی دارد که زن زندگی نیست و زن جامعه است. در حقیقت چیزی که از لیلا حاتمی در این فیلم می بینیم زنی است که شوهر او با دستپخت مادر او چاق شده، هر وقت بچه او به مادر رسیده او کار داشته، خانه او بهم ریخته است و . . . کدهای فراوانی که در فیلم می توانیم آنها را ببینیم که نشان می دهد این زن فردی نیست که بتواند در خانه محیطی گرمی برای همسر خود باشد.

 

اقبالی اضافه کرد: حالا اگر مرد با این فضا روبرو شود و ازدواج مجددی کند و صیغه نامه کاملا قانونی و شرعی داشته باشد باز هم مرد خیانت کرده است. حتی در فیلم هم می بینیم که خود مرد هم معترف می باشد که خیانت کرده است. سوال من این است که کارگردان بر اساس کدام منظر و رویکرد به این نتیجه رسیده که این عمل مرد خیانت است؟ 

 

علیرضا رئیسیان کارگردان این فیلم در ادامه برنامه در سخنانی گفت: شما در ابتدا فرمودید من به چه اجازه ای این فیلم را ساختم. بر همین اساس دفعه بعد من می آیم اینجا و اجازه می گیرم. من دفعه بعدی که خواستم فیلمی بسازم می آیم و اجازه می گیرم و اگر فضای فیلم سازی مناسب بود فیلم می سازم. اساسا جمله ای که "شهاب حسینی" در فیلم بیان می کند نظر خود او است و نه نظر فیلم ساز برای اینکه فیلم ساز کدهای دیگری دارد که این موضوع را رد می کند. 

 

وی افزود: زیرا حرکت شهاب خسینی در فیلم و در صیغه خلاف قانون نیست زیرا همه مسائل قانونی و شرعی را رعایت کرده است. اما عرف اجتماعی از دید برخی ها این هست که او خیانت کرده است. ولی این اقدام از نظر من خیانت نیست. نکته دیگر اینکه اگر کسی در مورد موضوع خیانت فیلم بسازد. آن وقت اشکال این کار او چیست؟ این موضوع در فیلم یک موقعیت اجتماعی و دراماتیک است. این موقعیت دراماتیک ابعاد و شخصیت های مختلفی دارد. 

 

این کارگردان ادامه داد: شما به عنوان مجری اشاره کردید که من در فیلم به نوعی قضاوت کردم. این درحالی است که من اصلا هیچ قضاوتی نکردم. کجای فیلم من قضاوت کردم؟ حتی من در این فیلم اقدام به دادن راه حل خاصی هم نکرده ام. اتفاقا من کاملا در ساخت فیلم بی طرف بودم. در فیلم هر شخصیت شرایط و داستان خود را می گوید و مخاطب در هر مقطعی حق را به زن و یا شوهر او می دهد.

 

رئیسیان خاطرنشان کرد: در فیلم می بینیم که در هر منظری حق با هرکدام از 3 بازیگر اصلی فیلم است. از طرف دیگر هم هر 3 شخصیت اشتباهاتی را هم مرتکب شده اند. هم زن که از وظایف عاشقانه به عنوان همسر غفلت کرده و هم میترا که وقتی فهمیده همسر لیلا حاتمی متاهل است و این رابطه را ادامه داده و هم شهاب حسینی در نقش همسر لیلا حاتمی که در این وضعیت خود را قرار داده است.

 

وی اضافه کرد: اصلا دیدگاه شما را در مورد این فیلم قبول ندارم. زیرا دوران عاشقی اصلا اینگونه ساخته نشده و اینگونه نباید به آن نگاه کرد که شما یک قضاوتی داری و ان را بر روی فیلم قرار می دهی. این درحالی است که فیلم را باید به عنوان یک فیلم ببینیم. ابتدا باید فیلم را دید از آن لذت برد و سپس اگر نقدی درمورد آن داریم بیان کنیم. البته در این میان نقد هم رای خود یک اصولی دارد. 

 

این کارگردان تصریح کرد: از هر منظری که شما نگاه کنید کل محور ادبیات کلاسیک ما همین موضوع است. در ان هم همه نوع قصه ای است. از داستان حضرت یوسف بگیرید تا قصه لیلی و مجنون و شیرین و فرهاد و خسرو و شیرین که محور همه این داستانها عشق است. نکته دیگر اینکه عشق آن هم در صورت غیر متعارف ان و نه به صورت قراردادی آن است. پس باید همه آنها را محاکمه کنیم؟!

 

ابوالفضل اقبالی مجری برنامه در بخش دیگر برنامه گفت: قبلا در مورد کیفیت جلسه توضیح دادم. قرار نبوده در این جلسه نسبت به اثر شما نقدی صورت بگیرد. بلکه قرار بوده در این نشست یک همفکری کاملات مسالمت آمیز بین اصحاب علوم انسانی با اصحاب هنر که شما یکی از بزرگان آن هستید صورت بگیرد. قرار هم هست که هرکسی کار خود را انجام بدهد. یعنی شما به عنوان اهالی هنر کار خود را بکنید و آقای کلهر و دوستان حاضر در سالن قرار است تحلیل اجتماعی و کار کارشناسی ارائه بدهند.

 

وی افزود: من نظر برخی از دوستانی را که فیلم را دیدند پرسیدم به نظر من و آنها شهاب حسینی و فرهاد اصلانی در فیلم کار اشتباهی را انجام داده اند. حتی جایی لیلا حاتمی به شهاب حسینی می گوید که اگر این کار را من انجام داده بودم آن وقت چی؟! شما اصلا ببینید که این دیالوگ جزء خطوط قرمز ما است. 

 

علیرضا رئیسیان در پاسخ به مجری برنامه گفت: شما دیالوگ را درست متوجه نشده اید. لیلا حاتمی نمی گوید اگه من می رفتم و مرد دیگری را می اوردم بلکه می گوید در مقطعی که تو این حرف را به من میزنی من می توانم این حرف را به تو بزنم. برداشت شما کاملا متفاوت با روح واقعی دیالوگی است که در این مقطع از فیلم بین لیلا حاتمی و شهاب حسینی درمی گیرد.

 

وی افزود: من در این فیلم درباره ازدواج مجدد قضاوت نکردم. من می گویم وقتی عشق از بین می رود همه گونه خطایی اتفاق می افتد. هم در سیاست، هم در اقتصاد، هم در اجتماع، هم در علوم انسانی و هم در متافیزیک شاهد این خطا هستیم و خواهیم بود. اگر این موضوع از نظر شما غلط است بگویید تا من پاسخ های آن را بیان کنم. 

 

ابوالفضل اقبالی مجری برنامه خطاب به مهسا محبعلی نویسنده فیلمنامه گفت: به نظر شما این اثر که در مورد زوال و فقدان عشق است آیا دارای رویکری زنانه نسبت به عشق نیست؟ آیا عشقی که در این اثر به تصویر کشیده شده عشقی نیست که فقط نزد خانم ها شرافت دارد و از ان طرف آقایان عشق را به عنوان بهانه ای برای دستیابی به سایر مقاصد خود بهره می برند است؟ 

 

مهسا محبعلی نویسنده فیلمنامه در ادامه این نشست در پاسخ به سوال مجری گفت: یونگ در مقاله خود در زمان بروز و رواج مدرنیته در اروپا تحلیل جالبی می کند و می گوید که عشق زمانی که مرد به عنوان کارگر و کارمند زندگی روزمره ای نداشت که تمام ذهن او را اشغال کند بخصوص در طبقه اشراف، مردها فراقت بیشتری داشتند برای اینکه فضای عاشقانه ای شکل بگیرد. در حقیقت می بینیم که تمام رمانس های دنیا هم در این دوره نوشته شده است.

 

وی افزود: اما بعد از ورود به دوره صنعتی و مردن مرد به عنوان تامین کننده مالی خانواده برای او درگیریها و مسئولیت هایی ایجاد می شود که همه اینها موجب می شود از عشق فاصله بگیرد. ولی زن به دلیل عشق و علاقه مادرانه خود و اینکه هنوز وارد درگیری های اجتماعی و بیرون از خانه نشده هنوز در نوستالاژی آن دوره رمانس باقی مانده اند و هنوز که هنوزه در حال جستجو به دنبال عشق هستند.

 

این نویسنده ادامه داد: به طور مثال می توان به فیلم تایتانیک اشاره کرد که مخاطبان این فیلم در زن ها 4 برابر مردها بود. این فیلم در حقیقت به نوعی تقابل عشق با قرارداد اجتماعی بود. در این فیلم همه مخاطبان به اتفاق آرا طره آقای "لئوناردو دی کاپریو" و "کیت وینسلت" را می گرند. بر این اساس می بینیم که بیشتر مخاطب های این فیلم زن هستند. در حقیقت این زنها هستند که نوستالاژی بازگشت به آن زمان را دارند.

 

محبعلی خاطرنشان کرد: در فیلم "دوران عاشقی" این زن و شخصیت "لیلا حاتمی" است که به دلیل شخصیت و موقعیت اجتماعی و کار و مقدم دانستن کار و حرفه خود بر عشق باتوجه به اینکه با تعهدات خود در چارچوب خانواده عمل کردند و خانواده کاملا پابرجاست ولی از نظر حسی بیشتر به سمت حرفه خود انرژی گذاشته است. برای همین دلیل هم هست که شخصیت شهاب حسینی در فقدان عشق می رود و زن دیگری را صیغه می کند.

 

وی اضافه کرد: در این فیلم هدف این است که بگوییم قضاوتی نمی شود کرد و همه حق دارند. در حقیقت یک اثر هنری خوب دقیقا این است که به این نقطه برسد. کار جامعه شناس ها و پژوهشگران علوم انسانی و اجتماعی تحقیق و پژوهش و پیدا کردن راه برون رفت از این بحران است ولی کار هنرمند این است که فقط این بحران را نشان بدهد. مخاطب اگر می رود فیلم را می بیند و سپس با بحران از سالن خارج می شود نشان دهنده این است که فیلم موفق بوده است. زیرا علامت سوال بزرگی در ذهن شما ایجاد کرده و این هدف یک اثر 

 

هنری است.

 

این نویسنده تصریح کرد: هدف اثر هنری این نیست که پیام اجتماعی بدهد، نصیحت کند و قضاوت کند بلکه هدف اثر هنری این است که مخاطب را در موقعیت بحران قرار بدهد و موجب حرکت این بحران در ذهن مخاطب شود تا مخاطب با ان بحران سالن سینما را ترک کند. در این اساس این اتفاق برای این فیلم هم رخ داده است. اما باید بدانیم که هیچکدام از این افراد نه معصوم هستند و نه مقصر می باشند. زیرا همه آنها قربانی موقعیت های اجتماعی هستند و شرایطی به آنها تحمیل شده که همه آنها حق دارند.

 

در ادامه برنامه ابوالفضل اقبالی مجری برنامه خطاب به فرهاد اصلانی این سوال را مطرح کرد که آیا اساس بازیگر برای ارتباطی که باید با نقش خود برقرار کند باید رویکرد حاکم بر اثر را بپذیرد و با ان همدل و همزبان باشد؟ یا اینکه در موقعیت پذیرش آن رویکرد هم نباشد باز هم می تواند آن نقش را بازی کند؟ و سوال دیگر اینکه آیا افرادی در جامعه هستند که نمونه شخصیت و نقش شما در فیلم دوران عاشقی باشند؟

 

فرهاد اصلانی نیز در پاسخ به سوال مجری گفت: راستش من اول بحث کمی دجار افسردگی شدم و وضعیت من شبیه فردی است که در حال مکالمه با موبایل بوده و موتوری موبایل او را ربوده است. در حقیقت هنوز بهت زده ام. دوستان درست از وسط دعوا شروع کرده اند. برای همین تا دقایقی نمی توانستم موقعیت خود را در این نشست پیدا کنم. من 6 سالی است که کار می کن و مورد غضب حوزه هنری هستم و با پارتی آقای رئیسیان امروز در این نشست حضور پیدا کرده ام. 

 

وی افزود: به نظر من این دعوا حل نمی شود. زیرا سالهاست که ادامه دارد. قشر فکری ما هم کماکان در جایگاه متهم قرار دارند. به نظر من شما از فیلتر خاضی و فیلتر خودتان به فیلم نگاه می کنید. بر این اساس اگر جواب ندهد با فیلتر شما پس فیلم بدی است. برای همین علت است که من فکر می کنم در این مملکت دیالوگ برقرار نمی شود. ما دچار دسته بندی های مختلفی شده ایم و دائما هم به این دسته بندی ها افزوده هم می شود. 

 

این بازیگر ادامه داد: به نظر من ما با هم گفتگو نمی کنیم و فقط در حال متهم کردم هم هستیم. فکر می کنم که فلسفه کار هنری این است که قضاوت انجام ندهد. بر این اساس در این فیلم مبنا قضاوت نبوده است. در حقیقت این مخاطب است که باید در نهایت نتیجه بگیرد که چه نتیجه ای را با خود بعد از پایان فیلم از سینما بیرون ببرد.

 

اصلانی خاطرنشان کرد: شما با یک بار دیدن فیلم خیلی زود دچار قضاوت می شوید. شما ببینید که دو نویسنده خانم پای کار هستند و همینطور آقای رئیسیان به همراه یک تیم حرفه ای در این پروژه حضور دارند. هرکدام از این دوستان اندیشه خود را دارند و همه نزدیک به یک سال همراه این پروژه بوده اند. بر همین اساس هم فکر نمی کنم که کسی نیت بدی داشته باشد و یا متهم به جریانی شود. من اعتقاد دارم که تعداد شخصیت در فیلم هستند که هرکدام در موقعیتی قرار گرفته اند و هرکدام دچار پارادوکسی هستند و همه انها سوال برانگیز هستند.

 

وی اضافه کرد: این فیلم به نظر من پر از پرسش است. من شخصیتی را بازی می کنم که زائیده یک اقتصاد بیمار است. فردی است که نبض بازار را در دست دارد و فکر می کند که همه چیز را می تواند بخرد. حتی زن بخرد. حتی در بخشی از فیلم با اعتماد به نفس می گوید من حلش می کنم و با اعتماد به نفس هم این حرف را بیان می کند. متاسفانه ما چپ و راست اخبار این جور افراد را می بینیم و می شنویم که در این مملکت به کجا رسیده اند.

 

این بازیگر تصریح کرد: ما در فیلم در مورد لیلا حاتمی زنی را می بینیم که قانونمند است ولی همین قانون در مورد او کارایی ندارد. از ظرف دیگر ما مردی را می بینیم که دچار مشکل است. او دچار کمبود است. کاری را کرده و حالا مسئولیت آن را نمی پذیرد. من فکر می کنم که فیلم ساز نخواسته در جایگاه هیچ کدام از این افراد حاضر در فیلم قرار بگیرد. فیلم ساز فقط واقعیت هایی را نشان داده که هست و وجود دارد. 

 

اصلانی ادامه داد: کاری که شما می کنید من را یاد آن زمانی می اندازد که اتفاقات پر رنگ سیاسی در مملکت رخ می داد و همزمان هم سریال "مختار نامه" پخش میشد. دو مفسر هم می نشستند و فیلم را تفسیر می کردند. این درحالی است که به نظر من این سریال نیازی به تفسیر نداشت. خود مخاطب باید اثر را ببیند و نمی شود که ما حلقه واسطه ای بین اثر و مخاطب باشیم. مشکل ما در این مملکت مونولوگ است. ما بیشتر به این نیاز داریم تا با هم دیالوگ کنیم. همچجنین بهتر است تا منصفانه به این فیلم نگاه کنیم.

 

سینا کلهر مدیر دفتر فرهنگی مرکز پژوهش های مجلس در بخش دیگر برنامه در واکنش به سخنان بیان شده از سوی عوامل فیلم "دوران عاشقی" گفت: من واقعا دنبال اینکه شما را به عنوان کارگردان فیلم متهم کنم نبودم. مخصوصا کنار فردی هستم که در این سیتم نشان درجه یک هنر به او داده شده است. در حقیقت وقتی به فردی نشان درجه یک هنر می دهند نشان می دهد که بالاخره سیتم تصمیمی درمورد او گرفته است.

 

وی افزود: بر این اساس این فرد به اندازه کافی بزرگ است. او انقدر بزرگ است که می توانم احساس خود را صادقانه به او بگویم و باید شنیده هم بشود. بله مونولوگ است. اما آیا ما متهم هستیم؟ اصلا تمام این برداشت های ما ناشی از درک غلط و سواد کم سینمایی ما است و ما اصلا نمی فهمیم که هنر چیست. اما مگه منظور من این بود که آقای رئیسیان بیاید و بشود عینا آقای سلحشور؟ 

 

مدیر دفتر فرهنگی مرکز پژوهش های مجلس ادامه داد: یک اثری ساخته شده و آن اثر در من مخاطب تاثیر گذاشته است. این یعنی اثر او موفق است و موجب نشده که سالن را ترک کنم و بگویم این فیلم برای دیدن نمی ارزد. آده ام تا به کارگردان آن بگویم که به اندازه کافی این نقدهای فرمی را شنیده ای و نقدهای تخصصی در مورد فرم ها و شخصیت ها و کیفیت فیلمنامه به انداه کافی بیان شده است. من اینجا می خواهم صادقانه یک صدای دیگری را بگویم که ان طرف وقتی مخاطب می نشیند آن صدا است. 

 

کلهر خاطرنشان کرد: این جمله قضاوتی نمی شود کرد و همه حق دارند، این برگترین قضاوت است و خیلی جرات می خواهد کسی بیاید و این را در پرده سینما بیان کند. این موضوع بدن من را می لرزاند. این درحالی است که می دانم شما مسئولیت دارید و مسئولیت اثر خود را می پذیرید. شمای کارگردان ذهن مخاطب خود را می سازید. کارگردانی که آنجا بر روی صندلی های سالن و روبروی پرده سینما می نشیند. ساختن ذهن یعنی اینکه من نوعی فردا با همسر، دختر و مردم جامعه خود همانگونه که در فیلم به من نشان می دهی رفتار می کنم. 

 

علیرضا رئیسیان در پاسخ یه صحبت های کارشناس برنامه گفت: ببینید یک فیلم ساز ابزارهایی دارد که حرفی را که اول مسئله او شده و بعد در جمع همکران خود دارد ایجاد می کند و بعد به مخاطب می دهد دغدغه او است. اگر از این زاویه بخو.اهیم نگاه کنیم من قطعا بی طرف هستم ولی خنثی نیستم. من با صحنه ای که ایجاد می کنم شما مخاطب را از طریق احساس تحت تاثیر قرار می دهم و در ادامه شما به فکر فرو می روید.

 

وی افزود: بنابر این اندیشه ای دغدغه من می شود. سپس می آیم و حس را در قالب اثری و یا هنری با آن مخلوط می کنم و سپس این حس را به شما مخاطب منتقل می کنم و اگر شما تحت تاثیر قرار گرفتی به آن فکر می کنی و این چرخه را فرآیند هنری می نامند. زیرا من که مصلح اجتماعی نیستم و اصلا هم خود را در آن جایگاه نمی دانم. ولی به عنوان یک فیلم ساز و یک هنرمند حتما موضع خود را دارم. زیرا نمی شود که اصلا یک انسان موضع نداشته باشد.

 

این کارگردان ادامه داد: من نسبت به هر شخصیتی قضاوت نمی کنم و بی طرفانه طرح مسئله می کنم. باز هم تکرار می کنم که این بی طرفانه بودن به معنای خنثی بودن نیست. من کارگردان چارچوب و قائده ای برای ساخت یک اثر دارم و نمی توانم اینقدر فراتر از آن حرکت کنم زیرا اگر اینگونه عمل کنم دیگر مخاطب من چیزی از فیلم متوجه نمی شود و این فیلم دیگر به دردی نمی خورد.

 

رئیسیان تصریح کرد: مسئله من عشق است و در این 27 سال که 6 فیلم ساخته ام تمرکز همه این فیلم ها بر عشق بوده است. نکته دیگر اینکه محور این بیان من در فیلم های خود همیشه زن بوده است. برای این رویکرد خود هم باز هم دلیل دارم که چرا رن ها را محور بیان سینمای خود قرار می دهم. بر این اساس اگر من موضع نداشتم اصلا این فیلم را نمی ساختم و میرفتم جای آن یک فیلم کمدی می ساختم. پس من موضع دارم که این بحث را در فیلم خود مطرح کردم.

 

وی ادامه داد: امروز من در آمارها و بازخوردهایی که از این فیلم شده می دیدم مشاهده می کردم که بخش قابل توجهی از مخاطبان اعتقاد داشتند که این فیلم را باید چند مرتبه دید. باید این فیلم را حداقل دو بار دید زیرا پر از جزئیاتی است که موجب شده من دو سال برای ساخت آن فکر کنم. من همینجوری کار را فیلمبرداری نکرده ام که بعد از پایان فیلمبرداری بروم دنبال کار خودم و بعد هم بگویم چه فروش خوبی داشته است.

 

ابوالفضل اقبالی مجری برنامه پس از سخنان رئیسیان گفت: آخری فیلم وقتی شهاب حسینی خانه را ترک می کند یعنی اینکه تو باید از این خانه بروی و یک جای دیگر پدر لیلا حاتمی با او دیالوگ می کند و می گوید شهاب حسینی کار بدی کرده ولی تو باید به خاطر بچه خودت اون رو ببخشی. در حقیقت شما به مخاطب می گویید که شهاب حسینی که به خاطر آن شرایط خانواده رفته و یک ازدواج مجدد قانونی کرده کار اشتباهی انجام داده است. 

 

مهسا محبیان نویسنده فیلم در بخش دیگر نشست در سخنانی گفت: مسئله اینجاست که نمی شود به هیچ کارگردان و یا نویسنده ای بگوییم که چرا این کار را نوشته اید. ان شاءالله آن کسی که این سوال را از کارگردان و یا نویسنده ای می پرسد خودش فیلم بسازد و این موارد مورد نظر خود را در فیلم خودش بیاورد. ما در این فیلم به یک معظل اجتماعی نگاه می کنیم. در حقیقت ما به فقدان عشق به چشم یک معظل اجتماعی نگاه می کنیم. 

 

ابوالفضل اقبالی مجری برنامه از فرهاد اصلانی خواست در جایگاه یک مخاطب و نه یکی از دستندرکاران این فیلم از منظر خود به این سوال پاسخ دهند که ما در این فیلم مردان مختلفی را می بینیم که به غیر از دو مرد اصلی فیلم دو الی سه نفر دیگه هم هستند که آنها به نوعی آنرمال هستند. یکی از این افراد دنبال تغییر جنسیت بود و دیگری هم که سر و گوش او می جنبید. آیا شما به عنوان یک مخاطب از این فیلم برداشت ضد مرد بودن و یا زنانه بودن نمی کنید؟ 

 

فرهاد اصلانی در پاسخ به سوال مجری برنامه گفت: نه . من صادقانه بگویم که من تمام سعی خود را می کنم تا گوش بدم و بفهمم که شماها چه می گویید. در حقیقت روال کار اینگونه است که ما شروع به کار کردن یک فیلمنامه می کنیم و ان را اجرا می کنیم. اما من همچین استنباطی را که شما می گویید را واقعا ندارم. زیرا اگر چنین بود من حتما به آن اعتراف می کنم.

 

سینا کلهر مدیر دفتر فرهنگی مرکز پژوهش های مجلس در پایان نشست گفت: ما با همکاری بخشی از دوستان خود که تعدادی از آنها در این جلسه حضور دارند 2 سال قبل یک تحقیقی انجام دادیم که مخاطبانی که آن سوی سالن می نشینند از فیلم ها چه می فهمند؟ نتیجه بسیار شگفت انگیز بود. آن چیزی که در ذهن آنها بود با آن چیزی که در ذهن سازندگان و تهیه کنندگان همان فیلم بود یک دنیا فاصله داشت.اصلا قصد طرح مسئه مرگ مولف را ندارم و نمی خواهم بیان کنم که اینجا شما اصلا مهم نیستید. در حقیقت می خواهم بگویم آن چیزی که در نهایت مهم است پیامی است که منتقل می شود. شما سرسری که فیلم نساخته ای اون هم فردی چون شما که هر 4 الی 5 سال یک بار فیلمی تولید می کند. پس معلوم است که راجع به این موضوع فکر می کنید.

 

منبع:نسیم