به گزارش سراج24، «صالح تورهان» رئیس انجمن جوانان آناتولی در آنکارا تاکید کرد: همراهی با سیاست‌های ترامپ هیچ سودی برای ترکیه و منطقه نخواهد داشت، امیدوارم دولتمردان ترکیه این مسئله را بدون تجربه کردن، آن درک کنند. مشروح این گفتگو از نظر شما می‌گذرد.
جنبش چشم‌انداز ملی بدون در نظر گرفتن قومیت، مذهب، رنگ و زبان اتحاد و برادری را به هدف خود قرار داده است
تسنیم: جوانان آناتولی، جنبش چشم‌انداز ملی و اصلاح برای عدالت بیانگر چه چیزی در جامعه ترکیه است؟
صالح تورهان: مصاحبه را با سؤال بسیار مهمی آغاز کردید. انجمن جوانان آناتولی و جنبش چشم‌انداز ملی برای رفع مشکلاتی که در جامعه وجود داشت متولد شدند و با محوریت برابری و برادری کار خود را آغاز کردند. مرحوم نجم‌الدین اربکان در سال 1969 جنبشی را آغاز کرد که هدفش برقراری رابطه مردم با گذشته خود و احیای اقتدار دنیای اسلام و اتحاد مسلمانان بود که اعتقاد داشت همسو حرکت کردن با غرب هیچ فایده‌ای برای کشورهای اسلامی ندارد و تأکید داشت که مسلمانان این توانایی را دارند که نیازهای خود را با توانایی‌های خود تولید کنند. این جنبش در ترکیه گسترش یافت اما در کشورهای دیگر هم نفوذ کرد و همین اهداف را دنبال کرد.
در داخل جنبش چشم‌انداز ملی به جنبش جوانان هم نیاز بود. جنگ جهانی اول باعث تجزیه دنیای اسلام شد و تا مرز نابودی مسلمانان هم پیش رفت و باعث شد جهان اسلام در عرصه‌های بین‌المللی تضعیف شود و همین مسئله دشمنان اسلام را به این فکر انداخت تا اعتقادات و فرهنگ مسلمانان را از بین ببرند و خاک اسلام را به تصرف خود درآورند. آنان این ذهنیت را در مسلمانان نهادینه کردند که غربی‌ها بهتر از ما می‌فهمند، آن‌ها قدرتمند هستند، همه کارهایشان درست است، ما ضعیف هستیم، ما ناتوان از انجام کارهای بزرگیم و ما نمی‌توانیم محصولی تولید کنیم و باید از غربی‌ها بگیریم. جنبش چشم‌انداز ملی برعکس این ذهنیت را انجام داد و تلاش کرد که تا مسلمانان را متحد کند و آنان را به این خودباوری برساند که می‌توانند مانند غربی‌ها با یکدیگر همسو باشند و بدون در نظر گرفتن قومیت، مذهب، رنگ و زبان با یکدیگر متحد شده و در یک هدف مشترک حرکت کنند.
بزرگ‌ترین هدف و آرمان صهیونیسم گسترش قوم‌گرایی و مذهب‌گرایی در منطقه است
تسنیم: ترکیه در 15 سال اخیر در یک دوره‌ای سیاست خارجی خوبی را دنبال کرد و به عنوان نگین منطقه درخشید اما در 6 سال اخیر برخلاف سیاست‌های قبلی خود عمل کرد و سیاست قوم‌گرایی و مذهب‌گرایی را دنبال کرد. آیا این سیاست سودی برای ترکیه داشت؟
صالح تورهان: سیاست‌های منطقه‌ای ترکیه تنها ترکیه را تحت تأثیر قرار نمی‌دهد و اتخاذ سیاست غلط برای تمام منطقه مشکل ایجاد می‌کند. حتی مشکلات به وجود آمده در پاکستان و مالزی تنها آن کشورها را درگیر نمی‌کند بلکه تمام کشورهای مسلمانان را تحت تأثیر قرا می‌دهد. این درست است که پیشرفت تکنولوژی، دنیا به یک دهکده جهانی تبدیل شده است اما از بعد ایمانی، مسلمانان به منزله اعضای یک بدن هستند و اگر مشکلی در مالزی به وجود بیاید این مشکل برای من مسلمانی که در ترکیه زندگی می‌کنم تأثیر می‌گذارد که این مسئله از ایمان نشئت می‌گیرد.
مذهب‌گرایی و قوم‌گرایی برای ایجاد تفرقه بین مسلمانان مسئله جدیدی نیست. صهیونیسم یک اصل دارد و آن این است که تا زمانی که مسلمانان متحد و یکی باشد امکان شکست آنان وجود ندارد به همین منظور تمام تلاش خود را برای کاشتن تخم نفاق و تفرقه بین مسلمانان انجام می‌دهد تا آن‌ها را نسبت به هم دشمن کند و جنگ داخلی بین مسلمانان ایجاد شود و زمینه برای تشکیل اسرائیل بزرگ در منطقه ایجاد شود. این هدف تنها توسط اسرائیل دنبال نمی‌شود و آمریکا و انگلیس هم به دنبال همین نقشه برای مسلمانان هستند، به طوری که بسیاری از کشورهای اروپایی با پیروی از آمریکا پروژه جنگ داخلی بین مسلمانان را دنبال می‌کنند.
بنده در همه سخنرانی‌های خود تأکید می‌کنم که تحولات منطقه را بایستی از دو بعد نگاه کرد، یک بعد منافع داخلی ترکیه و یک بعد دیگر منافع جهان اسلام. موفقیت پروژه خاورمیانه بزرگ به معنای تشکیل اسرائیل بزرگ و تجزیه کشورهای اسلامی به دولت‌های کوچک و ضعیف است که دائماً در حال جنگ و نزاع با یکدیگر خواهند بود و راه‌حلشان استفاده از ابزار مذهب و قومیت برای ایجاد تفرقه و دشمنی بین مسلمانان است. از طرف دیگر آمریکا و صهیونیسم با ایجاد جنگ داخلی و تجزیه کشورهای اسلامی می‌توانند بر منابع انرژی آنان مسلط شوند و غارت کنند.
با این حال و روزی که در منطقه وجود دارد مسلمانان چگونه می‌توانند مقاومت کنند. مسلمانان دارای منابع عظیمی از نفت و گاز جهان و همچنین جمعیت جوان و محصولات کشاورزی هستند و دشمن برای آنان نقشه و برنامه دارد. دشمنان اسلام تلاش می‌کنند ایران و ترکیه را در مقابل هم قرار دهند، ترکیه را با مصر دشمن کنند و بین ایران و مصر دشمنی و کینه به وجود بیاورند. آنان در عراق و سوریه جنگ داخلی ایجاد کردند. صهیونیسم همه این دشمنی‌ها را از طریق مذهب و قومیت بین مسلمانان ایجاد می‌کند.
رفراندوم 16 آوریل نه‌تنها برای ترکیه بلکه برای تمام منطقه و ایران، مصر، سوریه و عراق مهم بود
تسنیم: ترکیه با برگزاری رفراندوم 16 آوریل سیستم جدیدی برای اداره کشور خود انتخاب کرد. جنبش چشم‌انداز ملی به عنوان یک پیروزی از رفراندوم یاد کرد و تأکید کرد که دوران جدیدی برای فعالیت‌های سیاسی این جنبش آغاز شده است، نظر شما در این مورد چیست؟
صالح تورهان: اهداف و آرمان‌های جنبش چشم‌انداز ملی معطوف به پیروزی یا شکست در رفراندوم نیست، بلکه این جنبش از همان روزی که فعالیت خود را شروع کرد و برای برابری و برادری بین همه مردم و برای اتحاد و یکپارچگی آنان تلاش کرد به پیروزی رسید و حمایت بخشی از مردم از این جنبش نمی‌تواند معیاری برای پیروزی باشد. پیروزی بزرگ ما زمانی محقق می‌شود که همه مردم از هر دین و مذهبی بگویند که خداوند از جنبش چشم‌انداز ملی راضی باشد چرا که در فعالیت‌های خود جز راه عدالت پیش نگرفتند و همه هم و غم خود را برای یکپارچگی و اتحاد همه مردم گذاشتند.
زمانی که رفراندوم قانونی اساسی برگزار می‌شد، ما به عنوان انجمن جوانان آناتولی بر آشتی ملی و اتحاد ملی تأکید می‌کردیم. برای ما روز 16 آوریل به عنوان روز برگزاری رفراندوم مهم نبود بلکه 17 آوریل مهم بود که همه طیف‌ها در کنار یکدیگر و دور یک میز کنار هم بنشینند و اتحاد خود را حفظ کنند. این دوران هم از راه می‌رسد و تمام می‌شود و تنها چیزی که جنبش چشم‌انداز ملی دنبال می‌کند اتحاد است. تنها یک حقیقت وجود دارد و آن مردمان این منطقه شانه به شانه یکدیگر به دنبال عدالت بوده‌اند. رفراندوم 16 آوریل نه‌تنها برای ترکیه بلکه برای مردم تمام منطقه مهم بود. این رفراندوم برای ایران، مصر، سوریه و عراق مهم بود. در حال حاضر هم ایران انتخابات ریاست جمهوری برگزار کرده است که تنها مردم ایران را تحت تأثیر قرار نمی‌دهد بلکه کل مردم منطقه تحت تأثیر انتخابات ایران بودند.
ترکیه باید برای حل بحران سوریه و عراق با ایران و مصر متحد شود/ بحران سوریه و عراق مسئله اسلام است نه مسئله آمریکا، اتحادیه اروپا و روسیه
تسنیم: رابطه ترکیه با اسرائیل و همچنین دولتمردان جدید آمریکا را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
صالح تورهان: به صراحت باید عرض کنم که آرزوی قلبی تمام 80 میلیون مردم ترکیه اتحاد مردم این جغرافیاست. ترکیه کودتای 15 جولای را پشت سر گذاشته است و در حال حاضر با پدیده ترامپ روبروست. با تحلیل و ارزیابی حوادث منطقه و سیاست‌های ترامپ فقط به یک نتیجه می‌رسیم و آن هم لزوم اتحاد و برادری در این مقطع زمانی است. در 300 الی 400 سال قبل وقتی صحبت از غرب می‌شد 1500 حکومت را شامل می‌شد که هر کدام سرود ملی و پرچم مخصوص خود را داشتند و این در حالی بود که جهان اسلام شامل سه حکومت بود. اساس این سه حکومت اسلامی بر پایه برابری و وحدت بود. غربی‌ها با مشاهده پیشرفت مسلمانان تصمیم گرفتند که آن‌ها هم متحد شوند و در یک بازه زمانی 1500 حکومت تبدیل به 26 حکومت شد و سپس اتحادیه اروپا به وجود آمد. مرزها برداشته شد، پول واحد ایجاد شد، همکاری‌های مشترک اقتصادی افزایش یافت و توانستند روز به روز قدرتمندتر شوند.
از طرف دیگر این سه حکومت اسلامی با ایجاد فتنه و جنگ داخلی از هم فروپاشیدند و به بیش از شصت کشور تجزیه شدند و روند تجزیه شدن کشورهای اسلامی هنوز هم ادامه دارد. در حالی که 20 الی 25 سال پیش عراق را به عنوان یک کشور یکپارچه می‌شناختیم با حمله آمریکا به این کشور به بهانه حمله تروریستی 11 سپتامبر، در عراق جنگ داخلی به وجود آمد و این کشور در حال حاضر به سه اقلیم تجزیه شده است که پتانسیل تجزیه به پنج کشور هم دارد. آمریکا و کشورهای غربی در نظر دارند عراق را به اقلیم کردستان، اقلیم سنی، اقلیم شیعه، اقلیم عربی و اقلیم ترکمان تجزیه کنند. چرا باید یک کشور مسلمان به این حال و روز بیفتد؟
من خواستار این هستم که به عنوان شهروند ترکیه‌ای به راحتی و بدون تشریفات به بغداد رفت و آمد کنم، من می‌خواهم همانند سفر به آنکارا و استانبول به تهران سفر کنم و همین ترتیب می‌خواهم به شهرهای دمشق، قاهره، سودان و جاکارتا رفت و آمد کنم. چه کسی این مرزها را ایجاد کرده است؟ برای سفر به یک کشور اسلامی پاسپورت و ویزا از کجا آمده است؟ مگر می‌توان بین مسلمانان مرزی قائل شد؟ دشمنان اسلام مسلمانان را با ایجاد مرزهای مصنوعی به خود مشغول کرده‌اند و در پشت پرده برای آنان دشمن‌تراشی می‌کنند. عراق، افغانستان و لیبی را به همین صورت دچار جنگ داخلی کردند و سلاح‌های مورد نیاز برای این جنگ داخلی را هم خود غربی‌ها از پول مسلمانان تأمین می‌کنند و به این ترتیب تجارت سلاح‌های خود را همیشه پررونق نگه می‌دارند. در 10 سال اخیر شرکت‌های پربازده در جهان متعلق به شرکت‌های آمریکایی است. مسلمانان بایستی به ریشه اصلی فتنه در منطقه توجه کنند چرا که وقتی برای از دست دادن وجود ندارد. ترکیه به عنوان میراث‌دار تمدن عثمانی با نگاهی به گذشته و چگونگی فروپاشی عثمانی بایستی به ارزیابی درست از تحولات کنونی منطقه بپردازد و وقت برایش بسیار اندک است.
چه باید کرد؟ ترکیه بایستی در کوتاه‌ترین زمان ممکن برای حل بحران سوریه و عراق با ایران و مصر متحد شود و به مرور زمان دیگر کشورهای اسلامی را هم در حل این بحران‌ها دخیل کند چرا که بحران سوریه و عراق مسئله اسلام است نه مسئله آمریکا، اتحادیه اروپا و روسیه. هیچ زمانی از بیگانگان برای مسلمانان دوست نبوده و نخواهند شد و آن‌ها هیچ زمانی کاری را که به سود مسلمانان باشد انجام نمی‌دهند. دو ماه پیش در 4 آوریل ادعای استفاده از سلاح‌های شیمیایی در ادلب مطرح شد و متأسفانه ترکیه هم در دام تبلیغات غلط علیه دولت سوریه افتاد و اصل ماجرا در 7 آوریل برملا شد، زمانی که آمریکا به بهانه سلاح شیمیایی، سوریه را با 59 موشک مورد حمله قرار داد. آمریکا در جنگ دوم خلیج فارس عراق را با دو بهانه اشغال کرد.
اولین بهانه آمریکا این بود که صدام ظالم و دیکتاتور است و بایستی سرنگون شود تا در عراق دموکراسی و آزادی ایجاد شود و دومین بهانه آمریکا هم این بود که عراق سلاح شیمیایی و بمب اتمی دارد و اگر صدام از آن‌ها استفاده کند ممکن است به اسرائیل صدمه بزند. در نهایت صدام سرنگون شد ولی هیچ سلاح شیمیایی در عراق پیدا نشد. همین بهانه را می‌خواهند برای اشغال سوریه استفاده کنند. آمریکا برای مشروعیت بخشی به عملیات 7 آوریل علیه سوریه، خودش زمینه برای استفاده از سلاح شیمیایی در ادلب را فراهم کرد.
عربستان سعودی درصدد ایجاد ارتش واحد اسلامی با حمایت آمریکا بود. ارتشی که تماماً وابسته به آمریکا باشد. ارتشی که وابسته به آمریکا باشد اسلامی نیست. بیش از 30 کشور اسلامی اعلام آمادگی کردند که حاضرند ارتش مشترک ایجاد کنند و آمریکا هم به این ارتش مشروعیت می‌بخشد. این یک فاجعه برای جهان اسلام است که ارتشی تشکیل دهد که زیر نظر آمریکا و وابسته به آمریکا باشد، هم‌چین ارتشی ننگ برای اسلام است. در این زمینه تشخیص راه حق از باطل بسیار مهم است.
آمریکا وارد هر کشوری شده، جز کشتار و فلاکت چیزی نصیب آن کشور نشده است
تسنیم: پس از حمله موشکی 7 آوریل آمریکا به سوریه بعضی از سران کشورهای اسلامی از این حمله حمایت کردند و اعلام کردند که این حمله وجدان ما را آسوده کرد. نظر شما در این خصوص چیست؟
صالح تورهان: این مسئله بسیار دردناک و ناراحت‌کننده است. حل مشکل یک مسلمان فقط به دست یک مسلمان قابل حل است. آمریکا چه کاره است؟ غرب، انگلیس و فرانسه چه کاره هستند که برای برادر مسلمان من تصمیم می‌گیرند. اگر آمریکا تصمیم بگیرد که برای بیابان‌های سوریه درختکاری کند و کمک‌های بشردوستانه برای مردم این کشور انجام دهد من به شخصه در نیت آمریکا در خیر بودن شک می‌کنم چون گذشته آمریکا و اقداماتش در خصوص مسلمانان را به خوبی می‌دانم. آمریکا تاکنون به کدام کشور دموکراسی و آزادی به ارمغان برده است؟ مگر غیر از این است که وارد هر کشور شده است به جز کشتار و فلاکت هیچ چیزی نصیب آن کشور نشده است.
ترکیه باید چشم‌هایش را به درستی باز کند و دوست و دشمن خود را بشناسد
تسنیم: مرحوم نجم‌الدین اربکان در مورد سوریه پیام و پیش‌بینی‌های مهمی داشت. وی گفته بود که اگر زمانی سوریه مورد هدف قرار گرفت بدانید که هدف اصلی ترکیه است. شما این ارزیابی مرحوم اربکان را چگونه تحلیل می‌کنید؟
صالح تورهان: مرحوم نجم‌الدین اربکان پیشگو نبودند بلکه همه مسائل را از دریچه توحیدی نگاه می‌کردند و خداوند هم به ایشان فراست و بصیرت اعطاء کرده بود. حدود 20 الی 25 سال پیش مرحوم اربکان گفته بودند که اگر روزی عراق مورد حمله قرار بگیرد سوریه و لیبی مورد هدف قرار خواهند گرفت و اگر سوریه مورد هدف قرار گیرد ترکیه و ایران هدف قرار خواهند گرفت. اسرائیل در گذشته تلاش زیادی کرد تا با حمله به لبنان و تپه‌های جولان، آنجا را تصرف کند ولی موفق نشد به این خاطر که مردم مسلمان آن مناطق با هم متحد بودند. زمانی که سوریه دچار جنگ داخلی شود تصرف لبنان و تپه‌های جولان برای اسرائیل بسیار آسان خواهد شد. ترکیه به جای اینکه از امنیت سوریه دفاع کند و از دولت این کشور به عنوان تأمین‌کننده امنیت سوریه حمایت کند از چند گروه شورشی حمایت کرد و پشت پرده این شورش‌ها را ندید و نتوانست پیش‌بینی کند که چه آینده خطرناکی در انتظار سوریه است.
نقشه‌ای که توسط غربی‌ها برای سوریه کشیده شده است این است که اسرائیل بخشی از خاک سوریه را تصرف خواهد کرد و پس از سقوط دولت بشار اسد خاک مسلمانان تحت تسلط اسرائیل و غربی‌ها خواهد بود. اسرائیل با ترکیه هم‌مرز خواهد شد و شروع به فتنه‌انگیزی در خاک ترکیه خواهد کرد. سوریه به ده‌ها قسمت با عناوین کردها، عرب‌ها، ترکمان‌ها، علوی‌ها و سنی‌ها تجزیه خواهد شد و دولت‌های کوچک و ضعیفی ایجاد خواهد شد. در حال حاضر آمریکا به عنوان دوست و متحد ترکیه با حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) و شبه‌نظامیان یگان‌های مدافع خلق (ی.پ.گ) متحد با یکدیگر حرکت می‌کنند و ترکیه بایستی چشم‌هایش را به درستی باز کند و دوست و دشمن خود را بشناسد. مرحوم اربکان همه این مسائل را 25 سال پیش می‌دید و این به خاطر فراست و بصیرتی بود که خداوند به وی اعطاء کرده بود.
چشم‌انداز جدید حماس ما را عمیقا متاثر کرد/ مسئله فلسطین با راه‌حل‌های غربی حل نخواهد شد/ برای دفاع از آرمان فلسطین حاضر به دادن هزینه هستیم
تسنیم: یک زمانی مسئله فلسطین به عنوان مسئله مشترک جهان اسلام مطرح می‌شد اما در حال حاضر این مسئله از اولویت اول جهان اسلام خارج شده است و تلاش می‌شود مسئله فلسطین به فراموشی سپرده شود. ترکیه پس از حادثه کشتی ماوی مرمره با اسرائیل آشتی کرد و روابطش را با این رژیم گسترش داد. سیاست حزب حاکم عدالت و توسعه را در قبال فلسطین چگونه ارزیابی می‌کنید؟
صالح تورهان: در صد سال پیش حادثه‌ای رخ داد و از طرف انگلستان در خصوص فلسطین بیانیه بالفور منتشر شد که سرآغاز تلاش در عرصه بین‌المللی برای تأسیس اسرائیل به شمار می‌رود. سال 2017 سال بسیار مهمی است چرا که یکصدمین سالگرد بیانیه بالفور است. پس از این بیانیه سرزمین‌های فلسطین کم کم از دست مسلمانان خارج و به رژیم صهیونیستی واگذار شد. در این روزها خالد مشعل رهبر جنبش حماس هم چشم‌انداز جدیدی برای این جنبش ترسیم کرد که با وجود اهداف زیبایی که در آن وجود داشت اما قبول کردن مرزهای 1967 بین اسرائیل و فلسطین توسط حماس، همه ما را به صورت عمیق متأثر کرد.
حماس به عنوان برادر و عزیز مردم مسلمان ترکیه است اما ما مسلمانان ترکیه نه‌تنها مرزهای 1967 بلکه مرزهای 1948 را هم به رسمیت نمی‌شناسیم. ما همه میدانیم که اسرائیل قدس را به عنوان پایتخت خود می‌داند. ما به عنوان یک مسلمان نه‌تنها قدس را به عنوان پایتخت فلسطین می‌شناسیم بلکه تل‌آویو را هم به عنوان جزوی از خاک فلسطین می‌شناسیم. اسرائیل به عنوان یک رژیم غاصب یک سر سوزن خاک هم در فلسطین سهم ندارد. ما اسرائیل را به رسمیت نمی‌شناسیم. سرزمین فلسطین متعلق به اسلام است و فقط نام فلسطین را یدک نمی‌کشد. همه باید بدانیم که مسئله فلسطین با راه‌حل‌های غربی حل نخواهد شد و این مسئله تنها با بازگشت آوارگان فلسطینی و به دست صاحبان اصلی این سرزمین حل خواهد شد.
طرفی که قدرت بیشتری داشته باشد به معنای داشتن حق بیشتر از طرف دیگر نیست. ترازوی اسلام بر مبنای قدرت و ثروت اندازه نمی‌گیرد. ترازوی اسلام بر مبنای عدالت اندازه می‌گیرد. برادران فلسطینی باید بدانند که چشم‌اندازی که برای راه حل فلسطین دنبال می‌کنند نباید بر اساس قدرت و ثروت اسرائیلی‌ها باشد بلکه باید بر اساس ایمان فلسطینی‌ها باشد. فلسطینی‌ها بایستی همانند جنبش حماس در غزه عمل کنند. ما حماس را علی‌رغم برخی اشتباهات اخیرشان دوست داریم و به دوست داشتنمان ادامه می‌دهیم. مسئله فلسطین مسئله کل جهان اسلام است به همین خاطر ما به عنوان جنبش چشم‌انداز ملی همواره از فلسطین حمایت خواهیم کرد و در مقابل عملکرد غلط دولتمردانمان در روابط با اسرائیل خواهیم ایستاد و در گذشته هم این را ثابت کردیم، زمانی که حزب وابسته به جنبش چشم‌انداز ملی به خاطر حمایت از قدس ممنوع الفعالیت شد.
زمانی که در روز جهانی قدس جهت هم‌بستگی با فلسطین در ترکیه راهپیمایی ترتیب داد که با کودتا علیه حزب وابسته به جنبش چشم‌انداز ملی انتقام گرفتند که در اثر این کودتا علاوه بر مرحوم نجم‌الدین اربکان بسیاری از منصوبان جنبش چشم‌انداز ملی به زندان محکوم شدند. با این وجود مسئله فلسطین برای ما یک مسئله همیشه زنده است و همواره از فلسطین حمایت خواهیم کرد و مسئله فلسطین را در جهان اسلام زنده نگه خواهیم داشت و به عنوان جنبش چشم‌انداز ملی در این راه حاضریم هر سختی و تبعاتی را به جان بخریم و معتقدیم هر کسی که در مسئله فلسطین کوتاهی کند در آخرت پاسخگو خواهد بود.
همراهی با سیاست‌های ترامپ هیچ سودی برای ترکیه و منطقه نخواهد داشت
تسنیم: روابط ایران و ترکیه را در حال حاضر چگونه ارزیابی می‌کنید؟ اتحاد ایران و ترکیه چه تأثیری بر منطقه می‌تواند داشته باشد؟
صالح تورهان: برادری و اتحاد بین مسلمانان از اصول تغییرناپذیر جنبش چشم‌انداز ملی است و در این راه چه زمانی که به عنوان حزب حاکم در ترکیه بود و چه زمانی که به عنوان حزب مخالف بود قدم‌های مؤثری برداشته است. مرحوم نجم‌الدین اربکان زمانی که به عنوان رهبر حزب رفاه در سال‌های 1996 و 1997 به سمت نخست‌وزیری ترکیه رسیده بود اولین سفر خارجی خود را به ایران انجام داد و به خاطر این سفر از طرف آمریکا و غربی‌ها سرزنش شد. ما معتقدیم که با وجود تبعات سنگینی که ممکن است داشته باشد بایستی در راه حق قدم برداشت. مرحوم اربکان به اتحاد و برادری با ایران قانع نشد و گروه هشت کشور اسلامی در حال توسعه به نام گروه D8 را تشکیل داد که برای مقابله با گروه G7 متشکل از هفت کشور صنعتی جهان بود. هشت کشور اسلامی که هر کدام بالای 50 میلیون جمعیت داشتند گروه D8 را تشکیل دادند، این کشورها عبارت بودند از: ایران، ترکیه، پاکستان، بنگلادش، اندونزی، مالزی، مصر و نیجریه. در آن دوره قرارداد گازی با ایران بسته شد و هم‌زمان قراردادهای صنعتی هم امضا شد. هشت کشور اسلامی در آن دوره 11 ماهه توانستند هواپیمای کشاورزی تولید کنند که بر فراز زمین‌های کشاورزی کشورهای اسلامی پرواز کند. این فقط یک قدم کوچک از همکاری و اتحاد بین مسلمانان بود تا ثابت شود که کشورهای اسلامی می‌توانند در همه زمینه‌ها خودکفا باشند و نیازی به بیگانگان نداشته باشند.
متأسفانه این دوران یک سال بیشتر طول نکشید و اگر دوران نخست‌وزیر اربکان حداقل 5 سال طول می‌کشید می‌توانستیم شاهد اتحاد واقعی ترکیه و کشورهای اسلامی باشیم و که می‌توانستند از نظر صنعتی و تکنولوژی به قطب جهان شود و همه مسلمانان با یکدیگر متحد می‌شدند و هم‌اکنون شاهد جنگ داخلی سوریه و عراق نبودیم و در جغرافیای اسلام بحرانی به نام گروه‌های تروریستی وجود نداشت. اگر این اتحاد شکل می‌گرفت، آن هشت کشور اسلامی سیستم قدرتمند اقتصاد بدون ربا را اجرا می‌کردند و بورس مشترک کشورهای اسلامی در مقابل بورس نیویورک تأسیس می‌شد و کشورهای اسلامی صاحب پول مشترک می‌شدند و روابط کشورهای اسلامی به گونه‌ای می‌شد که من به عنوان شهروند ترکیه به همان راحتی سفر به یکی از شهرهای ترکیه به تهران و بغداد سفر می‌کردم. در این صورت غربی‌ها هم توانایی ایجاد ظلم و ستم در کشورهای اسلامی را نداشتند.
در سی سال اخیر از 11 میلیون مسلمان کشته شده، 9 میلیون توسط خود مسلمانان کشته شدند که اگر اتحادیه اسلام تشکیل می‌شد شاهد هم‌چین فجایعی نبودیم. به همین خاطر اگر جنبش چشم‌انداز ملی در ترکیه حاکم شود اولین کاری که خواهد کرد این است که ترکیه، ایران و مصر را با یکدیگر متحد کند تا زمینه برای اتحاد کشورهای اسلامی فراهم شود. در حال حاضر ما از رئیس‌جمهور، حزب حاکم عدالت و توسعه و حزب مخالف مطالبه می‌کنیم که با ایران متحد شود تا زمینه برای اتحاد کشورهای اسلامی فراهم شود. همراهی با سیاست‌های ترامپ هیچ سودی برای ترکیه و منطقه نخواهد داشت، امیدوارم دولتمردان ترکیه این مسئله را بدون تجربه کردن، آن درک کنند. ان‌شاءالله ترکیه و ایران با یکدیگر متحد شده و با اتخاذ سیاست‌های خارجی مشترک بتوانند هم برای منطقه صلح ایجاد کنند و هم به ثبات داخلی کشورهایشان کمک کنند. بنده به عنوان یک مسلمان تفاوتی بین سیاست داخلی و خارجی نمی‌بینم و برای من تمام مسلمانان برادر و هم‌وطنم هستند.
منبع: تسنیم
