به گزارش سراج24،بخش اول مصاحبه با غلامرضا منوچهری معاون امور مهندسی و توسعه شرکت ملی نفت ایران در خصوص جزئیات قرارداد فاز 11 با کنسرسیومی به رهبری شرکت توتال فرانسه با عنوان «تضمین تولید در قرارداد با توتال وجود دارد/ بستن قرارداد منوط به تدوین سند رازداری نیست» منتشر شد.
در بخش اول مصاحبه با منوچهری موضوعاتی مانند مدل قراردادی مناطق نفت خیز جنوب،تضمین تولید توسط توتال در فاز 11 پارس جنوبی و ظرفیت تولید فاز 11 مطرح شد.
در ادامه بخش دوم این مصاحبه را ملاحظه می‌کنید. در این بخش سهم توتال از عواید فاز ۱۱ پارس جنوبی، بهره فاینانس در قراردادهای نفتی، شیوه تامین مالی فاز ۱۱و هزینه‌های بالای توتال برای اجرای بخش دریایی فاز ۱۱مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
*ارزش گاز تولیدی در فاز 11 به میزان 10 سنت در هر متر مکعب است
بحث دیگری که در مورد قرارداد توتال داریم، بحث در مورد اعداد متفاوتی است که در مورد درصد برداشت توتال از عواید قرارداد اعلام می شود. یک عددی را روابط عمومی وزارت نفت منتشر کرد و گفت در طول 20 سال قرارداد، درآمد حاصل 54 میلیارد دلار است، اما آقای وزیر در مجلس گفتند 84 میلیارد دلار و گفته که این رقم در طول کل دوره برداشت از میدان است. در قراردادهای شبه مشارکتی ما هیچ وقت نمی‌گوییم کل دوره تولید از میدان؛ چراکه ممکن است میدان در طول دوره اتفاقات زیادی برایش رخ دهد. مثلا نیازمند سرمایه‌گذاری‌های جدید باشد. حال اگر 54 میلیارد دلار را برای قیمت فعلی نفت محاسبه کنیم نسبت درآمد کنسرسیوم به درآمد ایران عددی حدود 23 درصد است اما اگر رقم اعلامی از سوی وزیر نفت را مد نظر قراردهیم این عدد به 15 درصد می رسد.
منوچهری: با احتساب قیمت 50 دلار نفت بدون احتساب ارزش قیمت گاز سبک 23 میلیارد دلار ارزش میعانات است. اگر گاز 10 سنتی را هم حساب کنیم، 31 میلیارد دلار ارزش گاز و جمع آن 54 میلیارد دلار است. اگر ما قیمت گازی را که به عراق و ترکیه صادر می‌کنیم که حدود 19 تا 21 سنت است ملاک قرار دهیم ارزش تولید ما حدود 85 میلیارد دلار می‌شود.
ما که قیمت گاز را بر اساس صادرات حساب و کتاب نمی‌کنیم.
منوچهری: خیر. عدد پایه ما همان 10 سنت است.
پس سهم توتال 23 درصد می‌شود نه 15 درصد.
منوچهری: چرا؟
سهم کنسرسیوم 12 میلیارد دلار است و درآمد میدان هم 54 میلیارد دلار پس 23 درصد می‌شود.
منوچهری: کنسرسیوم که همه 12 میلیارد دلار را برداشت نمی‌کند، از این 12 میلیارد دلار حدود 5 میلیارد دلار آن سرمایه‌گذاری است.
مگر این رقم جداگانه حساب نمی‌شود؟
منوچهری: خیر. این پول تأسیسات است و متعلق به ما است. پول سکو، چاه و خط لوله است و یک میلیارد و خرده‌ای هم non capex است که متعلق به شهرداری و مالیات و غیره است که از آن رقم کسر می‌شود. درواقع سهم توتال 3 میلیارد دلار روی 54 میلیارد دلار است که کمتر از 6 درصد است که در طول 20 سال پرداخت می‌شود.
در مورد نرخ تأمین مالی که شما فرمودید خیلی ارزان قیمت است، هرچه قدر منابع مربوط به قراردادهای نفتی را در کشورهای مختلف بررسی کردیم چیزی به اسم نرخ بهره فاینانس و سود در آنها وجود ندارد.
منوچهری:در تمام قراردادهای بای‌بک این بهره وجود دارد.
کلاً در مورد بای‌بک بحث نمی‌کنیم. صحبتی که می‌کنیم در مورد مدل‌های قراردادی است که در دنیا وجود دارد. یعنی در مدل قراردادی که فاینانس در آن مطرح است چیزی به عنوان نرخ سود تأمین مالی در آن مطرح نیست.
منوچهری: مگر می‌شود مطرح نباشد. حتماً مطرح هست. اصلاً امکان ندارد که مطرح نباشد. شما ببینید یک وقت قرارداد EPCF دارید و یا یک موقع قرارداد مشارکت در تولید دارید. کسی که قرارداد مشارکت تولید منعقد می‌کند هم از تولید برمی‌دارد و هم اگر بخواهد تأمین مالی انجام دهد حتماً بهره مطرح است.
ما مکاتبه ایمیلی با یکی از بزرگان حوزه قراردادهای نفتی جهان کردیم و ایشان هم این موضوع را تأیید کرد.
منوچهری: نه. امکان ندارد. اگر بهره نباشد کسی حاضر به سرمایه‌گذاری نیست. شرکت‌ها درواقع موقعی که می‌خواهند برای پروژه‌ها پول بدهند یک بهره پایه می‌گیرند و یک بهره را هم برای جبران ریسک اضافه می کنند.
در واقع ریسک سرمایه گذاری در کشورها متغیر است مثلاً اگر بخواهند به داخل اروپا پول بدهند بهره را یک درصدی حساب می‌کنند. اگر بخواهند به مالزی پول دهند 2 درصد، عربستان 4 درصد و ایران 10 درصد است. چینی‌ها همین‌گونه حساب می‌کنند؛ یعنی هر جا ضریب ریسک بالا باشد بهره بالاتر است.
اگر بیمه‌ها هم بیایند آنها می‌توانند نرخ بهره‌ها را برای بانک‌هایی که می‌خواهند وام دهند پایین‌تر تعیین کنند. اما بالاخره همان بیمه هم هزینه دارد. شرکت بیمه یک وقت می‌گوید 4 درصد یا 5 درصد می‌گیریم تا این وام را بیمه کنیم. بنابراین بهره یک اصل است و ردخور ندارد.
حالا حسنی که این قرارداد دارد درواقع توتال و CNPC از منابع خودشان می‌آورند. برای پتروپارس ما الان مشکل داریم که چگونه یک میلیارد دلار را فراهم کنیم، چون منبعی نداریم.
* نیکو برای پتروپارس وام ارزان می گیرد
اوراق نمی‌توانید بفروشید؟
منوچهری: اوراق بهره بسیار بالا خواهد داشت. به هر حال اوراق مشارکت در داخل کمتر از 8 و 9 درصد نخواهد بود و پتروپارس این‌گونه ضرر خواهد کرد و اگر از صندوق تولید ملی بخواهیم بگیریم باید 10 درصد بگیریم و پتروپارس با صندوق هم نمی‌تواند کار کند چون دولتی است. تنها راه موجود این است که نیکو بتواند با پشتوانه این قرارداد وام ارزان قیمت بگیرد.
بحث دیگری که در مورد این قرارداد به خصوص در فاز اول مطرح است بحث هزینه‌های کپکس است. ظاهرا برای فاز دریایی این قرارداد رقم 2.5 میلیارد دلار دیده شده است. در فاز 15 و 16 که کلا 6 میلیارد دلار تمام شد، 3.5 میلیارد دلار برای پالایشگاه خشکی و 2.5 میلیارد دلار برای بخش دریایی دیده شده بود. در عین حال اگر بحث تحریم‌ها برداشته شود هزینه اجرای پروژه قاعدتاً باید کاهش یابد و به قول بسیاری از متخصصان صنعت نفت باید هزینه‌ها نصف شود.
توتال هم یک پیمانکار درجه یک جهانی است و باید هزینه‌های اجرای آن نسبت به پیمانکاران تازه‌کار داخلی کاهش یابد. چه‌طور است که توتال هم با همین هزینه‌ها می‌خواهد پروژه را اجرا کند؟ در صورتی که قیمت نفت هم پایین آمده است و هزینه حفاری بسیار بسیار کاهش یافته است و حتی کمتر از نصف شده است. قاعدتا هزینه تجهیزات و خدمات هم به طور طبیعی کاهش یافته است. پس چرا هزینه اجرای پروژه توسط توتال برابری می‌کند با هزینه اجرای پروژه توسط شرکت‌های ایران که در زمان تحریم و قیمت‌های بالای نفت کار می‌کردند، منطق اقتصادی آن چیست؟
منوچهری: هزینه‌ها بر اساس جلسات مشترکی که با توتال گذاشته شد درآمد و کاملاً رقابتی خواهد بود. مناقصه‌ای با حضور پیمانکاران داخلی و خارجی برگزار می‌شود و فکر می‌کنم بهترین شاخص قیمت رقابت است.
2.4 میلیارد یک برآورد است و تعهدی نیست که به توتال پرداخت کنیم؛ یعنی اگر این عدد در نهایت محقق شد آن واقعیت است. حالا ممکن است این رقم کم شود و به 1.8 میلیارد دلار برسد و یا زیاد شود و به 2.7 میلیارد دلار برسد.
*ضریب 15 تا 20 درصدی ریسک توتال در قرارداد
چرا این برآورد با واقعیت‌های میدانی تطبیق ندارد؟
منوچهری: با واقعیت‌های میدانی همخوانی دارد و کارشناسان نشستند و برآورد کرده‌اند و یک ضریب ریسک هم در نظر گرفته‌اند.
ضریب ریسکی که برای توتال در نظر گرفته‌اند چه‌قدر است؟
منوچهری: 15 تا 20 درصد.
بررسی ما نشان می‌دهد تقریباً در قراردادهای اوپن کپکس نمونه‌ای نبوده که هزینه‌های اجرا کمتر از برآورد شود.
منوچهری: توتال در فاز 2 و 3 زیر مبلغ قرارداد کار را انجام داد. مثلاً 2 میلیارد دلار بود که شد 1.9 میلیارد و شرکت انی هم همین‌طور. اما قراردادی که با ایرانی‌ها بستیم خیلی افزایش داشت و گاهی افزایش چند برابری داشت و این یک واقعیت تلخی است که با آن مواجه هستیم.
آقای دکتر اگر آن روز با شرکت‌های ایرانی قرارداد بستید و افزایش چند برابری داشتید امروز با شرکت توتال با همان عددهای چند برابری قرارداد بستید...
منوچهری: آن افزایش مربوط به طولانی شدن قرارداد بود که 10 یا 12 سال طول کشید. به هر حال شما یک تورم هم دارید. بخشی از این افزایش تورم داخلی بود و ما نمی‌توانیم بگوییم که تورم نیست. البته بخش عمده‌ای از افزایش هزینه‌ها مربوط به آثار تحریم بوده و بخشی هم متناسب با قیمت نفت بالا و پایین رفته است.
هزینه‌ها دلاری است و به تورم داخلی کاری ندارد.
منوچهری: بله. اما ما تورم دلار هم داریم. دلار در سال 4 درصد تورم دارد. به هر حال وقتی یک قرارداد 12 سال طول می‌کشد این رقم بالا می‌شود و تورم تأثیر زمانی خود را می‌گذارد. اما نکته مهمی که نباید از یاد برد این است که چون بهره پول بسیار ناچیز است اگر توتال بیشتر سرمایه‌گذاری کند ضریب بازگشت سرمایه کم می‌شود و در این مدل قراردادی به نفع توتال نیست که بیشتر هزینه کند و می‌خواهد هزینه کمتری کند و تولید را بالا ببرد. یعنی اگر توتال بتواند تولید بیشتری کند به نفعش خواهد بود.
منبع:فارس
