«سبک زندگی» باید در کتابهای درسی نمود پیدا کند

به گزارش سراج24،برنامه «گفت‌وگوی علمی» رادیو گفت‌وگو با موضوع «سبک زندگی در کتب درسی» با حضور مهران بی‌غمی، استاد دانشگاه، متخصص ادبیات فارسی و عضو هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان همچنین سرپرست پردیس دانشگاهی شهید مفتح، محمد علی میرزایی، استاد دانشگاه، آیت کریمی، استاد دانشگاه و فوق تخصص مهارتهای زندگی، بر روی آنتن رفت. 

آیت کریمی در ابتدا با اشاره به گسترده بودن حوزه سبک زندگی اظهار کرد: به سبک زندگی می‌توان از جنبه‌های مختلف نگاه کرد و رشته‌های گوناگونی در این خصوص مورد مناقشه است ضمن اینکه تعاریف مختلفی در مورد سبک زندگی ارائه شده است؛ روانشناسان، سبک زندگی را به عنوان مجموعه‌ای از طرز تلقیها، ارزشها، شیوه‌های رفتار، حالتها و سلیقه‌ها در برنامه‌های زندگی دانسته‌اند.

سبک زندگی یک اصطلاح بین‌المللی در علوم انسانی است

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه در سطح بین‌الملل، سبک زندگی یک اصطلاح رایج در علوم انسانی است، افزود: سبک زندگی در واقع شیوه رایجی است که فرد به کمک آن شیوه، به حل مسائل زندگی می‌پردازد و از این نظر می‌توانیم بگوییم حتی نوع لباس پوشیدن افراد می‌تواند نمایانگر گوشه‌ای از سبک زندگی آنها باشد.

کریمی سبک زندگی را دارای تعاریف مختلف در رشته ها، کشورها و دوره‌های مختلف تاریخی دانست و اظهار کرد: این تعاریف از دیدگاههایی که در این حوزه وجود دارد، سرچشمه می گیرد؛ گاهی تعریف سبک زندگی را از نگاه دینی بررسی می‌کنیم و معیارهای آن را مدنظر قرار می‌دهیم.

در کتابهای درسی امروزه شاهد تغییر اساسی هستیم

در ادامه مهران بی‌غمی؛ عضو هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان تصریح کرد: ما در واقع معلمانی را تربیت می‌کنیم که آنها باید دانش آموزان را تربیت کنند؛ برای تألیف کتاب درسی باید ایده‌های مختلف در نظر گرفته شود، خوشبختانه در کتابهای درسی که امروز داریم و بر اساس سند بنیادین آموزش‌وپرورش است، شاهد تغییر اساسی هستیم.

دانش‌آموز باید بتواند سبک زندگی را در رفتار خود نشان دهد

وی افزود: در شش سال متوسطه اول و دوم، یک ارتباط طولی و عرضی بین دروس داریم؛ به عنوان مثال درس تعلیمات اجتماعی، دینی، ریاضی و علوم تجربی باهم دارای ارتباط هستند، این ارتباط باعث می‌شود وقتی مسئله‌ای را تحت عنوان سبک زندگی مطرح می‌کنیم، در همه کتابها نمود داشته باشد تا بتواند جنبه علمی به دانش آموز دهد؛ در تدریس دروس انتظار داریم دانش‌آموز تنها حفظ نکند بلکه از نظر رفتاری بتواند آن را نشان دهد.

این استاد دانشگاه گفت: این اقدام باعث می‌شود ما بتوانیم جنبه واقعی را در نظر بگیریم تا بتوانیم آن‌ را ارائه دهیم البته برای این مسئله اساتید نیز باید این تغییر در سبک زندگی را در زندگی خود اعمال کنند.

در ادامه این گفت‌وگو محمد علی میرزایی؛ استاد دانشگاه با اشاره به شیوه‌های مختلف زندگی جوامع اظهار کرد: این باعث می‌شود از منظر آموزش‌و‌پرورش به فرهنگ و جامعه نگاه نکنیم یعنی عناصر و اجزایی هستند که این فرهنگ را شکل می‌دهند.

صداوسیما یکی از این اجزا و عناصری است که می‌تواند سبک زندگی را متحول کند

وی افزود: سبک زندگی بخشی از فرهنگ جامعه است و عناصری که این سبک زندگی را به وجود می‌آورند، به شکل رسمیِ آموزش‌وپرورش هستند اما باید بپذیریم اجزا و عناصر دیگری نیز هستند وشاید به شکل غیر رسمی تاثیرپذیری آنها بیشتر از کار ما باشد؛ صدا و سیما یکی از این اجزا و عناصری است که می‌تواند سبک زندگی را متحول کند، گاهی ممکن است افراد در جامعه ارزشهایی را برپا کنند که این ارزشها در قالب کتاب درسی نگنجد و از طریق نهادهای غیر رسمی مانند فضاهای مجازی و بصری امکان پذیر باشد.

یکی از عوامل تاثیرگذار در سبک زندگی، برخوردهای مستقیمی است که افراد با یکدیگر دارند

این استاد دانشگاه گفت: یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار در سبک زندگی و فرهنگ، برخوردهای مستقیمی است که افراد با یکدیگر دارند؛ کمتر از یک سوم وقت دانش‌آموز در اختیار معلم و آموزش‌وپرورش است و بیشتر در اختیار خانواده است همچنین دانش‌آموز به محیطهای دیگرِ اجتماعی نیز می‌رود و گاهاً اثرات این محیطهای غیر رسمیِ اجتماعی قویتر از آن چیزی است که در آموزش‌وپرورش می‌بینیم.

میرزایی تصریح کرد: مجموعه‌ای از این عناصر و عوامل سبک زندگی ما را شکل می‌دهند، گاهی ممکن است این تاثیر پذیری مثبت باشد و به ما کمک کند و گاهی نیز ممکن است تاثیرات مخرب داشته باشد که اگر هدف‌مند با آن برخورد نکنیم، ممکن است نسلها زمان ببرد تا اثرات آن را کم کنیم. 

دیدگاه اسلامی در بحث سبک زندگی دارای ملاکهای خوب و قابل استفاده است 

کریمی در ادامه گفت: در دیدگاه اسلامی ویژگی‌هایی وجود دارد که در تعریف سبک زندگی این ویژگیها بروز پیدا می‌کند و همین مسئله باعث شده است که بتوانیم از آنها به عنوان یک ملاک خوب و قابل قبول استفاده کنیم؛ در این سبک زندگی نگرشهای کلی حاکم بر زندگی فرد و جایگاه اراده در شکل‌گیری سبک زندگی اسلامی مورد توجه قرار گرفته‌اند و در واقع مهمترین نوآوری در مفهوم سبک زندگی اسلامی این است که به آموزه‌های اسلامی و کلیت اسلام توجه شود.

وقتی پند، ارز و شعری را در کتاب درسی می‌آوریم، انتظار داریم در حوزه زندگی دانش‌آموز نمود پیدا کند

بی‌غمی تصریح کرد: وقتی پند، ارز و شعری را در کتاب درسی می‌آوریم، انتظار داریم در حوزه زندگی دانش‌آموز نمود پیدا کند؛ وقتی می‌گوییم دروغ نگوید انتظار داریم این کار را نکند اما هنگامی که در جامعه و در یک سوپرمارکت تفاوت قیمت میان آنچه که بر روی یک محصول درج شده است با آنچه که می‌خرد را می‌بیند، دچار تناقض می‌شود و نمی‌تواند نمود واقعی از سبک زندگی داشته باشد؛ تلاش ما این خواهد بود در کتابهای درسی آنچه را از متون قدیم و جدید به دانش‌آموز یاد می‌دهیم، بازخورد آن را در جامعه ببینیم.

منبع:تسنیم