به گزارش سراج24، صدای بلند و خطبههای رسای احمد خاتمی سالهاست یادآور رهنمونها و اشارات روزهای آرام و گاه خطیر انقلاب در پیش از ظهرهای جمعههای بی ظهورمان بوده است. و راستی چه کسی بهتر از او می تواند از ظرفیتها و فرصتهای نهفته در نماز جمعه صحبت کند.
متن گفتوگو در ادامه میآید:
منظور از فرصتهای بالفعل و بالقوه نماز جمعه چیست؟
نماز جمعه تریبون گسترده نشر دین و نشر فلسفه سیاسی اسلام و مسائل فرهنگی است. به دلیل اینکه فرمودهاند هم در نماز جمعه دعوت به تقوا باشد و همراه با آن، مسائل دنیا هم برای مردم تبیین شود. این تریبون و این جایگاه ظرفیتهای بسیار مهمی دارد که بخشی از این ظرفیتها را مردم به صورت مصداقی دیدهاند.
به عنوان نمونه در هشت سال دفاع مقدس، در تمامی عرصهها چه در اعزام نیرو و چه در کمکرسانی پشت جبهه و حتی در عرصههای فرهنگیِ وقت، نمازجمعه نقش برجستهای را ایفا کرد. همچنین در عرصه ملی شاهد بودیم که وقتی زلزله بم اتفاق افتاد؛ همین نمازجمعه بود که کشور را برای کمکرسانی بسیج کرد. در عرصه سیاسی هم در مواجهه با فتنه سال ٨٨، و هم در ایجاد حماسه سیاسی امسال، نمازجمعه نقش بسیار برجسته و تاثیرگذاری داشت. بنابراین ظرفیتهای نمازجمعه، ظرفیتهای ناشناختهای نیست.
تا چه اندازه از این ظرفیتها استفاده شده و میشود؟
لازم به ذکر است ظرفیتهای نماز جمعه بیش از این چیزی است که در حال حاضر استفاده میشود. بنده معتقدم رسانه، به خصوص رسانه ملی بیشتر میتواند در بسیج کردن مردم برای شرکت در نمازجمعه نقش داشته باشد. معتقدم چه در ستاد نمازجمعه تهران و چه در ستاد نمازجمعه استانها، باید یک عضو ستاد، مسئول صدا و سیما باشد. همه رسانه ها، چه رسانههای مکتوب و چه سایتها در پُرشورتر برگزار کردن نمازجمعه و استفاده از ظرفیتهایش نقش داشته باشند.
ائمه جمعه تا چه اندازه باید خود را در این زمینه موظف بدانند؟
البته خطبای جمعه میتوانند در رشد فرهنگی مردم بیشتر تأثیر بگذارند. مثلاً نباید برای بنده که خطیب جمعه هستم، خطبهخوانی یک امر عادی بشود. باید این گونه باشد که هر خطبهای که میخوانیم، آن را خطبهای جدید و تازه ببینیم. به عبارتی کار و مطالعه بیشتر برای خطبهها داشته باشیم.
شخص مقام معظم رهبری با اینکه سخنرانیهای متعددی دارند؛ اما وقتی قرار است، خطبه نمازجمعه بخوانند، یک حساسیت ویژهای دارند. خطبای محترم جمعه چه در عرصه موعظه و نصحیت و چه در عرصه مسائل سیاسی و فرهنگی، حتیالامکان باید از تکرار مکررات بپرهیزند. بحمدلله در معارف اسلامی آن قدر مطلب داریم که تا آخر عمرمان اگر خطبه بخوانیم، نیاز به تکرار نداریم. خطبای جمعه در عرصه مسائل سیاسی باید بکوشند که در خطبه دوم تحلیل عرضه کرده و راه را به مردم نشان بدهند.
منظور شما چه نوع تحلیلی است؟
منظورم تحلیلی فراتر از تحلیل روزنامهها و یا رسانهها است. هر موضوعی را میتوان اجتهادی تبیین کرد. البته اول به خودم سفارش میکنم و بعد به عزیزان خطبای جمعه، که طوری خطبه بخوانند که مستمع، وقتی در انتهای خطبه بر میخیزد، بر دینش بر اخلاقش و بر بینش سیاسی و فرهنگیاش افزوده شده باشد.
چه راهکارهایی را برای پرداخت بیشتر به تبیین اینگونه مسائل در نظر دارید؟
استفاد از نیروی جوان در عرصههای مختلف؛که بر این باورم باید در ستادهای نمازجمعه یک نفر دانشگاهی، یک نفر آموزش و پرورشی و حتی یک نفر ورزشکار حضور داشته باشد. یعنی حضور کسانی که تأثیرگذارند، برای اینکه فکر و طرح عرضه کنند. باید از اقشار مختلف در ستاد نماز جمعه حاضر باشند تا کارهای فرهنگی که عرضه میکنند، تأثیر گذار باشد. آن هم با بیانی در اختصار.
مقام معظم رهبری تأکید کردند که خطبهها مختصر خوانده شود؛ مختصر و البته پر محتوا. یعنی نگوییم چون خطبه مختصر است بنابراین ده دقیقه مطالعه کنیم کافی است. مثلاً بنده سعی میکنم هر خطبه بیشتر از یک ربع تا بیست دقیقه نشود، اما برای این یک ربع، بیشتر از یک خطبه یک ساعته وقت میگذارم و بیشتر از ٢٠ ساعت در هفتهای که خطیب هستم، وقت میگذارم. میخواهم بگویم معنای اختصار نباید این باشد که برای زمانِ مختصرِ خطبهخوانی، کم مطالعه شود. بلکه درست این است که بتوانیم همان خطبه یک ساعت را در قالب یک ربعِ ساعت، به مستمع عرضه کنیم. در هر حال باید بدانیم ظرفیتهای نمازجمعه ظرفیتهای والایی است. ان شاءالله بتوانیم همگی از این ظرفیتها استفاده کنیم.
منبع:حلقه وصل